Σεκέρ Μπαϊράμ και Κουρμπάν Μπαϊράμ

 Δυο είναι οι μεγαλύτερες γιορτές των μουσουλμάνων. Το Σεκέρ Μπαϊράμ και το Κουρμπάν Μπαϊράμ. Και οι δυο γιορτές είναι κινητές. Προηγείται το πρώτο και μετά 40 ημέρες το δεύτερο. Πριν από το Σεκέρ Μπαϊράμ προηγείται ένας ολόκληρος μήνας νηστείας, ο μήνας του Ραμαζανιού.
  Το Ραμαζάνι είναι ο ένατος μήνας του ισλαμικού έτους, κατά τον οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, «παραδόθηκε το Κοράνι ως οδηγός των ανθρώπων» («Ραμαντάν» στα αραβικά, «Ραμαζάν» στα τουρκικά). Ο μήνας αυτός είναι ιερός για τους Μουσουλμάνους, καθώς επιβάλλεται να τηρούνται ορισμένοι κανόνες, που έχουν χαρακτήρα εξιλασμού και υπακοή στις εντολές του Θεού (Αλάχ).  Θυμίζει, τηρουμένων των αναλογιών, τη χριστιανική Μεγάλη Τεσσαρακοστή. 

 Ο μήνας του Ραμαζανιού είναι το διάστημα, κατά το οποίο οι Μουσουλμάνοι απέχουν από τα πάντα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Από το πρωί έως τη δύση του ηλίου, δεν τρώνε, δεν πίνουν, δεν καπνίζουν , ώστε να πετύχουν πλήρη σωματική και πνευματική κάθαρση. Δεν φθάνει μόνο η απόλυτη νηστεία κατά τη διάρκεια της ημέρας για να εκτελέσει ο πιστός το καθήκον του απέναντι στον Θεό. Θα πρέπει να μην υποπέσει και σε ορισμένα αμαρτήματα, όπως το ψέμα, η συκοφαντία, η ζηλοφθονία, η πλεονεξία και η ψευδομαρτυρία.

 Το Ραμαζάνι είναι περίοδος αναγέννησης κι ένα από τα πέντε κύρια καθήκοντα του καλού μουσουλμάνου. Μετά τη Δύση επιτρέπονται τα πάντα, αφού οι πιστοί προσευχηθούν και καθίσουν στο τραπέζι για το δείπνο, που ονομάζεται «ιφτάρ». Στη συνέχεια επισκέπτονται φίλους και γνωστούς, ενώ πολλοί μουσουλμάνοι ξαγρυπνούν προσευχόμενοι έως την επόμενη αυγή. Από τα μεσάνυχτα ως την ανατολή του ηλίου προβλέπεται ένα γεύμα, το «σαχούρ», για να αντιμετωπίσουν οι πιστοί την παρατεταμένη νηστεία της ημέρας.
  Μετά το ραμαζάνι ακολουθεί μία από τις σημαντικότερες γιορτές των μουσουλμάνων, το Σεκέρ Μπαϊράμι και 40 ημέρες αργότερα το Κουρμπάν Μπαϊράμι, η γιορτή της θυσίας.
   Το Σεκέρ Μπαϊράμι, συνοδεύεται, όπως λέει και το όνομά του από τα γλυκά, κυρίως μπακλαβά, που φτιάχνουν και προσφέρουν οι πιστοί.  

Κείμενο: Θεοδώρα Βαϊντερλή

 To "Κουρμπάν Μπαϊράμ"

