(ΥΠΟ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ)

   Ο Ευσταθόπουλος Νικόλαος γεννήθηκε στην Πέτρα της Ανατολικής Θράκης. Το 1922, ήρθε και εγκαταστάθηκε στις Σάπες, με τη γυναίκα του Ελένη, μαζί με άλλους συγγενείς και συγχωριανούς του. 

  Απέκτησε δυο γιους, τον Παναγιώτη και τον Κώστα. 

  Ο Παναγιώτης για πολλά χρόνια διατηρούσε καφενείο στην κεντρική πλατεία των Σαπών. Παντρεύτηκε τη Ναζλού Ουρεϊλίδου. Είχε δυο παιδιά, το Νίκο, που εργάζεται στα ΕΛΤΑ, και τη Λαμπρούλα.

  Ο Κώστας ήταν ιδιοκτήτης και οδηγός ΤΑΞΙ. Παντρεύτηκε την Ελένη, με την οποία απέκτησε δυο παιδιά, το Νίκο και το Χρήστο. Έχω στο αρχείο μου και σχετική φωτογραφία από το γάμο τους.  

  Δεν χρειάζεται κανείς να γράψει πολλά πράγματα βιογραφικά στοιχεία, αφού η ζωή τους σκιαγραφείται άριστα μέσα από τις φωτογραφίες που παραθέτω . Εκείνο που μπορώ να  προσθέσω είναι ότι και τα δυο αδέρφια Παναγιώτης και Κώστας, ήταν δυο εργατικοί, καλοσυνάτοι και ευγενικοί άνθρωποι. Παιδιά της πιάτσας των Σαπών. Καθημερινά στη μάχη για την επιβίωση. 

Σάπες, γύρω στα 1960. Από το γάμο του Κώστα Ευσταθόπουλο με την Ελένη στα καλοπάτια της εκκλησίας. Εκτός από τον πάτερ Νικόλα πρόσωπα που εντόπισα είναι: η μητέρα του Ελένη και ο πατέρας του Νίκος, ο αδερφός του Παναγιώτης, κάτι μου λέει πως ο μικρός με την λαμπάδα είναι ο ανιψιός τους Νίκος (ΕΛΤΑ), ο ψάλτης Ηλίας Μπομποτάς, η Αγγέλα Μπεκιαρίδου, η Κολάκη Ελένη, ο Καραθανάσης Νίκος, Μπεκιαρίδου Χρυσή, Λαφίνα Ευσταθοπούλου Δημητριάδου, Τάκης Κιουπτσής και ο Θεόδωρος Έξαρχος, ο κλητήρας του Δημαρχείου. (Αρχείο Γ. Ψωμιάδη).

Σάπες 1949: Μοναδική φωτογραφία από ποδοσφαιρικό αγώνα της εποχής του 1949. Ένας από τους παίκτες είναι και ο Παναγιώτης Ευσταθόπουλος. Είναι ο αμυντικός που διώχνει την μπάλα από την περιοχή της ομάδας του. Επειδή η φωτογραφία ήταν σκοτεινή δεν μπόρεσα να ξεχωρίσω άλλα πρόσωπα. Εκείνο που παρατηρώ είναι το σκληρό έδαφος του γηπέδου, όπου δεν υπάρχει ίχνος από χορτάρι. Οι αντίπαλες ομάδες ξεχωρίζουν από τα άσπρα και μαύρα σορτσάκια!  Το πιο πιθανό είναι η φωτογραφία αυτή και η επόμενη να είναι τραβηγμένες την ίδια ημέρα. Διακρίνεται και στις δύο το ίδιο άτομο με το πηλίκιο και τα ίδια ρούχα.

Η φωτογραφία αυτή δεν αφορά την Ελπίδα Σαπών, αλλά τη θεωρώ "ιστορική" γιατί είναι ο προάγγελος της ίδρυσής της. Την ίδια φωτογραφία τη βρήκα και  στο αρχείο του Κώστα Γιουφτσιάδη (είναι ο πρώτος από τους καθήμενους από αριστερά). Πληροφορίες πήρα από τον Παν. Τραμπίδη. (είναι ο 4ος των ορθίων από αριστερά). Την περίοδο 1947-49, στις Σάπες υπήρχε το 87ο Ελαφρύ Τάγμα Πεζικού. Την ίδια εποχή μια ομάδα νέων ξεκίνησαν την οργάνωση της ποδοσ. ομάδας "ΟΡΦΕΑΣ".Η φωτογραφία είναι από τη συνάντηση του ΟΡΦΕΑ με την ομάδα του στρατού.Πρόσωπα που αναγνωρίστηκαν του Παν. Τραμπίδη, Κ. Γιουφτσιάδη, Τ. Σεραφειμίδη, Παναγιώτη Ευσταθόπουλου, Γιόγκατζη, Ν. Τσιρίδη. Τα παπούτσια της ομάδας ήταν χειροποίητα που τα έφτιαχνε ο Κ. Γιουφτσιάδης, τότε που μάθαινε την τέχνη του παπουτσιού.

Σάπες 1949: Όπως αναφέρω και σε άλλη φωτογραφία, η ομάδα αυτή δεν είναι η ΕΛΠΙΔΑ Σαπών, αλλά ο "Ορφέας" ανεπίσημη και μη αναγνωρισμένη. Μετά από λίγο χρονικό διάστημα όμως ιδρύθηκε η "Ελπίδα" έχοντας ως βάση όλο το δυναμικό σε διοίκηση και παίκτες του "Ορφέα".  Από την ομάδα της φωτογραφίας αναγνωρίζω τους: Όρθιοι: Κων. Λοΐζο, Παναγ. Τραμπίδη, (;), (;), Κώστα Μπακιρτζή, Κων. Γιόγκατζη, Γρηγ. Χαριτόπουλο. Καθιστοί: Νίκο Τσαντούκα, Αλέκο Κιρκινέζη, (;), και Παναγιώτη Ευσταθόπουλο. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στα παλιό δημοτικό γήπεδο και ανήκει στο αρχείο του Παν. Ευσταθόπουλου.

Σάπες 1949: Φωτογραφία της ίδιας εποχής. Πρόκειται για φιλικό αγώνα με την ομάδα μιας στρατιωτικής μονάδας, που είχε την έδρα της στις Σάπες. Συχνά γινόταν τέτοιες φιλικές συναντήσεις και για τη διασκέδασή τους και για την αγάπη που είχαν οι νέοι για το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό. Είναι πάλι από το παλιό δημοτικό γήπεδο, εκεί που σήμερα βρίσκεται το Κέντρο Υγείας. Για την ακρίβεια, η θέση αυτή είναι στο δρόμο που χωρίζει το Κέντρο Υγείας με το Δημοτικό Σχολείο. Από τα πρόσωπα αναγνωρίζω τους: Παναγιώτη Ευσταθόπουλο (2ος), Παναγ. Τραμπίδη και Κων. Γιόγκατζη (τελευταίος). 

Στο Δημοτικό Σχολείο Σαπών το 1951:  Μοναδική φωτογραφία που δείχνει δύο από τους τεχνίτες που εργάζονταν την εποχή εκείνη στο σχολείο. Για την ακρίβεια τότε γινόταν τα έργα επέκτασης του σχολείου με δύο αίθουσες διδασκαλίας κι ένα γραφείο δασκάλων. Η θέση που βρίσκονται ο Παναγιώτης Ευσταθόπουλος και ο Μιχάλης (Λάκης) Σταυρίδης είναι ακριβώς πάνω από το γραφείο. Αν παρατηρήσετε θα δείτε ότι οι πέτρες είναι το υλικό με το οποίο χτιζόταν τα τοιχώματα. Στο βάθος η εκκλησία. Εργολάβος της όλης εργασίας ήταν ο Αλέξανδρος Σταυρίδης.

Καθαρή Δευτέρα του 1951 στις Σάπες: Οι δυο φίλοι, ο Παναγιώτης Ευσταθόπουλος και ο Λάκης Σταυρίδης φωτογραφίζονται μουτζουρωμένοι στα πρόσωπα, συμμετέχοντας στις παραδοσιακές τοπικές αποκριάτικες εκδηλώσεις. Η μέρα αυτή  ήταν μια ευκαιρία για γλέντια και διασκεδάσεις στους πολίτες των Σαπών. Τα μουτζουρώματα ήταν από τα βασικά έθιμα της ημέρας. Δεν υπήρχε περίπτωση να κυκλοφορεί άνθρωπος χωρίς μουτζουρωμένο πρόσωπο κι αν έβλεπαν κάποιον νέο επισκέπτη φρόντιζαν να τον μουτζουρώσουν κι αυτόν, χωρίς καμιά διάθεση αντίδρασης!  Η φωτογραφία έχει ένα πρόσθετο ενδιαφέρον. Είναι τραβηγμένη ακριβώς μπροστά από την Αγροτική Τράπεζα, η οποία φυσικά τότε δεν υπήρχε. Ήταν ένα οικόπεδο με μια μονοκατοικία. Θυμάμαι που υπήρχε μια ροδιά και επειδή περίφραξη δεν υπήρχε την επισκεπτόμασταν συχνά, όταν ωρίμαζαν τα ρόδια της!  Ο δρόμος είναι χωματόδρομος, χωρίς πεζοδρόμια και το οίκημα που φαίνεται δεξιά ήταν τα γραφεία και η κατοικία (επάνω) του διευθυντή της Γεωργικής Συνεταιριστικής Ένωσης. Θυμάμαι πολύ καλά τις κολόνες της μπροστινής περίφραξης, που ξεχωρίζουν στη φωτογραφία, αφού πολλές φορές παιδιά (γύρω στα 1960 και μετά), παίζαμε στους χώρους εκείνους. Έχω την υποψία ότι το πρόσωπο που υπάρχει πίσω είναι η Λοΐζου.

