Ο Μιχάλης Παπαδόπουλος [1911-1985], του Κων/νου και της Μαρίας, γεννήθηκε στο Στρατηγείο (Αχμέτ Μπέη ή κατά άλλους Αχμάκ Μπέη), Μητροπόλεως Βιζύης, χωριό που ανήκει μέχρι σήμερα στην περιφέρεια Κιρκιλισέ ή Σαράντα Εκκλησιές όπως λέγονταν.

  Την εποχή της προσφυγιάς ήρθε μαζί με άλλους συγγενείς του αρχικά στη Γενησέα της Ξάνθης σε ηλικία περίπου 11 χρόνων με άλλα συγγενικά πρόσωπα, αφού ήταν ήδη ορφανός από την πατρίδα.  Αργότερα μετακόμισε στις Σάπες, όπου και έμεινε μόνιμα. Μέσα σε δύσκολες εποχές και χωρίς την πατρική προστασία έκανε ό,τι δουλειές έβρισκε. Εργάστηκε τσομπάνος μέχρι την εποχή που παντρεύτηκε. Τότε έκανε μια στροφή για να καλυτερέψει τις συνθήκες διαβίωσης. Ασχολήθηκε με τα χωράφια κάποια από τα οποία ήταν δικά του. Ταυτόχρονα διατηρούσε κι ένα μικρό κοπάδι πρόβατα μαζί με κάποιες αγελάδες κι ένα γαϊδαράκο. Όλα αυτά μαζί ήταν τα εργαλεία του για να βελτιώνει καθημερινά τη ζωή της οικογένειάς του.

  Γύρω στα 1950 κάνει ένα ακόμη βήμα. Άνοιξε ένα μαγαζάκι, εκεί στα τσαγκαράδικα. Πωλούσε γιαούρτι και τυρί, που το έφτιαχνε μόνος του από τα δικά του ζώα. Σύντομα έμαθε να φτιάχνει και χαλβάδες. Δάσκαλός του ένας μουσουλμάνος, ο Μουσταφάς. Τεσσάρων ειδών ήταν οι χαλβάδες του Μιχάλη. Από σουσάμι.  Ταχίνι, καρύδια κι ένας χαλβάς που τον έλεγαν "αφράτο".  Λίγα χρόνια αργότερα άνοιξε μπακάλικο σε άλλο μέρος, κοντά στη γειτονιά του, στην οδό Μπακάλμπαση. Το οίκημα κάποιου ονόματι Σακάρ Μουσταφά.

 Παντρεύτηκε στις Σάπες τη Φανή Καραμπατζάκη[1912-2005], που είχε γεννηθεί στο χωριό Ηρωικόν, [Μπεγιεντίκ] στην Κεσσάνη. Η ίδια το έλεγε Μπηιντίκι. Περισσότερα για την πατρική της οικογένεια πιο κάτω (περιοχή Κεσσάνης).   

 Παντρεύτηκαν το 1931 και απέκτησαν τρία παιδιά, τον Κωνσταντίνο, τον Αντώνιο και τη Μαίρη.

Ο Κωνσταντίνος [1932-2015] ασχολήθηκε για χρόνια με την επιδιόρθωση παπουτσιών. Παντρεύτηκε την Ελένη Βασιλειάδου και απέκτησαν δυο παιδιά, το Μιχάλη και το Σωκράτη. Κάποια στιγμή οικογενειακώς εγκαταστάθηκαν στις ΗΠΑ, όπου και πέθανε (2015). Τα παιδιά του ζουν επίσης εκεί.

Ο Αντώνης (1938), εκπαιδευτικός,  παντρεύτηκε τη Βασιλεία Μαραγκοζάκη, επίσης εκπαιδευτικό. Έχουν δυο παιδιά, τη Φανή και τον Αργύρη. Όλοι τους ζουν στην Αλεξανδρούπολη.

Η Μαίρη (1947), εκπαιδευτικός, παντρεύτηκε τον Ιωσήφ Καζαντζίδη. Απέκτησαν δυο παιδιά, τη Δέσποινα και το Χαράλαμπο. Σήμερα ζουν στις Σέρες. 

(Καταγραφή: 2018-Πληροφορίες: Παπαδόπουλος Αντώνης).  Πρόσθετες πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό από τη Φανή Παπαδοπούλου του Αντωνίου.  Τους ευχαριστώ...