    [To κείμενο είναι από μια εργασία του Δημ. Σχολείου Σαπών με τίτλο: "Χρώματα του τόπου μας"] (2001-2002). Το κουρμπάν Μπαιράμ είναι διαφορετικό από το Ραμαζάν Μπαϊράμ, αλλά το ίδιο σημαντικό. Ονομάστηκε έτσι γιατί ένας προφήτης του Αλλάχ, πήρε κάποτε το μικρό παιδί του και πήγε σ' ένα μέρος για να το θυσιάσει. Τότε ο Αλλάχ έστειλε ένα πρόβατο για να σφαγιαστεί στη θέση του παιδιού. (Η ιστορία αυτή θυμίζει τη θυσία του Αβραάμ). Η μέρα αυτή ονομάστηκε Κουρμπάν (πρόβατο) Μπαϊράμ. Το Κουρμπάν Μπαϊράμ, γιορτάζεται μια φορά το χρόνο και διαρκεί πέντε μέρες και δεν προβλέπεται καθόλου νηστεία. Την πρώτη μέρα, σηκώνονται πολύ νωρίς οι μουσουλμάνοι και πηγαίνουν στο τζαμί για να προσκυνήσουν. Ύστερα γυρίζουν στα σπίτια τους και ετοιμάζουν τα μαχαίρια τους ή ό,τι άλλο χρειάζεται για τη σφαγή του προβάτου. Η σφαγή αυτή πρέπει να γίνει μέσα σε τρεις μέρες, μετά απαγορεύεται. Τις υπόλοιπες ημέρες κάνουν επισκέψεις σε σπίτια των συγγενών ή φίλων. Κανείς δεν εργάζεται.

   Στο Κουρμπάν Μπαϊράμ, όπως κάθε Μπαϊράμι, γίνονται επισκέψεις στους τάφους των νεκρών συγγενικών προσώπων όπου διαβάζουν προσευχές από το κοράνι. Την πρώτη μέρα του Μπαϊραμιού, τις πρωινές ώρες, γίνονται στα τζαμιά το "Μπαϊράμ ναμαζί" (προσευχή του Μπαϊραμιού) και στη συνέχεια εφαρμόζοντας την εντολή του Αλλάχ και την πράξη του προφήτη Ιμπραχήμ, σφάζουν το θυσιασμένο Κουρμπάν (ένα πρόβατο). Γίνονται επισκέψεις στα συγγενικά πρόσωπα, πρώτα στη μητέρα και τον πατέρα και στη συνέχεια σε γνωστούς και συγγενείς για να τους ευχηθούν για το Μπαϊράμι φιλώντας τα χέρια των μεγάλων και μοιράζουν δώρα στους μικρούς. Με τον τρόπο αυτό θέλουν να συνεχιστεί η αγάπη και ο σεβασμός-αδελφοσύνη μεταξύ τους. Το Κουρμπάν (αρνί) που σφάζουν, το μοιράζονται με φτωχές οικογένειες, όπως το επιβάλλει η θρησκεία, για την αλληλοστήριξη και βοήθεια στους φτωχούς. Έτσι μπορούν και οι φτωχοί να συμμετέχουν με χαρά στο Μπαϊράμι. 

  Το έθιμο της καμήλας

  Το ίδιο διάστημα γίνεται το έθιμο της καμήλας, αποκλειστικά από αγόρια. Ντύνονται σα γυναίκες ή στρατιώτες ή κυνηγοί. Δυο αγόρια ντύνονται ο ένας γαμπρός κι ο άλλος νύφη. Οι υπόλοιποι ντύνονται άλλα πρόσωπα: πατέρας, μάνα και πολλά κορίτσια. Το ίδιο απόγευμα διαλαλούν στις γειτονιές και σε κάθε σπίτι, ότι τους περιμένουν στο γάμο του Τζεμίλ και της Τζεμιλέ, που θα γίνει στην πλατεία του χωριού.    

  Το "ασσουρέ" 

  (από τη σχολική εργασία) Το "ασσουρέ" είναι ένα παραδοσιακό γλύκισμα που κάνουν οι μουσουλμάνοι στον τόπο μας. Είναι κάτι αντίστοιχο με τη δική μας "βαρβάρα". Το φτιάχνουν σαράντα ημέρες μετά το "κουρμπάν - μπαϊράμ", μια από τις πιο μεγάλες θρησκευτικές γιορτές τους. Η παράδοση των μουσουλμάνων λέει ότι, όταν ο Νώε άραξε με την κιβωτό, μετά τον κατακλυσμό, στο όρος Αραράτ, κατέβασε τα ζώα στη γη και όλοι μαζί γιόρτασαν τη σωτηρία τους. Τα μόνα τρλοφιμα όμως που τους είχαν απομείνει ήταν διάφοροι ξηροί καρποί και σπόροι, τους οποίους έβρασαν κι έφαγαν. Η βάση του "ασσουρέ" είναι λίγο σπασμένο σιτάρι, που το λένε: "κεσκέκ". Στη συνέχεια προσθέτουν φασόλια, ρεβίθια, καλαμπόκι, ρύζι, αμύγδαλα, καρύδια, σύκα, σταφίδες, διάφορα μυρωδικά, ζάχαρη, καθώς επίσης και το λίπος από την ουρά του ζώου που είχαν σφάξει στο "κουρμπάν - μπαϊράμ". Το "ασσουρέ" το μοιράζουν σε επτά φτωχές οικογένειες.

  Το "Ραμαζάν Μπαϊράμ"

   Το "Ραμαζάν Μπαϊράμ" γίνεται γύρω στο Νοέμβριο, ανάλογα με το φεγγάρι. Η γιορτή συνδέεται με την αποκάλυψη του Κορανίου στο Μωάμεθ από τον Αλλάχ. (μας θυμίζει την ιστορία της αποκάλυψης των "Δέκα Εντολών" στο Μωυσή). Είναι μια ευκαιρία για τους μουσουλμάνους να "καθαρίσουν την ψυχή τους και το σώμα τους", όπως εμείς οι χριστιανοί κάνουμε κατά τη νηστεία. Άλλωστε "ραμαζάν" σημαίνει νηστεία. Κατά τη διάρκεια του ραμαζανιού δεν τρώνε, δεν πίνουν, δεν καπνίζουν, από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου. Τη νύχτα μπορούν να φάνε ό, τι θέλουν. Όταν τελειώνει ο μήνας τελειώνει και η νηστεία. Τότε γιορτάζουν το "Ραμαζάν Μπαϊράμ", που διαρκεί τρεις ημέρες. Την πρώτη μέρα, σηκώνονται το πρωί και πηγαίνουν στο τζαμί για να προσκυνήσουν. Γυρίζοντας στα σπίτια τους τρώνε όλοι μαζί και οι νεότεροι σε ηλικία εύχονται στους ηλικιωμένους "χρόνια πολλά", φιλώντας τας τους το χέρι. Εκείνοι τους προσφέρουν δώρα ή χρήματα και γλυκά. Κατόπιν, οι νέοι και τα παιδιά, επιστρέφουν πάλι στο τζαμί, ντυμένοι με παραδοσιακά φορέματα. Μετά, αρχίζουν να γυρνάνε στο χωριό, από σπίτι σε σπίτι με τα νταούλια και τους ζουρνάδες. Όσο διαρκεί το Μπαϊράμι, διοργανώνονται γλέντια και εκδηλώσεις.

26 Aυγούστου 1954: Η φωτογραφία προέρχεται από την τότε εβδομαδιαία εφημερίδα της Κομοτηνής: "Η Φωνή της Ροδόπης", γι αυτό και δεν είναι καθαρή. Τη μέρα αυτή οι μουσουλμάνοι των Σαπών, γιόρταζαν το μπαϊράμι τους. Ήταν δε καθιερωμένη η επίσκεψη των τοπικών αρχών για να τους ευχηθούν τα χρόνια πολλά. Στο κέντρο της φωτογραφίας, ο τότε Δήμαρχος Σαπών Δημήτριος Καραθανάσης και ο Διοικητής του Τάγματος Εθνοφυλακής Σαπών Κωνσταντάρας.  (Από πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της Εφημερίδας: "Φωνή της Ροδόπης (26/8/1954)).

  Γύρω στα 1988. Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Γ. Ψωμιάδη. Το έθιμο της καμήλας, μουσουλμανικό έθιμο.

Μια μεγάλη ομάδα αθιγγάνων μουσουλμάνων γιορτάζουν το έθιμο του "Κουρμπάν Μπαϊράμ", ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές.

Σάπες 1978: Σχεδόν όλα τα πρόσωπα μου είναι γνωστά, χωρίς όμως να τους γνωρίζω με τα ονόματα και μάλιστα με τα σωστά και πλήρη ονόματα. Τη φωτογραφία εντόπισα στο fb του συντοπίτη μου, που σήμερα ζει στη Γερμανία Ουστά Μουζαφέρ. Πολλά πρόσωπα και σχεδόν όλων των ηλικιών. Ίσως πρόκειται για κάποιο γλέντι ή  γάμο, αδιευκρίνηστο προς το παρόν. Κάποιοι παίζουν ή ετοιμάζονται να παίξουν μουσικά όργανα, ενώ οι γεροντότεροι απολαμβάνουν το ρακί τους. Ευχαριστώ το Μουζαφέρ για τον κόπο που έκανε να με βοηθήσει στην καταγραφή των ονομάτων!  (Αρχείο: Ουστά Μουζαφέρ).

