Η καταγραφή που γίνεται για πρώτη φορά (29/2/2020) έχει προσωρινό χαρακτήρα και βασίζεται στις μέχρι τώρα πληροφορίες. Κάθε φορά που θα προκύπτουν νέα στοιχεία θα γίνεται και η αναγκαία αναμόρφωση. 

  Οι πρώτες πληροφορίες μιλάνε για τρία αδέρφια, το Νικόλαο, το Γιώργο και το Γαβριήλ που κατάγονταν από τη Λίτσασα και αρχικά (1926) εγκαταστάθηκαν στις Κασσιτερές. Δεν είναι γνωστή η χρονολογική σειρά των αδερφών. Στην έρευνα που έκανα στους καταλόγους της ΕΑΠ (Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων) κατέγρααψα τα εξής ονόματα:

ΠΟΤΟΥΡΙΔΗΣ ΓΑΒΡΙΗΛ Σ. ΛΙΤΣΑΣΑ ΚΟΛΩΝΙΑΣ 42661Α  

ΠΟΤΟΥΡΙΔΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Π. ΛΙΤΣΑΣΑ ΚΟΛΩΝΙΑΣ 42661Α Α: Πρόσφυγες που δε βρέθηκαν στο συνοικισμό κατά το διάστημα σύνταξης της δήλωσης.  

ΠΟΥΤΟΡΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Π. ΛΙΤΣΑΣΑ ΚΟΛΩΝΙΑΣ 42754 .  Προς το παρόν δεν έχω πληροφορίες για τα πρόσωπα Σταύρο και Ιωάννη...

Δεν αναφέρονται τα δυο αδέρφια του Γαβριήλ,  Νικόλαος και Γιώργος.

  Οι πληροφορίες για τον Ποτουρίδη Γαβριήλ αρχίζουν από τα τέλη του 19ου αιώνα. Γεννήθηκε μετά το 1890 στη Λίτσασα της Κολωνίας στον Πόντο. Σύντροφός του η Όλγα (1896-1976), από τον ίδιο τόπο. Μετά τα τραγικά γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής, το 1926 όμως, όλοι οι κάτοικοι συντεταγμένα, εγκατέλειψαν τα πατρικά εδάφη παίρνοντας το δρόμο της προσφυγιάς. Μετά από πολλές σκέψεις και συζητήσεις αποφάσισαν οι κάτοικοι να εγκατασταθούν στις Κασσιτερές, ένα χωριό που πριν λίγο καιρό κατοικούσαν οι Βούλγαροι.

Το όνομα του Γαβριήλ Ποτουρίδη εντόπισα στους καταλόγους των Αγροτών Προσφύγων του 1928 της ΕΑΠ. (Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων), με τα στοιχεία:

  ΠΟΤΟΥΡΙΔΗΣ ΓΑΒΡΙΗΛ Σ. ΛΙΤΣΑΣΑ ΚΟΛΩΝΙΑΣ 42661Α (Ο αριθμός 42661Α) ήταν ο κωδικός εγγραφής του. Το Α σήμαινε ότι δεν βρέθηκε στον τόπο κατοικίας του την εποχή της καταγραφής.

 Υπάρχει μια πληροφορία ότι τα μέλη της οικογένειας Ποτουρίδη, μετακόμισαν στο κοντινό χωριό της Συκορράχης, όπου και δημιούργησαν εγκατάσταση ενός νερόμυλου.   Τότε στο χωρίο υπήρχαν πολλά τρεχούμενα νερά όλες τις εποχές που ευνοούσαν τη λειτουργία νερόμυλου. Λέγεται ότι τα προπολεμικά χρόνια στη Συκορράχη υπήρχαν 4 νερόμυλοι. Την εποχή του Εμφύλιου Πολέμου μετακόμισαν, όπως και όλοι οι κάτοικοι του χωριού για περισσότερη ασφάλεια στις Σάπες. Από τότε έζησαν μόνιμα εκεί, όπου και ασχολήθηκαν με το εμπόριο και συγκεκριμένα με είδη υφασματοπωλείου, εργασία που ακολούθησαν και τα παιδιά του.

