Η σελίδα αυτή οφείλεται στο φίλο μου Κυριάκο Κεσκεσιάδη, ο οποίος μου εμπιστεύτηκε το ιστορικό και το πολύτιμο φωτογραφικό υλικό, σπάνιο και μοναδικής αξίας. Τον ευχαριστώ από το βάθος της καρδιάς μου.
Αρχικά ξεκίνησα να γράφω την ιστορία ως πιο παλιό μέλος της οικογένειας το Γιώργο Γιαννόπουλο, ο οποίος ήρθε πρόσφυγας στον τόπο μας το 1923. Όμως υπάρχουν μοναδικές φωτογραφίες από την Πόλη, όπου εμφανίζονται οι γονείς του, ο Ηλίας Γιαννόπουλος ή Κενανίδης του Ηλία! Δίπλα του όρθια η γυναίκα του Παρθένα. Άλλη μια σπάνια φωτογραφία από την οικογένεια του Ηλία, έξω από τα νεκροταφεία σε ένα έθιμο για τα πεθαμένα μέλη. Η φωτογραφία αυτή χρονικά προσδιορίζεται γύρω στα 1922.
Ο Γιώργος Γιαννόπουλος [1891-1976] ήταν γιος του Ηλία και της Παρθένας από την Κεΐλικα της Κολωνίας!. Εκεί γεννήθηκε και ο ίδιος. Έφυγε όμως πολύ νέος για την Πόλη, όπου και έκανε τον πρώτο από τους δυο γάμους. Παντρεύτηκε την Ειρήνη και απέκτησε δυο παιδιά, τη Βασιλική και την Ειρήνη. Το 1923, μετά από τη ζοφερή κατάσταση των δραματικών γεγονότων για τον ελληνισμό φεύγει κι έρχεται στη Θεσσαλονίκη. Οι δυο κόρες του, έμειναν στην Πόλη μαζί με τη γιαγιά τους. Στο μεταξύ η μητέρα των παιδιών έφυγε ξαφνικά από τη ζωή!
Η Μαρία, [1902-1987] το γένος Δημητριάδη, ήταν η δεύτερη γυναίκα του, την οποία παντρεύτηκε στην Ελλάδα. Πριν την επανάσταση των μπολσεβίκων,(1918), ζούσε στη Ρωσία. Υπάρχει μοναδική φωτογραφία, όπου η Μαρία μαζί με τα αδέρφια της βρίσκεται στην υπηρεσία του Τσάρου. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, τα αδέρφια της δολοφονούνται ως πρόσωπα προσκείμενα στον Τσάρο! Η Μαρία εγκατέλειψε τη Ρωσία μαζί με τον σύζυγό της και με καράβι ήρθαν στη Θεσσαλονίκη. Αυτός πιθανόν από κάποια ασθένεια πέθανε και στη συνέχεια ενώθηκαν οι ζωές του Γιώργου Γιαννόπουλου με τη Μαρία Δημητριάδη, χωρίς να είναι γνωστές άλλες λεπτομέρειες. Επίσης, δεν είναι γνωστοί οι λόγοι που επέλεξαν να ζήσουν στον τόπο μας μόνιμα! Απέκτησαν 6 παιδιά, αλλά το ένα πέθανε σε βρεφική ηλικία. Ήταν οι: Θεοδώρα, Στέργιος, Σταύρος, Ηλίας, Φρόσω και η δίδυμη αδερφή της Μαγδαληνή που έφυγε από τη ζωή! Από τα παιδιά του...
1. Η Θεοδώρα παντρεύτηκε τον Κεσκεσιάδη Παντελή και απέκτησαν τρία παιδιά, τον Κυριάκο, τη Σοφία και το Στέλιο.
2. Ο Στέργιος, το 1953 επιστρατεύτηκε για τον πόλεμο της Κορέας. Εκεί, στην τελευταία μάχη του σκληρού πολέμου έχασε τη ζωή του από σφοδρό βομβαρδισμό!
3. Ο Σταύρος, παντρεύτηκε τη Σούλα Λιπορδέζη και απέκτησαν δυο παιδιά, τη Γεωργία και τη Μαρία.
4. Ο Ηλίας, (1936-2006), παντρεύτηκε τη Δέσποινα Θωίδου και απέκτησαν τη Μαρία (έφυγε από τη ζωή το 1997) και το Γιώργο.