  Oι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Γ. Ψωμιάδη, όλες της ίδιας ημέρας. Στις 2 πρώτες οι μουσουλμάνοι τηρούν το εθιμοτυπικό της γιορτής. Σχηματίζουν έναν κύκλο και περιστροφικά περνούν ένας ένας και χαιρετούν. Συμμετέχουν ως προσκαλεσμένοι και οι αρχές των Σαπών, ένας από αυτούς είναι και ο δήμαρχος Σαπών Χρ. Τσιτσώνης.

Σάπες 1975:  Από το Κουρμπάν Μπαϊράμ που συνδυάζεται με το έθιμο της καμήλας. Μια μεγάλη παρέα παιδιών έφτιαξαν με ξύλα, υφάσματα και άλλα πρόχειρα υλικά το ομοίωμα μιας καμήλας. Στη συνέχεια γύριζαν στα σπίτια, από πόρτα σε πόρτα και μάζευαν χρήματα ή κρέατα. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη μπροστά από το σημερινό κτίριο του foto-city (οδός Μπακάλμπαση). (Η αυλή και το σπίτι πίσω ήταν του Αντώνη Αντωνιάδη - αριστερά φαίνεται το σπίτι του Θανάση Μαλλίδη, που υπάρχει και σήμερα). Από την παρέα των παιδιών αναγνωρίζω τους: HUSEYIN HACIAHMET , BULENT BERBER, MEHMET BERBER, CAKICI MUSTAFA, METIN SORT  (Αρχείο: Χουσεΐν Χατζηαχμέτ).

Σάπες, γύρω στα 1990. Και αυτή η φωτογραφία είναι από μια από τις δραστηριότητες των νέων και έχει σχέση με το Κουρμπάν Μπαϊράμ. Μετά από την πρωινή προσευχή στο τζαμί και τις χειραψίες και τις ευχές, το έθιμο της καμήλας (deve) με την περιφορά της στα σπίτια, το ίδιο βράδυ οι νέοι οργανώνουν γλέντι με ζωντανή ορχήστρα, με τραγούδια και χορούς. Στον κόσμο που παρακολουθεί τη γιορτή σερβίρουν πιλάφι και αριάνι.  Στη φωτογραφία βλέπουμε ένα παραδοσιακό χορό με τις ανάλογες στολές. Εκτός από τα παραπάνω παρουσιάζονται και θεατρικές παραστάσεις, διαγωνισμούς  με δώρα. Έτσι τελειώνει η νύχτα όμορφα και ευχάριστα.  Τα πρόσωπα που βλέπουμε είναι ο Huseyin Haciahmet kai o Axmet Hocaoglu. 

To Kurban Bayramı
  (Η Γιορτή της Θυσίας) είναι η μία από τις δύο μεγάλες γιορτές του ισλαμικού κόσμου. Η άλλη είναι το Ramazan Bayramı ή Şeker Bayramı.

 Θυσία για την προσέγγιση του Allah (Θεού)
 Ας αναφερθούμε αρχικά στην προέλευση της λέξης kurban. Είναι συνώνυμη της λέξης kurbiyyet (κουρμπιγιέτ) που σημαίνει εγγύτητα ή προσέγγιση. Θα πει πλησιάζω κάτι. Με την θρησκευτική έννοια θα λέγαμε «πλησιάζω τον Allah». Η θυσία γίνεται για να δοξαστεί ο Allah και είναι παράδοση να θυσιάζεται ένα από τα πλάσματα που δημιούργησε ο Θεός.

 Η παράδοση της θυσίας υπήρχε στα πολύ παλιά χρόνια και μάλιστα πολύ πριν από τη γέννηση της ισλαμικής θρησκείας. Οι πολύ παλιές θρησκείες της φύσης και εκείνες στη Μεσοποταμία, την Ανατολία, την Αίγυπτο, το Ιράν αλλά και οι Ιουδαίοι, συνήθιζαν να τελούν θρησκευτικές τελετουργίες σε συγκεκριμένες εποχές του χρόνου, να θυσιάζουν ζώα και να γιορτάζουν. Ήταν απαράλλαχτη θρησκευτική παράδοση η προσφορά θυσίας προς τους θεούς και τους βασιλιάδες θεούς.

