Mοναδική και σπάνια φωτογραφία από την εκδήλωση της 25ης Μαρτίου. Είναι το έτος 1934. Στην κεντρική πλατεία διακρίνονται ο Έπαρχος Τουργούτης, η δασκάλα Βενετία Γουναροπούλου και ο δάσκαλος Κεφαλάς. Αριστερά οι επίσημοι της κωμόπολης και πολίτες των Σαπών. Δεξιά μαθητές, ντυμένοι τσολιάδες με τη σημαία, λίγο μετά την παρέλαση. Τη φωτογραφία μoυ έδωσε η Αλκμήνη Γουναροπούλου.

 

1934. Μοναδική φωτογραφία των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Σαπών το 1934. Τρεις δάσκαλοι δίδασκαν σε πάνω από 140 μαθητές. Αν παρατηρήσετε θα δείτε ότι πολλά αγόρια φορούν τα ίδια μπλουζάκια. Προφανώς θα πρόκειται για βοήθεια κάποιας οργάνωσης, υποθέτω του Ερυθρού Σταυρού.   Η φωτογραφία είναι από το αρχείο της Γαλήνης Κιρκινέζη. Οι δάσκαλοι είναι ο Τριανταφυλλίδης και η Βενετία Γουναροπούλου.

Από το Δημοτικό Σχολείο των Κασσιτερών. Μοναδική φωτογραφία του 1938, '39 ή '40. Το υποθέτω από την ενδυμασία των μαθητών που φορούν τις στολές της Ε.Ο.Ν. (Εθνική Οργάνωση Νεολαίας) που ίδρυσε τότε ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς.  Στα δίκοχα καπελάκια τους διακρίνεται καθαρά το σύμβολο της ΕΟΝ  που ήταν ο διπλούς πέλεκυς, το σύμβολο της αρχαίας Κρήτης. Ένα δάφνινο στεφάνι τον περιέβαλε με το βασιλικό στέμμα στη κορυφή του στεφανιού. Τη φωτογραφία αυτή την έλαβα (σε ηλεκτρονική μορφή) από το Σαπαίο γιατρό Ανδρέα Καφετζή, που ζει στην Αθήνα. Από το Σύλλογο Ποντίων Σαπών "Τα Κασσιτερά", στον οποίο έδωσα αντίγραφο της φωτογραφίας πληροφορήθηκα και όλα τα ονόματα μαθητών και δασκάλων, τον οποίο και ευχαριστώ. 

Επάνω σειρά ορθίων: Ρεφειάδης Δημήτριος, Γρηγοριάδου Παρθένα, Τσουτσίδου Μινοδώρα, Βοσνίδου Ευδοκία, Ευκαρπίδου Ουρανία, Πετρίδου Άννα, Μαρουφίδης Παύλος, Βεζυρίδου Μάρθα, Βασιλειάδης Κυριάκος, Παυλίδου Σοφία, Αμαραντίδης Δημήτριος, Βασιλειάδης Στάθης, 

Κάτω σειρά καθιστών: Μαρουφίδου Βαρβάρα, Ταμουρίδου Μάρθα, Εμμανουηλίδου Σοφία,  Εμμανουηλίδου Παναγιώτα, Τσολακίδου Χρυσάνθη (δασκάλα), Βαλασίδου Ευαγγελία (δασκάλα), Κυριατζόγλου Γεώργιος, Κωφίδης Παναγιώτης, Ουρείλίδης Παναγιώτης (Πιπίκος), Βοσνίδης Λουκάς, Τουρασανίδου Κούλα, Παυλίδης Γεώργιος, Μαυρίδης Παναγιώτης, Βασιλειάδης Νίκος.

Δημοτικό Σχολείο Σαπών: Μάρτιος 1939.  Αναμνηστική φωτογραφία της Ε' τάξης  με το δάσκαλό τους και διευθυντή τότε του σχολείου Γεώργιο Φραγκιδάκη. Ήταν η μέρα που λίγο πριν γιόρτασαν την επέτειο της 25ης Μαρτίου, γι αυτό και η επίσημη ένδυση του δασκάλου. Κανείς δε φανταζόταν τότε ότι μερικούς μήνες μετά θα ξεσπούσε ο πιο μεγάλος πόλεμος του αιώνα!  Προηγήθηκε ο πόλεμος της Αλβανίας και τον Απρίλιο του 1941 ο τόπος μας ζούσε την πιο σκληρή κατοχή από τους  τους Βουλγάρους. Τη φωτογραφία πήρα από τη Χρυσούλα Τζάκη (Αγγελίδου), μητέρα του φίλου μου Σταύρου. (Πρώτη από αριστερά στην πρώτη σειρά των ορθίων κοριτσιών. Αναγνώρισα με σιγουριά δυο ακόμη πρόσωπα, τη Χαρίκλεια Γιουφτσιάδου (Χαρισιάδου), 3η στη δεύτερη σειρά των κοριτσιών και δίπλα της η Βάσω Ρωμαΐδου (τα ονόματα για όσους γνωρίζουν). Υποθέτω πως αναγνωρίζω και άλλα πρόσωπα, αλλά θα τα αναφέρω όταν τα επαληθεύσω.

Δημοτικο Σχολείο Σαπών 1940-41. Σεπτέμβριος του 1940. Τα σχολεία άνοιξαν και οι δάσκαλοι με τους μαθητές φωτογραφίζονται όλοι με χαμόγελο!   Όμως τα σύννεφα του πολέμου ήταν ήδη επάνω τους. Μετά από 50 ημέρες περίπου ξεσπούσε ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος!  Τα σχολεία έκλεισαν και οι άνδρες έφευγαν φαντάροι για το μέτωπο. Τον Απρίλιο του 1941 ο τόπος μας γνώριζε τη σκληρή βουλγαρική κατοχή!   Μοναδική και ιστορική κατά τη γνώμη μου φωτογραφία. Επάνω οι δάσκαλοι: Βενετία Γουναροπούλου-Ψαθά, Χρυσάνθη Τσολακίδου και Γεώργιος Φραγκιδάκης.  Οι μαθητές που φοιτούσαν εκείνη την εποχή γεννήθηκαν μεταξύ 1927 και 1933. Μπορείτε επομένως να αναζητήσετε συγγενικά σας πρόσωπα. Ανάμεσα στο παιδιά είναι και η Γαλήνη Κιρκινέζη (η 6η στην πρώτη σειρά των ορθίων κοριτσιών, στην οποία ανήκει η φωτογραφία). Δίπλα της με το φιόγκο, η συμμαθήτριά της Γλυκερία Καπζάλα.

Σάπες: Δημοτικό Σχολείο Σαπών: 22/6/1947:       Μοναδική φωτογραφία από το Δημοτικό Σχολείο όπου το σύνολο των μαθητών μαζί με μερικές από τις δασκάλες τους φωτογραφίζονται στην είσοδο του σχολείου. Μια αναμνηστική φωτογραφία το απόγευμα της ημέρας εκείνης λίγο πριν από τις γυμναστικές επιδείξεις.  Στο κέντρο της φωτογραφίας η διευθύντρια του σχολείου Αλκμήνη Γουναροπούλου Ψαθά. Παρατήρησα ότι στο σχολείο πολλά από τα τζάμια είναι σε άσχημη κατάσταση. Ήταν ακόμη χρόνια δύσκολα, αφού δεν είχαν περάσει χρόνια από την απελευθέρωση της Θράκης, αλλά ακόμη και τότε ο τόπος ζούσε την περίοδο του εμφυλίου πολέμου.

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΑΠΩΝ 1949 - 1953

Δύο απολυτήρια που εκδόθηκαν από το Δημοτικό Σχολείο Σαπών. Το πρώτο το 1949, του Βοσνίδη Ελευθερίου με υπογραφή από τη διευθύντρια Αλκμήνη Γουναροπούλου. Το δεύτερο το 1953, του Ευκαρπίδη Παναγιώτη  με υπογραφή από το διευθυντή Παναγιώτη Τσίκουτα. Τις φωτογραφίες μου έστειλε ο Σάββας Μαυρίδης από το αρχείο του Συλλόγου των Ποντίων Σαπών "Τα Κασσιτερά", με τη παρακάτω σημείωση: "Τα παιδιά από τα Κασσιτερά πρωτοφοίτησαν στο σχολείο των Σαπών τη σχολική χρονιά 1947 - 48".  