5. Η Φρόσω (1939-2015) παντρεύτηκε το Γιάννη Νεστορίδη από την Αθήνα (εξάδερφος του μεγάλου Νεστορίδη της ΑΕΚ). Απέκτησαν δυο θυγατέρες, την Άννα και τη Δέσποινα.
ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
(όλες οι χρωματιστές φωτογραφίες έχουν επεξεργαστεί ψηφιακά από εμένα)
Κωνσταντινούπολη πριν το 1922. Μια φωτογραφία ολόκληρη ιστορία!!! Είναι η οικογένεια του Ηλία Γιαννόπουλου καθώς και άλλα συγγενικά πρόσωπα. Αν παρατηρήσετε τη φωτογραφία θα δείτε ότι πίσω υπάρχουν χριστιανικά νεκροταφεία ενώ τα μέλη της οικογενειακής παρέας τηρούν το ποντιακό έθιμο που λέγεται "Σα Ταφεία". Αυτό γινόταν την Κυριακή του Θωμά. Στην εκκλησία μετά τη λειτουργία ψάλλεται δοξολογία και στη συνέχεια σχηματίζεται πομπή, με επικεφαλής τα λάβαρα και τα εξαπτέρυγα, η οποία κατευθύνεται προς το νεκροταφείο. Είναι μέρα χαρούμενη, δεν συνηθίζεται να κλαίνε, αντίθετα στρώνουν πάνω στις φρεσκοπλυμένες ταφόπλακες τραπεζομάντιλα και αραδιάζουν επάνω φαγητά. Ψητό κρέας, κρεατερούς ντολμάδες, πίτα και ό,τι έχει καθένας. Απαραίτητα σ' αυτό το «τραπέζι» είναι τα κόκκινα αυγά και το τσιπουράκι. Περνάει ο παπάς, διαβάζει το τρισάγιο, μακαρίζει τους εκλιπόντες πίνοντας ένα ποτηράκι και στη συνέχεια η οικογένεια τρώει και τσουγκρίζει τα κόκκινα αυγά. Βέβαια, στο τέλος ηχεί η λύρα και χορεύουν τους ζωηρούς ποντιακούς χορούς για να επισφραγίσουν την αναστάσιμη γιορτή. Οι Πόντιοι ονομάζουν αυτή τη γιορτή «Σα ταφεία», που σημαίνει «στα μνήματα», και τη θεωρούν σπουδαία.
H πίσω όψη της παραπάνω φωτογραφίας
Γύρω στα 1924. Ο Γιώργος Γιαννόπουλος από την Πόλη, ήρθε αρχικά σε προσφυγικό καταυλισμό της Θεσσαλονίκης. Εκεί ήταν και η Μαρία με τον άνδρα της από τη Ρωσία, που έφυγαν μετά το 1918 για να αποφύγουν τη σφαγή από τους μπολσεβίκους! Κάποια στιγμή ο άντρας της πέθανε από τις μολυσματικές αρρώστιες των καταυλισμών. Δύσκολα χρόνια... αγώνας για την επιβίωση! Γνωρίζονται οι δυο τους και παντρεύονται γύρω στα 1924 ή '25.
Γύρω στα 1928 με '29. Το ζευγάρι αποκτά το πρώτο τους παιδί. Ήταν η Θεοδώρα. Υποθέτω πώς το όνομα που δόθηκε ήταν μια αναγνώριση ότι η γέννησή του ήταν δώρο του Θεού!
1932: Στον Άγιο Δημήτριο των Κασσιτερών. Μετά από μερικά χρόνια τα πάντα αλλάζουν. Έχει περάσει η σκληρή περίοδος της προσφυγιάς του 1922. Μετά από σκληρές δοκιμασίες βρέθηκαν στην καινούρια τους πατρίδα. Διάλεξαν να έρθουν στην περιοχή των Κασσιτερών. Κι άρχισαν να οργανώνουν μια νέα ζωή. Η Μαρία Δημητριάδου (πρώτη αριστερά), παντρεύτηκε το Γιώργο Γιαννόπουλο (δεξιά). Τα πρώτα τους παιδιά η Θεοδώρα και ο Στέργιος (επάνω στο γαϊδουράκι. Πίσω ο Ηλίας Γιαννόπουλος ή Κενανίδης, παππούς των παιδιών. Πίσω τους η χαρακτηριστική χαμηλή πόρτα της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου των Κασσιτερών.