 H επιθυμία να φτάσει κανείς κοντά στον Θεό, έχει κάνει τη θυσία μια μορφή προσευχής. Σύμφωνα με τις μονοθεϊστικές θρησκείες, ο Άβελ και ο Κάιν οι γιοι του Αδάμ, ήταν οι πρώτοι που θυσίασαν από ένα ζώο για τον Allah αλλά ο Ύψιστος είχε δεχτεί μόνο το ζώο του Άβελ. Αυτό δείχνει ότι η θυσία ανάγεται στα χρόνια του Αδάμ. Ζώα θυσίαζαν και οι Εβραίοι οι οποίοι είχαν βωμούς στην Ιερουσαλήμ. Ανάλογη παράδοση υπήρχε και στους χριστιανούς.

 Η θυσία του Προφήτη İbrahim (Αβραάμ)
 Ο Προφήτης İbrahim (Αβραάμ) που πιθανολογείται να έχει ζήσει περί το 1900 π.Χ., είναι μια πολύ σημαντική προσωπικότητα στο Ισλάμ όπως και στον Ιουδαϊσμό και τον Χριστιανισμό. Οι Εβραίοι και οι Χριστιανοί τον αποκαλούν πατέρα του έθνους του Ισραήλ μέσω του γιου του İshak (Ισαάκ). Σύμφωνα δε με το Ισλάμ, το έθνος του Ισραήλ προέρχεται από τον γιο του Προφήτη Ισαάκ αλλά και οι Άραβες από το γένος του γιου του İsmail (Ισμαήλ). Τον αποκαλούν πατέρα των Αράβων.

 Ο İbrahim σύμφωνα με το Κοράνι, είναι ένας προφήτης. Το όνομά του αναφέρεται σε πολλά εδάφια. Ο Allah τον είχε επιλέξει ως προφήτη πολύ πριν από τις ουράνιες θρησκείες που υπάρχουν σήμερα. Του είχε δώσει μάλιστα το επίθετο Halil που σημαίνει φίλος επειδή ήταν πολύ ειλικρινής. Για πολλά χρόνια ήταν άτεκνος. Μια μέρα ενώ προσευχόταν στον Θεό, του είχε υποσχεθεί να του θυσιάσει το πιο αγαπημένο του πρόσωπο εάν του δώσει έναν γιο και ο Αllah εισάκουσε την προσευχή του. Είχε ονομάσει τον πρώτο του γιο İsmail.

 Σύμφωνα με μια άλλη ιστορία, ο προφήτης İbrahim είχε πάρει εντολή στο όνειρό του για να θυσιάσει τον γιο του. Πηγαίνει λοιπόν το παιδί του για να το θυσιάσει κάπου απόμακρα και να του πει αυτό που θα γινόταν. Ο İsmail λέει στον πατέρα του ότι αυτή είναι εντολή του Allah και παραδίδεται αποτελώντας πρότυπο σεβασμού. Ο Θεός όμως του στέλνει με τους αγγέλους ένα κριάρι για να το θυσιάσει. Τότε ο Προφήτης İbrahim έζησε γιορτινή χαρά και ενθουσιασμό. Το Kurban Bayramı άρχισε λοιπόν να γιορτάζεται κατά την εποχή της Μεδίνας (623).

  Το δόγμα του Hanefi (Χανεφί) στο Ισλάμ επιτάσσει θυσία με το αίμα να τρέχει, ενώ τα δόγματα Şafii (Σαφιί) και Maliki (Μαλικί) το αποκαλούν sünneti müekkede που σημαίνει κατά λέξη δυνατή σούννα και αποτελεί μέρος της παράδοσης.