Φ Ω Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Ε Σ

Σάπες 1950: Οικογενειακή φωτογραφία στην οποία υπάρχει μόνο το μικρότερο από τα τρία παιδιά, η Μαίρη. Αριστερά η Φανή και δεξιά ο Μιχάλης Παπαδόπουλος...

Σάπες 1940: Αν και χρονολογικά είναι η αρχαιότερη οικογενειακή φωτογραφία την τοποθετώ στη 2η θέση, μετά από τους γονείς τους.  Το 1940 ήταν η τελευταία χρονιά ελεύθερης ζωής πριν από τη Βουλγαρική Κατοχή. Αριστερά ο μεγαλύτερος αδερφός Κώστας και ο μικρός Αντώνης.  

Σάπες 1941:  Σημαντική φωτογραφία όταν μάθουμε την ημερομηνία της φωτογραφίας. Στο πίσω μέρος γράφει: "Σάππαι 8/10/41 - Αντώνιος Μ. Παπαδόπουλος, που ήταν 3 ετών".  Τί σημαίνει αυτή η ημερομηνία;  Έξι μήνες Βουλγαρικής Κατοχής!   Από τον Απρίλιο του 1941 ο τόπος μας τελούσε κάτω από τις πιέσεις των Βουλγάρων, οι οποίοι άσκησαν τρομοκρατία και βασανιστήρια στους κατοίκους. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και αρκετοί δεν επέστρεψαν ποτέ...

Σάπες 1949: Μια πολύ όμορφη φωτογραφία στην αυλή του σπιτιού τους, με τα τρία αδέρφια. Τον Κώστα (δεξιά), τον Αντώνη (αριστερά) και τη Μαίρη, που την κρατούν από τα χέρια ίσως γιατί ακόμη δεν μπορούσε να περπατήσει! 

Σάπες Μάιος 1950. Στην αυλή του σπιτιού τους η μικρή Μαίρη με τον αδερφό της Αντώνη και την Αφρούλα Μπέντια. Με τη βοήθεια της Φανής Παπαδοπούλου, κόρης του Αντώνη μαθαίνουμε ότι η όμορφη Αφρούλα με τη μαθητική ποδιά, ήταν κόρη του Μπέντια Πασχάλη.

Η μητέρα της, Δημητρούλα ήταν παντρεμένη με τον Μπέντια Πασχάλη και ήταν η νονά του Αντώνη Παπαδόπουλου, γύρω στα 1938 με '39.  Την εποχή εκείνη ο Πασχάλης, δούλευε στην εφορία , οπότε και θα βάπτισαν τον Αντώνη. Τον είχαν μεταθέσει στις Σάπες, και είχε φορολογικό έλεγχο στη βόρεια πλευρά των Σαππών. Εκεί έφερναν οι αγρότες σιτηρά κλπ και πλήρωναν φόρο.   Με τη Βουλγαρική Κατοχή έφυγαν για την Αλεξανδρούπολη και αργότερα μετακόμισαν στην Αθήνα. 

Σάπες 1952: Στα σκαλοπάτια του Δημοτικού Σχολείου Σαπών. Πολλά γνωστά πρόσωπα, ανάμεσα σ' αυτά και ο μικρός Αντώνης, λυκόπουλο, παρέα με το φίλο του Ανδρέα Καφετζή. Δίπλα του και ο αδερφός του Κώστας. Αναφέρω επίσης και τον αρχηγό των προσκόπων το Σταύρο Αγγελίδη και δίπλα του ο Τοπικός Έφορος Νίκος Καπέτσης.  Θα σημειώσω επίσης και την παρουσία του Στέργιου Γιαννόπουλου (επάνω, πίσω από τον ιστό). Λίγους μήνες αργότερα επιστρατεύτηκε και πήγε στην Κορέα, όπου κι έπεσε σε μια από τις σκληρές μάχες του πολέμου.