Σάπες 1951: Κατασκευή τούβλων στο κεραμιδαριό. Ο Παναγιώτης Ευσταθόπουλος εργάστηκε και στην κατασκευή τούβλων. Ήταν μια δουλειά που γινόταν μόνο το καλοκαίρι, αφού ο ήλιος και η ξηρασία ήταν απαραίτητοι παράγοντες για το στέγνωμά τους. Εδώ βλέπουμε τρεις τεχνίτες να εργάζονται σε ένα πρόχειρο πάγκο. ο ένας έφερνε τη λάσπη από ειδικό χώμα, ο δεύτερος γέμιζε με αυτή κάποια καλούπια κι ένας τρίτος τα έπαιρνε και τα μετέφερε σε κάποιο ανοιχτό σημείο του κεραμιδαριού για στέγνωμα, αφού τα έβγαζε από το καλούπι. Μετά το στέγνωμα τα τούβλα τοποθετούνταν σε φούρνους για το απαραίτητο ψήσιμο, ώστε να γίνει στερεό και σκληρό.  (συνεχίζεται κάτω...)

Η σκληρή δουλειά άρχιζε το πρωί και μέχρι το μεσημέρι συνεχιζόταν χωρίς διακοπή. Τότε όμως ήταν αναγκαία στιγμή για φαγητό και λίγη ξεκούραση. Όταν οι εργάτες ήταν πολλοί στηνόταν ένα πρόχειρο μαγειρείο, όπου σ' ένα καζάνι κρεμαστό έβραζε το φαγητό. Ο εκτελών χρέη μαγείρου το μοίραζε με μια κουτάλα σε τσίγκινα πιάτα. Ένα ψωμί μοιραζόταν κι αυτό κομμένο συνήθως με τα χέρια!  Απλή και δύσκολη τότε η ζωή, αλλά όμορφη για τους ανθρώπους της εποχής εκείνης.  Από τα πρόσωπα της φωτογραφίας αναγνωρίζω μόνο τον Παναγιώτη Ευσταθόπουλο με τα χέρια προτεταμένα και καθιστό, ακριβώς κάτω, τον Παναγιώτη Τραμπίδη. Με τη μαύρη μπλούζα είναι ο Γιάννης Κιουπτσής. 

Και η φωτογραφία αυτή είναι της ίδιας ημέρας με την προηγούμενη, όπου μετά το μοίρασμα του φαγητού, οι δυο Παναγιώτηδες, Τραμπίδης και Ευσταθόπουλος, απολαμβάνουν το φαγητό, που είναι ιδιαίτερα νόστιμο, μετά από τόσες ώρες δουλειάς μέσα στο καλοκαιρινό λιοπύρι. Δεξιά τους και λίγο πιο πίσω ο Γιάννης Κιουπτσής.

Σάπες, γύρω στα 1953. Λένε και το πιστεύω κι εγώ, πως πριν από μερικές δεκαετίες οι βροχές και τα χιόνια ήταν πιο συχνά στον τόπο μας. Τόσο χιόνι στον τόπο μας οι νεότεροι δεν έχουν δει ποτέ! Είναι στο παλιό δημοτικό γήπεδο, το οποίο είνα κάτασπρο και οι δυο φίλοι Παναγιώτηδες και γείτονες, (Ευσταθόπουλος και Τραμπίδης), που όπως φαίνεται ήταν φαντάροι, έστησαν έναν όμορφο χιονάνθρωπο! Το χιόνι πάντα μας γοήτευε, ιδιαίτερα όταν έπεφτε ήσυχα πάνω στις στέγες και στα κλαδιά των δέντρων.  Στη φωτογραφία παρατηρώ ότι φαίνεται και το δημοτικό σχολείο, με την προσθήκη που έγινε πριν 2 χρόνια στις εργασίες της οποίας συμμετείχε και ο Παναγιώτης Ευσταθόπουλος. (Σχετική φωτό επάνω).

Εκτός από τα δύο πρόσωπα, τον Παναγιώτη Ευσταθόπουλο και το Αθανάσιο Μαλλίδη, δεν γνωρίζω τίποτα άλλο, αλλά θα επανέλθω μόλις έχω περισσότερες πληροφορίες. Εκείνο που παρατήρησα είναι ότι στην  πινακίδα του μαγαζιού υπάρχει το όνομα Ε. Κωνσταντινίδη. Μέσα από τα παράθυρα διέκρινα να υπάρχουν κάτι σαν εφημερίδες.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