 Ο Γαβριήλ και η γυναίκα του Όλγα  είναι ενταφιασμένοι στις Σάπες. Για την Όλγα Ποτουρίδου κατέγραψα ότι γεννήθηκε το 1896 και πέθανε το 1976, σε ηλικία 80 ετών. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Το Βασίλη (Βάσο) το Σοφοκλή, τη Μέλπω και τον Παύλο.

  1. Ο Βασίλης με το βαθμό του δεκανέα, σκοτώθηκε στον Εμφύλιο Πόλεμο. Λίγο καιρό πριν είχε αποφοιτήσει από το σχολαρχείο των Σαπών και για ένα διάστημα μαζί με το συνομήλικό του Αριστείδη Γιαμουρίδη έκαναν χρέη δασκάλου στο σχολείο του χωριού μετά το τέλος της Βουλγαρικής Κατοχής! Τότε άρχισε και ο Εμφύλιος Πόλεμος! Επιστρατεύτηκαν και τα δυο παλλικάρια και δυστυχώς και οι δυο έχασαν τη ζωή τους στον πιο σκληρό και αδυσώπητο πόλεμο της ιστορίας μας. Τα ονόματα των δυο αδικοχαμένων παλλικαριών αναγράφονται στο Ηρώο της Συκορράχης.

  2. Ο Σοφοκλής (1926-1999), παντρεύτηκε τη Σοφία [1933-2007] με καταγωγή από τα Άμφια. Ασχολήθηκε και ο ίδιος με το εμπόριο υφασμάτων, συνεχίζοντας τις δραστηριότητες του πατέρα του. Απέκτησαν τρία παιδιά. Το Γαβριήλ (1960), τον Ηλία (1964) και το Βασίλη (1966). Από τα τρία αγόρια τους:

  Ο Γαβριήλ ζει στην Αθήνα κι έχει τρία παιδιά, τη Σοφία, την Κυριακή και την Ιωάννα-Όλγα.    Ο Ηλίας έχει τρία παιδιά, την Αντριάνα από την πρώτη του γυναίκα Χριστιάνα, το Γιώργο και τη Σοφία, από τη 2η γυναίκα του Χριστίνα με καταγωγή από τη Νορβηγία, η οποία και βαφτίστηκε μαζί με την κόρη της Σοφία από την ίδια νονά! Όμορφες στιγμές!  Ο Βασίλης ζει στην Αθήνα. Έχει τρία παιδιά. Τη Μαρία, τη Σοφία και το Σοφοκλή από την πρώτη γυναίκα του, τη Machteld Van Vosselen που είναι Βελγίδα.

  3. Η Μέλπω παντρεύτηκε το Μιχάλη Μηλιδάκη, που υπηρέτησε στη Χωροφυλακή τη μεταπολεμική περίοδο και μετά την απόλυσή του ασχολήθηκε με το εμπόριο υφασμάτων. Απέκτησαν δυο παιδιά. Τη Σοφία και τη Βασιλική.

  4. Ο Παύλος παντρεύτηκε τη Σοφία με την οποία απέκτησε δυο παιδιά. Το Βασίλη και το Νικόλαο.

  Για τα άλλα δυο αδέρφια του Γαβριήλ Ποτουρίδη, το Νικόλαο και το Γιώργο αναφέρω τις εξής πληροφορίες:  

  Ο Νικόλας είχε μια κόρη, την Κυριακούλα, γιατρό αναισθησιολόγο.

  Ο Γιώργος είχε τρία παιδιά, την Άννα, την Ελένη και το Σταύρο.

 Από φωτογραφικό υλικό του αρχείου μου βρήκα φωτογραφίες της Κυριακούλας (Κούλα) και Ελένης με την ιδιότητα της μαθήτρις του Γυμνασίου Σαπών, γύρω στα 1954 και κάποιες θα τις αναρτήσω πιο κάτω. Προς το παρόν δεν έχω άλλες πληροφορίες. Κάθε νέα πληροφόρηση θα την προσθέτω εδώ...

  Ευχαριστώ τους φίλους μου Μανουσαρίδη Χρήστο και Κεσκεσιάδη Κυριάκο, για τη βοήθειά τους.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

οι πρώτες φωτογραφίες προέρχονται από το προσωπικό μου αρχείο...

ΤΟ ΗΡΩΟ ΣΥΚΟΡΡΑΧΗΣ:  Στο ηρώο του χωριού οι κάτοικοι στις εθνικές εορτές αποτίουν τις προβλεπόμενες τιμές στους ήρωές τους που θυσίασαν τη ζωή τους για την ελευθερία. Το πρώτο όνομα που βλέπουμε είναι αυτό του Ποτουρίδη Βασιλείου του Γαβριήλ . Η ιστορία κατέγραψε ότι ο Βασίλης με το βαθμό του δεκανέα, σκοτώθηκε στον Εμφύλιο Πόλεμο. Λίγο καιρό πριν είχε αποφοιτήσει από το σχολαρχείο των Σαπών και για ένα διάστημα μαζί με το συνομήλικό του Αριστείδη Γιαμουρίδη έκαναν χρέη δασκάλου στο σχολείο του χωριού μετά το τέλος της Βουλγαρικής Κατοχής! Τότε άρχισε και ο Εμφύλιος Πόλεμος! Επιστρατεύτηκαν και τα δυο παλλικάρια και δυστυχώς και οι δυο έχασαν τη ζωή τους στον πιο σκληρό και αδυσώπητο πόλεμο της ιστορίας μας. [ΑΡΧΕΙΟ ΦΩΤΟ: ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΕΣΚΕΣΙΑΔΗΣ]

Εντυπωσιακή φωτογραφία που υπολογίζω ότι είναι πριν από το 1960.  Αριστερά είναι ο Μιχάλης Μηλιδάκης με τη στολή του χωροφύλακα. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος από το Γερμανο-ιταλικό-Βουλγαρικό άξονα και προκειμένου η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τις τεράστιες δυσκολίες στην ασφάλεια των πολιτών, διόρισε με έκτακτες προσλήψεις χωροφύλακες. Μετά από κάποια ημερομηνία απολύθηκαν. Ως πολίτης πλέον παντρεύτηκε τη Μέλπω Ποτουρίδου, κόρη του Γαβριήλ και ασχολήθηκε με το εμπόριο υφασμάτων. Το δεύτερο πρόσωπο είναι ο Δημητρός Γιουφτσιάδης, τον οποίο βλέπουμε με όπλο κυνηγετικό και κάποια πουλιά στα χέρια του. Μπροστά τους υπάρχει το ομοίωμα μιας αρκούδας από χιόνι, προφανώς κατασκευή του Δημητρού που συνήθιζε να διασκεδάζει με πολλούς τρόπους, μικρούς και μεγάλους!  Πίσω τους με τα σανιδένια παντζούρια είναι το κρεοπωλείο του Κυριαζίδη   [ΑΡΧΕΙΟ ΦΩΤΟ: ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΦΕΤΖΗ]

Σάπες 1952: Κεντρικός δρόμος Μοναδική φωτογραφία του 1952 από τον κεντρικό δρόμο της αγοράς. Φαίνεται η κακή κατάσταση του δρόμου. Στην άκρη του πεζοδρομίου φαίνεται μια σειρά από πέτρες. Προφανώς τα νερά της βροχής στο διάβα τους προς τον κατηφορικό δρόμο έχουν παρασύρει το χώμα. Αριστερά η οικοδομή του Παπαδημητρίου, το περίπτερο του Παν. Τσοφίδη, στη συνέχεια το ξυλουργείο του Αγγελίδη. Στη φωτογραφία από αριστερά: Τάκος Σεραφειμίδης, Γρηγ. Χαριτόπουλος, Αλέκος Κιρκινέζης, Κώστας Κηπουρός, Τόζος Πασχαλίδης, Χαράλαμπος Σεραφειμίδης. Κάτω: Γαβριήλ Ποτουρίδης και Δούκας Καζάκος. Τη φωτογραφία ανέσυρα από την εφημερίδα "Ελεύθερη Άποψη"