Σάπες γύρω στα 1950.  Η Ελλάδα μόλις έβγαινε από μια μεγάλη περίοδο πολέμων και εμφυλίων συγκρούσεων. Οι νέοι της εποχής στρέφονται περισσότερο στην εκμάθηση κάποιας τέχνης για να μπορέσουν να επιβιώσουν στα δύσκολα χρόνια. Τρεις από αυτούς αναγνωρίζω στην πιο πάνω φωτογραφία. Είναι ο Κώστας Γιουφτσιάδης (2ος), ο Κώστας Παπαδόπουλος (4ος) και ο Καραβασίλης Θεοδόσης (5ος). Μάθαιναν την τέχνη του τσαγκάρη, να φτιάχνουν ή να επιδιορθώνουν παπούτσια. Ήμουν πάνω από 10 χρόνων που πήγαινα στο μαγαζί του για επιδιόρθωση των παπουτσιών μας!  Το 1970 αποφάσισε με την οικογένειά του να φύγει οριστικά για τις ΗΠΑ.  (Αρχείο Φωτογραφίας: Κώστα Γιουφτσιάδη).

Σάπες 28 Οκτωβρίου 1953: Από την παρέλαση των μαθητών του Γυμνασίου Σαπών. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχε Φιλαρμονική και το ρυθμό έδιναν κάποιοι μαθητές που εκπαιδεύτηκαν στο να παίζουν σάλπιγγα και τύμπανα και φυσικά προηγούνταν. Αναγνωρίστηκαν οι δυο ακραίοι τυμπανιστές, αριστερά ο Αντώνης Παπαδόπουλος και δεξιά ο συμμαθητής και φίλος του Ανδρέας Καφετζής.  (Αρχείο: Αντώνη Παπαδόπουλου).

20 Απριλίου 1955:  Επιστροφή από το πανηγύρι του Κίζαρι. Στον Άγιο Γεώργιο είναι αφιερωμένος ο ιερός ναός του χωριού.  Και την παραμονή της γιορτής άρχιζε το πανηγύρι του χωριού. Το αμάξι ανήκει στο Φελλά Χρήστο, που στο Σαψί ήταν γνωστός ως Ξούλιας,  Ο άνθρωπος με την ποδιά, άγνωστος μέχρι τώρα, ήταν ένας από τους συνεργάτες της παρέας για τη λειτουργία πώλησης κάποιων ειδών. Από άλλη φωτογραφία γνωρίζω ότι τα αδέρφια του Φελλά πωλούσαν στα πανηγύρια και τις Κυριακές στον τοπικό κινηματογράφο ξηρούς καρπούς και αναψυκτικά. Η αμφιβολία μου είναι αν επιστρέφουν ή αν τώρα ξεκινούν για το Κίζαρι, δεδομένου ότι η 20η Απριλίου είναι η παραμονή της γιορτής!

Σάπες 1955:  Στην είσοδο του τότε νέου Δημοτικού Πάρκου, που όπως βλέπουμε σε μαρμάρινη επιγραφή φέρει το όνομα "Στέφανος Νίκογλου".   Ο Στέφανος Νίκογλου του Φίλιππου (πέθανε τον Ιούλιο του 1986) ήταν Έλληνας δικηγόρος και διεθνολόγος. Διετέλεσε Νομάρχης στη Θράκη και στη Μακεδονία. Έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη δημιουργία έργων στις Σάπες την περίοδο 1950-1955, όπως για το πάρκο και το Δημοτικό Μέγαρο που έγιναν την ίδια περίοδο. Πίσω βλέπουμε τα νεοφυτεμένα πεύκα για τα οποία γνωρίζουμε ότι πριν 3 περίπου χρόνια κόπηκαν γιατί θεωρήθηκαν επικίνδυνα!  Μπροστά ποζάρουν οι τρεις αχώριστοι φίλοι και συμμαθητές με τα καπέλα του Γυμνασίου, που μόνο στον ύπνο τους τα έβγαζαν!  Εντύπωση κάνει επίσης η αμφίεσή τους που στα 17 τους χρόνια κυκλοφορούσαν με τα κοντά παντελονάκια και τις μακριές κάλτσες, που μάλλον επρόκειτο για πιο επίσημες εμφανίσεις. Πρώτος από αριστερά ο Αντώνης Παπαδόπουλος (Αλεξα/πολη) - Γεράσιμος Κενανίδης (Κομοτηνή) και Ανδρέας Καφετζής (Αθήνα, έφυγε από τη ζωή το 2019)...

Καλοκαίρι του 1959 από τους αρραβώνες του Κώστα Παπαδόπουλου και της Ελένης Βασιλειάδου. Από τα υπόλοιπα πρόσωπα αναγνωρίζω  τους γονείς του Μιχάλη και Φανή, τα αδέρφια του Αντώνη και Μαίρη. Πρώτη από δεξιά η Ελένη (+2011) Καραμπατζάκη-Τζιερτζή. Με επιφύλαξη αναφέρω και το Βασιλειάδη Σωκράτη να είναι ανάμεσα στον Κώστα Παπαδόπουλο και την κόρη του Ελένη. Η Βικτώρια Βασιλειάδου και Νίτσα Σκοπιανού, που ήταν και φίλες. Ο Ζαχαρίας Κενανίδης από τον οποίο βρήκα και τη φωτογραφία...  

Πρόσφατη φωτογραφία του 2020. Σε μια άλλη Ήπειρο, σε μια μεγάλη χώρα που λέγεται ΗΠΑ. Η Ελένη, μετά από 50 χρόνια ζωής  με το σύντροφό της Κώστα, τώρα πια χωρίς αυτόν, αλλά με συντροφιά αγαπημένα της πρόσωπα. Ένα από αυτά ο γιος της Μιχάλης, που πήρε το όνομα του παππού Μιχάλη Παπαδόπουλου. 

Λίγα χρόνια πριν, όταν η Κώστας Παπαδόπουλος ήταν ακόμη στη ζωή. παρέα με τα εγγονάκια του, παιδιά του γιου του Σωκράτη. Μαζί τους και η γιαγιά Ελένη. Πώς τα φέρνει η ζωή; 

Δυο όμορφες και πολύ πρόσφατες φωτογραφίες (2021).  Η οικογένεια του Σωκράτη, με τη γυναίκα του Stephanie και τα τρίδυμα παιδιά τους Κωνσταντίνο (Dran), Ελένη και Σούζη είχαν πάει στο γήπεδο μπάσκετ του Φοίνιξ της Αριζόνα, όπου και ζουν, να δούνε τα αδέρφια Θανάση και Γιάννη Αντετοκούμπο. Η ομάδα τους θα έπαιζε με τον τοπική ομάδα. Ο Γιάννης δεν έπαιζε λόγω τραυματισμού του. Τα παιδιά χαιρέτησαν το Θανάση στα ελληνικά και αυτός με χαρά πήγε και φωτογραφήθηκε μαζί τους.  Μάλιστα οι Milwaukee Bucks έβαλαν στο tweeter τους τη φωτογραφία, με την ελληνική σημαία. Όμορφες στιγμές...

Σύντομη αναδρομή της οικογένειας του Κώστα Παπαδόπουλου.

Ο Κώστας Παπαδόπουλος και η γυναίκα του Ελένη, έζησαν στις Σάπες μέχρι το 1970. Τότε αποφάσισαν να φύγουν και να εγκατασταθούν μόνιμα στις ΗΠΑ. Μαζί τους πήγαν και τα δυο τους παιδιά, ο Μιχάλης και ο Σωκράτης που ήταν τριών ετών!

Στο σημείο αυτό θέλω να προσθέσω μια πληροφορία για τον άλλο παππού, το Σωκράτη Βασιλειάδη, τον πατέρα της Ελένης, του οποίου το όνομα πήρε ο μικρότερος γιος του Κώστα Παπαδόπουλου.  Για τον άνθρωπο αυτό έχω να σημειώσω από το βιβλίο του παλιού δημάρχου Σαπών Χρ. Τσιτσώνη, ότι τον αναφέρει μαζί με τον τότε Πρόεδρο της Κοινότητας Σαπών (κοινότητα ήταν τότε) Γεώργιο Παπαδόπουλο,  ότι πρωτοστάτησαν για τη μετακίνηση όλων των κατοίκων του χωριού των Κασσιτερών στις Σάπες. Εποχή τότε 1947! 

Και θέλω να κλείσω την περιγραφή της φωτογραφίας αυτής με την παρατήρηση για την εξέλιξη μιας πορείας  3 ή 4  γενεών από την τότε Οθωμανική Ανατολική Θράκη, στην Δυτική Θράκη και μετά στη μακρινή Αμερική. Χρόνια δύσκολα, χρόνια πόνου, μόχθου και διαρκούς αγώνα. Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί την ιστορική πορεία των πατρογονικών ριζών του πόσο μακριά μπορούν να απλωθούν!

ΣΥΝΤΟΜΑ ΘΑ ΠΡΟΣΤΕΘΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ: 27 / 8 / 2020