  Η θυσία ζώου στο Ισλάμ, νομιμοποιήθηκε κατά το δεύτερο έτος του Hicret (623) και κρίθηκε αναγκαστικό για τους εύπορους καθότι αναφερόταν στη σούρα Kevser του Ιερού Κορανίου. Θυσία μπορεί να κάνει όποιος είναι μουσουλμάνος, ελεύθερος και πλούσιος και να μην είναι σε ταξίδι. Το μέτρο του πλούτου είναι να έχει κανείς στην ιδιοκτησία του 96 γραμμάρια χρυσό ή 640 γραμμάρια ασήμι. Άκυρη θεωρείται η θυσία όποιου δεν έχει την παραπάνω οικονομική δύναμη.
Το κουρμπάν μέσο κοινωνικής αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας
Το κουρμπάν είναι ένα μέσο κοινωνικής αλληλεγγύης που προσφέρει το Ισλάμ στην ανθρωπότητα. Οι φτωχοί χαμογελούν, τα μίση και τα πάθη ξεχνιούνται και αντικαθιστούνται από τη φιλία και την ειρήνη. Η θυσία είναι μια υποχρέωση που οφείλουν να εκπληρώσουν οι ευκατάστατοι αλλά δεν είναι ρητός κανόνας (farz). Το Κοράνι λέει: «Προσευχήσου και θυσίασε για τον Θεό σου».

 Τα ζώα για θυσία είναι το πρόβατο, το κατσίκι, το μοσχάρι, η αγελάδα και η καμήλα. Δεν θυσιάζονται ζώα όπως κότα, χήνα και γαλοπούλα.

 Το Kurban έχει ορισμένους κανόνες και θεμελιώδεις αρχές όπως επίσης και παραδόσεις. Το άτομο που κάνει τη θυσία οφείλει να είναι εκεί ο ίδιος, εκτός αν αφήσει κάποιον να τον εκπροσωπήσει αλλά μόνο σε ειδικές περιστάσεις. Αλλά το σημαντικότερο είναι η μοιρασιά. Το ζώο της θυσίας χωρίζεται στα τρία. Το ένα προορίζεται για τους φτωχούς, το άλλο για τους συγγενείς και φίλους που δεν θυσίασαν ζώο. Το τρίτο μένει οπωσδήποτε στο σπίτι.

 Στις μέρες μας πάντως οι περισσότεροι δεν κάνουν τη θυσία. Πληρώνουν και τα λεφτά πηγαίνουν σε κάποιο φιλανθρωπικό ίδρυμα. Ωστόσο αυτό δημιουργεί αντιπαραθέσεις αφού θεωρείται κάτι σαν δωρεά και λέγεται πως η δωρεά μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή αλλά η θυσία οφείλει να γίνει στον καιρό της δηλαδή την γιορτή.

 Προσκυνητής (hac) στη Μέκκα
 Το Kurban Bayramı δεν περιλαμβάνει μόνο τη θυσία των ζώων. Είναι και η επίσκεψη στην Κάαμπα για να μπορέσεις να γίνεις προσκυνητής (hac), να θυσιάζεις ζώα σε θρησκευτικές τελετές και άλλες αξίες. Η γιορτή αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία αφού το ιερό καθήκον του hac πραγματοποιείται τον ίδιο καιρό. Όσοι δεν μπορούν να πάνε στη Μέκκα και οι υπόλοιποι πιστοί, μοιράζουν στους φτωχούς που έχουν γύρω τους το κρέας της θυσίας.

 Στις μέρες τις γιορτινές, αναδεικνύεται η κοινωνική αλληλεγγύη και η αλληλοβοήθεια. Ο κόσμος επισκέπτεται συγγενείς, γείτονες και φίλους και ανταλλάσσει μικρά δώρα. Όλες οι καρδιές χτυπούν για την αγάπη, την ειρήνη και την αδελφοσύνη.

 Η Γιορτή της Θυσίας σημαίνει και τετραήμερη αργία στις χώρες με πλειοψηφία κατοίκων σε μουσουλμάνους. Τη σήμερον ημέρα όσοι ζουν σε μεγάλες πόλεις της Ανατολής και θεωρούνται άνετοι οικονομικά, πηγαίνουν ταξίδι σε άλλα μέρη ή και στο εξωτερικό. Ζωντάνια παρατηρείται και στον εσωτερικό τουρισμό αφού τα υπερπολυτελή ξενοδοχεία στις τουριστικές περιοχές έχουν ειδικό πρόγραμμα και πακέτο διακοπών για τις γιορτινές μέρες.

Πηγή: www.turkishgreeknews.org

Δέηση  για βροχή - Devriste yağmur Duasi

  Το έθιμο αυτό το συναντάμε τόσο στο χριστιανικό, όσο και στο μουσουλμανικό πληθυσμό. Σε περιόδους μεγάλης ξηρασίας, ιδιαίτερα σε γεωργικές και κτηνοτροφικές περιοχές, η έλλειψη βροχής δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Η αγροτική παραγωγή και η έλλειψη τροφής για τα ζώα δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στα νοικοκυριά.
  Τότε οι άνθρωποι οργανώνουν σε μια ανοιχτή έκταση προσευχές ζητώντας τη βοήθεια του Αλλάχ για βροχή.  Η δέηση συνοδεύεται και από άλλες δραστηριότητες, όπως είναι το κουρμπάν.  (Θα προστεθούν και άλλες πληροφορίες).  (Αρχείο φωτο: Χουσεΐν Χατζηαχμέτ).

Κηδεία - Canaze

  Στους μουσουλμάνους, η κηδεία γίνεται την επομένη μέρα του θανάτου. Εάν κάποιος πεθάνει οι συγγενείς συγκεντρώνονται, συντροφεύουν το νεκρό, δεν τον αφήνουν μόνο και προσεύχονται.    Την επομένη μέρα τις πρωινές ώρες βγαίνει ο χότζας στο μιναρέ και ανακοινώνει τη κηδεία σε όλο το χωριό. Συγγενείς πηγαίνουν να ψωνίσουν σάβανο για το νεκρό. Το φέρετρο μεταφέρετε στο σπίτι. Αν ο νεκρός είναι άνδρας έρχεται ο χότζας για να τον πλένει να ετοιμάσει για κηδεία και αν είναι γυναίκα αυτή τη διαδικασία κάνουν οι γυναίκες. Επίσης οι μουσουλμάνοι κηδεύονται γυμνοί τυλιγμένοι μόνο με σάβανο.
  Όταν έρχεται η ώρα στο σπίτι του νεκρού έρχεται ο χότζας και προσεύχονται μπροστά στο νεκρό άνδρες-γυναικες όλοι μαζί.
  Μετά οι άνδρες περνούν το νεκρό και τον πηγαίνουν στο νεκροταφείο, τέσσερεις από αυτούς κουβαλούν το φέρετρο. Ο χότζας λέει την προσευχή και γίνεται ταφή του νεκρού. Το βάθος για της γυναίκες είναι μέχρι το στήθος, ενώ για τους άνδρες μέχρι τη μέση, καθώς θεωρείται πως οι γυναίκες έχουν περισσότερες αμαρτίες από τους άνδρες. Ο νεκρός θάβεται σε επικλινή θέση δεν χρησιμοποιείται φέρετρο. Χώμα ρίχνει ο κάθε παρευρισκόμενος με τη σειρά του.
  Μετά οι άνδρες περνούν το νεκρό και τον πηγαίνουν στο νεκροταφείο, τέσσερεις από αυτούς κουβαλούν το φέρετρο. Ο χότζας λέει την προσευχή και γίνεται ταφή του νεκρού. Το βάθος για της γυναίκες είναι μέχρι το στήθος, ενώ για τους άνδρες μέχρι τη μέση, καθώς θεωρείται πως οι γυναίκες έχουν περισσότερες αμαρτίες από τους άνδρες. Ο νεκρός θάβεται σε επικλινή θέση δεν χρησιμοποιείται φέρετρο. Χώμα ρίχνει ο κάθε παρευρισκόμενος με τη σειρά του.
  Μετά τη κηδεία την τρίτη και την εβδόμη ημέρα φτιάχνουν τσουρέκι και μοιράζουν για «συγχώριο». Την τεσσαρακοστή ημέρα μετά τη ταφή γίνεται το «μεβλιδ» (mevlid). Αν ο νεκρός είναι άνδρας συμμετέχουν μόνο οι άνδρες και αν είναι γυναίκα μόνο γυναίκες. Ο Χότζας διαβάζει προσευχή και στρώνουν τραπέζι για φαγητό. Το ίδιο γίνεται και την 52η ημέρα .
Από εργασία μαθητών Γενικού Λυκείου Σαπών - "Ο κύκλος της ζωής-Ήθη- έθιμα- παραδόσεις της Μουσουλμανικής κοινότητας" - καθηγητής Ι. Ψήφας...