Σάπες Δεκέμβριος 1952. Κάθε φωτογραφία με το Στέργιο Γιαννόπουλο έχει και την ιστορία της. Η συγκεκριμένη είναι τραβηγμένη το Δεκέμβριο του 1952 στις Σάπες κι αμέσως μετά ο ίδιος αναχώρησε για την Κορέα. Του την έστειλε μετά λίγον καιρό η αδελφή του Bασιλική, κόρη της Ειρήνης, από τον πρώτο του γάμο του Γιώργου Γιαννόπουλου στην Πόλη. Τα πρόσωπα που υπάρχουν είναι από επάνω αριστερά: ο Ηλίας, ο Δημήτρης Στυλιανίδης, σύζυγος της Βασιλικής. Δίπλα της στρατιώτης ο Στέργιος. Κάθονται, η Μαρία, ο Γιώργος Γιαννόπουλος και η κόρη τους Φρόσω. Τα παιδάκια είναι ο Ρούλης και η Λίτσα, παιδιά της Βασιλικής. Άγνωστη είναι η γυναίκα που έχει στην αγκαλιά της τη μικρή Λίτσα.
11 Μαΐου 1975. Στο γάμο του εγγονού της Κυριάκου Κεσκεσιάδη η γιαγιά Μαρία ετοιμάζει τα ψαθίρια ή "Πισία"... Πανέμορφη και μοναδική φωτογραφία που δείχνει τη συνέχεια της παράδοσης που έφεραν οι πρόγονοί μας από τις πατρίδες τους. Με μικρές διαφορές ως προς τα υλικά και την τεχνική οι πόντιοι τα ονόμαζαν πισία (περεσκία) και οι θρακιώτες γκιουζλεμέδες. Η βάση ήταν το αλεύρι, το οποίο ζυμωνόταν. Το άπλωναν σε τετράγωνα ή κυκλικά σχήματα, το γέμιζαν με τυρί ή μυζήθρα και διάφορα άλλα υλικά. Το έψηναν πάνω σε πέτρα ή το τηγάνιζαν σε καυτό λάδι. Βασική και νόστιμη τροφή του παρελθόντος, αλλά και του παρόντος.
Σάπες γύρω στα 1960. Ο Γιώργος Γιαννόπουλος ήταν και άνθρωπος της τέχνης. Δεν γνωρίζω αν ήταν αυτοδίδακτος, αλλά είχε και ταλέντο στη ζωγραφική, συνήθως στην αγιογραφία. Χάρη στον φωτογράφο Αλέκο Χαρισιάδη έχουμε τη δυνατότητα να τον βλέπουμε την ώρα της δημιουργίας. Τον Γιώργο Γιαννόπουλο, τον θυμάμαι από τότε που ήμουν παιδί. Ακριβώς δίπλα από το παντοπωλείο του πατέρα μου είχε ένα καφενείο για αρκετά χρόνια. Ήταν επίσης και ο επιγραφοποιός των ταμπελών των καταστημάτων και των σχολείων. Έχω φωτογραφία από το πρώτο ελληνικό Δημοτικό Σχολείο που λειτούργησε από το 1921 ως το 1926, όταν μεταφέρθηκε στο νέο ελληνικό στο κτίριο, δίπλα στην εκκλησία.
Σάπες 1962: Εθνική γιορτή 25ης Μαρτίου. Ο Γιώργος Γιαννόπουλος καταθέτει στεφάνι στο Ηρώο των Σαπών, δικαιωματικά ως εκπρόσωπος των Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου. Ο γιος του Στέργιος σκοτώθηκε πριν από εννέα χρόνια στον πόλεμο της Κορέας σε μια από τις πιο σκληρές μάχες πολεμικών συγκρούσεων. Ο βομβαρδισμός ήταν ανηλεής και ανεξέλεγκτος! Τίποτα δεν σώθηκε σε κείνο το ύψωμα στην τελευταία μάχη του πολέμου! Ήταν γραφτό τραγικής μοίρας για την οικογένεια. Ο θάνατος του παλλικαριού. Του Στέργιου!
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΑΝΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΙