Για την παρουσίαση αυτού του θέματος χρησιμοποίησα ένα γενικό θέμα ώστε να συμπεριλάβω αρκετές φωτογραφίες που βρήκα και πολλές από αυτές παρουσιάζουν αρκετό ενδιαφέρον, αφού καταγράφουν τα γεγονότα μιας εποχής στον τόπο μας.
Σάπες: Τους πρώτους μήνες του 1959. Έξω από το Δημαρχείο. Ο τότε Βασιλιάς της Ελλάδας Παύλος επισκέφτηκε τον τόπο μας μαζί με τη Βασίλισσα Φρειδερίκη. Τους υψηλούς προσκεκλημένους υποδέχτηκαν οι πολίτες των Σαπών με την παρουσία των Δημοτικών αρχόντων (τότε δήμαρχος ήταν ο Δημήτριος Καραθανάσης), οι μαθητές των σχολείων κλπ. Στην επόμενη σελίδα μπορείτε να δείτε άλλη μια φωτογραφία από την ίδια εκδήλωση (ΚΛΙΚ). Εδώ βλέπουμε το Βασιλιά να παραδίδει ένα βιβλιάριο καταθέσεων στη μητέρα του μικρού κοριτσιού. Πρόκειται για τη μικρή Θεοδώρα και τη μητέρα της Μάρθα, ενώ ο Παύλος απλώνει το χέρι του να χαϊδέψει τη μικρούλα. Επειδή οι νεότεροι δεν γνωρίζουν τί ήταν τα βιβλιάρια αυτά, παραθέτω τα εξής στοιχεία. Τη περίοδο από το 1945 μέχρι και το 1964, που ήταν ακόμη χρόνια δύσκολα και φτωχικά, λόγω της Βουλγαρικής Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου, οι βασιλείς επιδίδονταν και σε έργο φιλανθρωπικό και εθνικό. Πέραν όλων των άλλων, είχαν καθιερώσει με τη συμμετοχή και της Εθνικής Τράπεζας τα Βιβλιάρια Απόρων Κορασίδων. Ήταν καταθετικά βιβλιάρια με το ποσό των χιλίων δραχμών. Στη συνέχεια, μπορούσαν οι γονείς να καταθέτουν και οι ίδιοι χρήματα στον προνομιακό καταθετικό λογαριασμό. Τα χρήματα αυτά μπορούσαν να τα αποσύρουν, όταν το κορίτσι γινόταν 18 χρόνων. Το έργο της βασιλικής εξουσίας μπορεί να έχει έντονα αμφισβητηθεί από μια μερίδα του λαού. Εγώ δεν κρίνω ούτε τη μια άποψη, ούτε την άλλη. Απλά παραθέτω κάποια γεγονότα για ιστορικούς λόγους. (Αρχείο: Θεοδώρας Μισσαρβίδου).
3 Μαρτίου 1964. Πορεία-διαδήλωση- των μαθητών του Γυμνασίου Σαπών για το ζήτημα της Κύπρου. Και για να συνδέσω το θέμα με τη φωτογραφία αναφέρω τα εξής: Στις 21 Δεκεμβρίου 1963 ένα ασήμαντο περιστατικό χρησιμοποιήθηκε από Τουρκοκύπριους εξτρεμιστές για να υποκινήσει διακοινοτικές συγκρούσεις. Όπως είχε προσχεδιαστεί. Οι συγκρούσεις αυτές οδήγησαν στην απόσυρση των Τουρκοκύπριων υπουργών από το Υπουργικό Συμβούλιο, καθώς και των Τουρκοκύπριων βουλευτών και δημοσίων υπαλλήλων από τα αντίστοιχα λειτουργήματά τους στην Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Κύπρου. Μετά από απειλές της Τουρκίας εναντίον της Κύπρου, η Κυβέρνηση οδήγησε το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις αρχές της άνοιξης του 1964. (εποχή που είναι και η φωτογραφία). Το Συμβούλιο Ασφαλείας υιοθέτησε ομόφωνα τα ψηφίσματα 186 στις 4 Μαρτίου 1964 και 187 στις 13 Μαρτίου 1964, που έκτοτε οι βασικές αρχές τους κατευθύνουν διεθνείς ενέργειες για την Κύπρο. Τα ψηφίσματα αυτά: -Καθόρισαν την αποστολή καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ με στόχο μια ειρηνική λύση στη βάση μιας συμφωνημένης διευθέτησης σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη των Η.Ε. -Δημιούργησαν την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, την Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ στην Κύπρο . -Επαναβεβαίωσαν την κυριαρχία και την οντότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας -Επαναβεβαίωσαν τη συνέχεια της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τότε λοιπόν, προφανώς σε όλη την Ελλάδα, οργανώθηκαν εκδηλώσεις υποστήριξης της Κύπρου από σχολεία και άλλες οργανώσεις.
22 Οκτωβρίου 1964: Και οι 2 φωτογραφίες είναι της ίδιας εκδήλωσης. Ομάδα κοριτσιών χορεύει εθνικούς χορούς στην αυλή του δημαρχείου. Εκεί ήταν για πολλά χρόνια ο χώρος υποδοχής των πολιτικών και άλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων, οι οποίοι κατά κανόνα ήταν διερχόμενοι από τις Σάπες. Οι πολίτες των Σαπών συγκεντρωνόταν εδώ για να τους υποδεχτούν. Συνδέω τις φωτο... με πολιτικά γεγονότα για τους εξής λόγους: Η ημερομηνία δεν παραπέμπει σε εθνική γιορτή και στην επάνω φωτογραφία διακρίνω ένα άτομο να κρατάει κάτι σαν πλακάτ.(αριστερά επάνω στο τοιχάκι της δημαρχίας) και το τρίτο είναι ότι η εποχή εκείνη ήταν μια περίοδος πολιτικής αστάθειας και οι κυβερνήσεις άλλαζαν πιο γρήγορα και από τα πουκάμισα. Πάντως αν κάποιος ξέρει περισσότερα για το περιεχόμενο των 2 φωτογραφιών θα χαρώ να έχω πληροφορίες.
Γύρω στα 1964 ή '65. Υποδοχή της Φρειδερίκης, ήταν η μητέρα του νέου βασιλιά Κωνσταντίνου μπροστά από το τιμητικό άγημα ανδρών του ΤΕΑ Σαπών.
Περίπου στα 1963 - Οι 2 φωτογραφίες πρέπει να είναι της ίδιας ημέρας. Αριστερά: Περιοδεία του τότε διαδόχου του θρόνου Κωνσταντίνου στις Σάπες. Σε παράταξη οι: Κονδυλάκης, διοικητής Φρουράς Σαπών, Ν. Δρούλιας, διοικητής Αστ. Τμήμ. Σαπών και λοιποί αξιωματικοί.
Ο διάδοχος τότε, Κωνσταντίνος, παραδίδει σε νεαρές μητέρες των Σαπών βιβλιάρια καταθέσεων (τα θυμάμαι ως βιβλιάρια απόρων κορασίδων). Τα έπαιρναν μητέρες που είχαν κορίτσια νομίζω μέχρι 2 χρόνων. Συνήθως τα βιβλιάρια αυτά το έδινε η βασίλισσα τότε Φρειδερίκη, η μητέρα του. Τα βιβλιάρια αυτά είχαν προνομιακό επιτόκιο και τα ποσά τα έπαιρναν τα κορίτσια όταν παντρεύονταν ή γινόταν πάνω από 30 χρόνων νομίζω!
Σάπες: ο τόπος μας: Έτος 1961, προεκλογικό. Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1961 ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής έγινε δεκτός από τον βασιλιά Παύλο, στον οποίο υπέβαλλε επίσημα την παραίτηση της κυβέρνησης της Ε.Ρ.Ε. και εισηγήθηκε το διορισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης, παρά την προσωπική του αντιπάθεια προς το θεσμό, λόγω επιμονής της αντιπολίτευσης. Οι αρχηγοί των κομάτων είχαν αρχίσει τις περιοδείες σε όλη την Ελλάδα. Τότε πέρασε και από τον τόπο μας ο τότε αρχηγός της ΕΡΕ (Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση) Κωνσταντίνος Καραμανλής, που έμεινε στην πολιτική ιστορία ως Εθνάρχης. Βέβαια στην Ελλάδα τίποτα και ποτέ δεν είναι αποδεκτό από όλους. Για την ιστορία σημειώνω ότι στις εκλογές εκείνες νικητής ήταν ο Καραμανλής, αλλά οι αντίπαλοι χαρακτήρισαν τη διαδικασία ως "εκλογές βίας και νοθείας". Για περισσότερα διαβάστε εδώ: (Εκλογές 1961). Στη φωτογραφία μικροί και μεγάλοι, με τα πανώ, περιμένουν καρτερικά την άφιξη του αρχηγού της ΕΡΕ. Υποθέτω ότι (μαθητής δημοτικού τότε) μπορεί να ήμουν κι εγώ εκεί, δεν το θυμάμαι. Θυμάμαι όμως ότι η αργοπορία των αρχηγών ήταν αρκετά μεγάλη, αλλά μεγάλη ήταν και η υπομονή του κόσμου.... (Αρχείο: Γιώργου Ψωμιάδη).