Σάπες γύρω στο 1952 και μετά. Στις εγκαταστάσεις του Θεολόγου Εξηντάρη μια παρέα φίλων και εργαζόμενων πάνω σε κάποια καδρόνια. Αυτά είναι προϊόντα που παρήγαγε το ξυλουργικό τμήμα. Από τα πρόσωπα αναγνωρίζω τους: Επάνω: Κυριάκος Σμυρνόπουλος, Γ.Γκαζίνος, (;), Γαβριήλ Ποτουρίδης.  Η παρουσία του στο Μύλο του Εξηντάρη έχει εξήγηση. Ο ίδιος υπήρξε μυλωνάς την εποχή που ζούσε στη Συκορράχη.  Κάτω: Γ.Παπαδόπουλος, Γ.Νικολαΐδης, (;), Χ. Μωρρές, (;), Π.Πολυχρονιάδης. (για τα ονόματα θα επανέλθω) (αρχείο Γιώργου Γκαζίνου).

Από κατάθεση στεφάνων στο δεύτερο  ηρώο των Σαπών. Πιθανολογώ ως χρονικό διάστημα το 1951 'η '52. Ο Δήμαρχος Καραθανάσης Δημήτριος καταθέτει στεφάνι, φέροντας στο πέτο του το Αναμνηστικό Μετάλλιο του Αποστόλου Παύλου, το οποίο του απένειμε η Μητρόπολη Μαρωνείας-Θάσου (τότε).  Πέραν αυτού παρατηρώντας τη φωτογραφία αναγνωρίζω κάποια άλλα πρόσωπα, όπως τον Αηδώνη Γιάννη, ταχυδρ.  υπάλληλο που την εποχή εκείνη ήταν και ο αριστερός ψάλτης του ναού με δεξιό ψάλτη τον Μπομποτά που βρίσκεται δίπλα του. Ιερέας ο πάτερ Νικόλαος, ο υφασματοπώλης Ποτουρίδης Γαβριήλ, η σύζυγος του Δημάρχου Σταματία, ο Κωνσταντινίδης Αθανάσιος, επαγγελματίας. Ακολουθεί ο Διοικητής του ΤΕ Σαπών Παπαγεωργίου Θωμάς. (Αρχείο: Καραθανάση Ισίδωρου). 

Σάπες,  γύρω στα 1960, στο υφασματοπωλείο της οικογένειας Ποτουρίδη. Την εποχή εκείνη οι παλιοί γνωρίζουν ότι δεν υπήρχαν έτοιμα ρούχα. Ήταν η εποχή που οι ράφτες και οι μοδίστρες ήταν περιζήτητοι!  Όποιος ήθελε να ράψει ένα ρούχο πήγαινε στο υφασματοπωλείο όπου αγόραζε το κατάλληλο ύφασμα και μετά ο ράφτης ή η μοδίστρα αναλάμβανε να το μεταμορφώσει σε ανδρικό ή γυναικείο ένδυμα. Στίς Σάπες υπήρχαν αρκετά υφασματοπωλεία κυρίως την προπολεμική περίοδο, που όμως μετά την απελευθέρωση οι περισσότεροι δεν γύρισαν στις Σάπες. Έτσι υπήρχε χώρος για τη δημιουργία νέων υφασματοπωλείων. Ο αρχηγός της οικογένειας Γαβριήλ Ποτουρίδης το αντιλήφθηκε και ξεκίνησε αυτή τη δραστηριότητα. Το επάγγελμα συνέχισαν και τα παιδιά του... Στη φωτογραφία εικονίζονται από αριστερά, η Σοφία και ο Σοφοκλής Ποτουρίδης. Πίσω ο Παυλίδης Παύλος, γνωστός στους Σαπαίους ως Παυλάκος, που εργαζόταν ως βοηθός.  Επόμενος ο Κώστας Ψωμιάδης που είχε μανάβικο και η κόρη του Μαρία... [ΑΡΧΕΙΟ ΦΩΤΟ: ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΟΤΟΥΡΙΔΗΣ]

Σάπες γύρω στα 1960:  Αρκετοί επαγγελματίες διαφόρων προϊόντων τότε, εκτός από τα μαγαζιά τους είχαν και κινητά "καταστήματα". Άλλοι είχα κάρα και λίγα χρόνια αργότερα αυτοκίνητα με τα οποία μετέφεραν τα προϊόντα τους στα χωριά για να πωλήσουν ό,τι ενδιέφερε τους πελάτες ή πελάτισσες. Το ίδιο έκανε και η οικογένεια Ποτουρίδη. Ο Σοφοκλής, τον οποίο βλέπουμε και στη φωτογραφία, επισκεπτόταν καθημερινά και πωλούσε υφάσματα στους γύρω οικισμούς της Επαρχίας Σαπών. Οι πληροφορίες μου λένε ότι συχνές ήταν και οι επισκέψεις στα ορεινά χωριά της Ροδόπης. [Αρχείο: Γαβριήλ Ποτουρίδης].

Σάπες: κεντρικός δρόμος: Η πρώτη φωτογραφία γύρω στα 1967. Η δεύτερη το 2011. Πρόκειται για το ίδιο μέρος. Επάνω ο μικρός Γαβριήλ, περίοδο Χριστουγέννων, από όσο φανερώνει το χριστουγεννιάτικο δέντρο στη βιτρίνα, φωτογραφίζεται μπροστά στο υφασματοπωλείο του πατέρα του Σοφοκλή.  Στην κάτω φωτογραφία το οίκημα της οικογένειας, όπως άλλαξε μετά τη διάνοιξη του δρόμου. Στις βιτρίνες που υπάρχουν ακόμη ήταν το υφασματοπωλείο. Λίγο πιο κάτω με τα δέντρα ήταν το αρχικό οίκημα με το πρώτο υφασματοπωλείο του παππού του, που και αυτό έπαψε να υπάρχει στο σύκολό του μετά τις απαλλοτριώσεις.

Σάπες 1954: Άλλη μία μοναδική φωτογραφία από μαθητές και μαθήτριες της εποχής του 1954! Στο κέντρο ο θεολόγος καθηγητής Κατούδης. Η φωτογραφία είναι από το αρχείο της Μαίρης Σιδηροπούλου, που είναι ανάμεσα στην παρέα. Αναγνωρίζονται ακόμη οι: Ποτουρίδου Κούλα, Κωνσταντινίδου Σεβαστή, Γκαϊντατζίδου Γεωργία, Ποτουρίδου Ελένη, Μαυρίδου Ελπίδα, Χαριτοπούλου Ξανθούλα, Μαρουφίδου Άννα, Κωφίδης Τάκης, Βεζυρίδης Τάσος, Μπούζγας Στέργιος, Φουρνιάδης, Μαρουφίδου Ευγενία, Τεφτσίδου Κούλα, Ιωαννίδου Καίτη, Βασιλειάδου Βικτώρια, Καραθανάση Ελένη, Γρηγορίου Βασιλική, Πενηντάρη Μαίρη, Ζαμπογιάννη Ματούλα, Γκαζίνου Καλλιόπη, Ταμουρίδου Λαμπρινή, Χαρισιάδου Ελένη, Σαγίρη Ελένη, Δημητριάδης Πάνος, Τσιάκος Πάνος, Πέτρογλου Γιώργος, Καβούνης Θανάσης, Ζαφειριάδης Ανέστης, Πάπος Δημήτρης, Κελέσης Γιάννης, Γκαζίνος Φώτης και Καφετζής Ανδρέας. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στην ''Ελεύθερη Άποψη''.

ΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ 29/3/2020