Το ίδιο βράδυ: Ο Κων/νος Καραμανλής έφτασε, ενώ οι Σαπαίοι τον παρατηρούν εκστατικοί! Ο ίδιος βγαίνει από το αυτοκίνητο σκαρφαλωμένος σ΄αυτό για να βλέπει και να τον βλέπει ο ο συγκεντρωμένος λαός. Χωρίς μικρόφωνα από το αυτοκίνητο μίλησε για λίγο στους φίλους της παράταξης και συνέχισε την περιοδεία προς την Κομοτηνή. (Οι δυο φωτογραφίες προέρχονται από το αρχείο του τότε φωτογράφου Γιώργου Ψωμιάδη).
11 Ιουνίου 1967: από την επίσκεψη του Βασιλιά Κωνσταντίνου του Β' στις Σάπες. Ιδιαίτερα μεγάλη ήταν η υποδοχή που επεφύλαξε το λαός των Σαπών. Ας μην ξεχνάμε ότι πριν από λίγες ημέρες (21η Απριλίου) έγινε το πραξικόπημα της Χούντας. Ίσως κανείς μας τότε δεν γνώριζε τα γεγονότα του παρασκηνίου μεταξύ των σχέσεων του Βασιλιά με τον Παπαδόπουλο. Ανατρέχοντας στην εποχή εκείνη σημειώνω τα εξής:
Τον Σεπτέμβριο του 1967 ο βασιλιάς επισκέφθηκε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής όπου στο κογκρέσο, στις 11 Σεπτεμβρίου, πολλοί φιλελεύθεροι πολιτικοί τον έφεραν σε αμηχανία, υποβάλλοντάς του ερωτήσεις για την καταπίεση του λαού και των ελεύθερων θεσμών στην Ελλάδα από τη δικτατορία. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος δήλωσε ότι «Δεν είναι η κυβέρνησίς μου». Μόλις επέστρεψε από τις Η.Π.Α., ο Γεώργιος Παπαδόπουλος του παρουσίασε μία κατάσταση τετρακοσίων αξιωματικών για αποστρατεία. Αρνήθηκε να υπογράψει, αλλά ο Παπαδόπουλος πίεσε σκληρά και τελικά έφθασαν σε συμβιβασμό μειώνοντας την αποστρατεία σε 144 αξιωματικούς. Ο βασιλιάς άρχισε τις προετοιμασίες του αντικινήματός του και ζήτησε τη σύμφωνη γνώμη του Γεωργίου Παπανδρέου και του Παναγιώτη Κανελλόπουλου.Η οργή του βασιλιά για τον Παπαδόπουλο και η ελπίδα του να τον ανατρέψει δημιουργούσαν καθημερινά προστριβές που προκαλούσαν κωλύματα στο «εποικοδομητικό» πρόγραμμα της χούντας. Η λύση ήταν να ενθαρρυνθεί ο βασιλιάς να παίξει το χαρτί του. Σίγουρα θα έχανε κι έτσι θα απαλλασσόταν η χούντα από ένα ενοχλητικό είδος αντιπολίτευσης. Με αφορμή τη σύνταξη του νέου Συντάγματος, ο βασιλιάς κινήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου.
Αν πετύχαινε το κίνημα, τότε ο βασιλιάς θα καλούσε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ο οποίος βρισκόταν τότε στο Παρίσι, να σχηματίσει μεταβατική κυβέρνηση. Η κυβέρνηση θα κατάρτιζε νέο Σύνταγμα και θα προκήρυσσε εκλογές το 1969. Τη συνέχεια μπορείτε να διαβάσετε εδώ...
Το θέμα βρίσκεται υπό συνεχή ανανέωση (παρακαλώ τους συμπολίτες μου αν έχουν φωτογραφικό υλικό από άλλες παρόμοιες εκδηλώσεις και με άλλους πολιτικούς, να μου το δανείσουν για ανάρτηση από τη σελίδα αυτή).