Σχολικό έτος 1949-1950. Ωρολόγιον Πρόγραμμα των μαθημάτων

Μοναδικό στοιχείο της εποχής του 1949. Βρήκα ένα χειρόγραφο ωολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων της Α' και της Β' τάξης της εποχής εκείνης. Από το πρόγραμμα αυτό συμπεραίνω ότι ο δάσκαλος έκανε συνδιδασκαλία στις 2 τάξεις. Δυό ήταν οι περιπτώσεις, ή τα μαθήματα γινόταν με τις δύο τάξεις στην ίδια αίθουσα, οπότε στη μία έκανε μάθημα και η άλλη είχε σιωπηρή εργασία ή στην Α' τα μαθήματα γινόταν το πρωί και στη Β' το απόγευμα. Τότε όλα τα μαθήματα τα δίδασκε ο ίδιος δάσκαλος. Δεν υπήρχαν εκπαιδευτικοί της Μουσικής ή των Καλλιτεχνικών. 

Δημοτικό Σχολείο Σαπών: 1949-50:  Η Β' τάξη του σχολείου με τη δασκάλα τους Κούλα Δημητριάδου. Τριάντα τέσσερα παιδιά στα σκαλοπάτια του σχολικού κτιρίου τη χρονιά που  είχε λήξει ο Εμφύλιος Πόλεμος και το χαμόγελο επανήλθε στα πρόσωπά τους!  Η φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο του Πάνου Τσιάκου. 

1953: από κατατακτήρια εξέταση μαθητή.

Στις 20 Νοεμβρίου 1953, ο μαθητής Νιαζή Χουσεΐν Μπαϊρακτάρ έδωσε κατατακτήρια εξέταση στο μάθημα της έκθεσης με θέμα: " Γιατί ήρθα στο Ελληνικόν Σχολείον". Νομίζω ότι λίγα παιδιά σήμερα κάνουν λιγότερα λάθη από το Νιαζή του 1953.

1953: από κατατακτήρια εξέταση μαθητή.

Από τις ίδιες εξετάσεις του 1953, ένας άλλος μαθητής ο Λουτφή Μουσταφά Κέλαγα, έγραψε την αριθμητική. τρία ήταν τα προβλήματα που έπρεπε να επιλύσει. Απ' ότι φαίνεται πήγε πολύ καλά, αφού έλαβε το βαθμό του οκτώ (8).

 

Λίγο πριν από το 1950 γίνεται προσθήκη δύο ακόμη αιθουσών διδασκαλίας, οι οποίες έκλειναν ή άνοιγαν με αναδιπλούμενες πόρτες, ενός γραφείου και ακόμη ενός χώρου που ήταν περίπου τα τελευταία 5-6 μέτρα του τέλους του διαδρόμου, το οποίο έκλεινε με πόρτα, στην ανατολική πλευρά του δημοτικού σχολείου.  Θυμάμαι ότι στην τελευταία αίθουσα υπήρχε και μία υπερυψωμένη σκηνή για θεατρικές παραστάσεις. Αργότερα καταργήθηκε. Οι ανάγκες ήταν επιτακτικές για να γίνουν αυτές οι προσθήκες, αφού στις Σάπες, την εποχή εκείνη μεταφέρθηκε για μόνιμη διαμονή ένα όλόκληρο χωριό,  (Κασσιτερές, λόγω του Εμφυλίου Πολέμου). Φυσικά ήρθε και όλο το μαθητικό δυναμικό του. Τα έργα γίνονται από το συνεργείο του εργολάβου Αλέξανδρου Σταυρίδη. Τη φωτογραφία αυτή την έχω στο αρχείο μου σε ηλεκτρονική μορφή από το 1996. Δεν θυμάμαι ποιος μου την έδωσε!  Άμεση σχέση με τις εργασίες έχει και η παρακάτω φωτογραφία, που είναι της ίδιας εποχής. 

Δημοτικό Σχολείο Σαπών: Πριν από το 1950. Η φωτογραφία είναι από την επέκταση του δημοτικού σχολείου με δύο αίθουσες διδασκαλίες, ένα γραφείο και μια μικρή αποθήκη. Η συγκεκριμένη θέση είναι ακριβώς η βορειοανατολική γωνία του γραφείου των δασκάλων. Τα υλικά οικοδόμησης όπως βλέπετε είναι από πέτρα. Χτίστης είναι ο Παναγιώτης Ευσταθόπουλος με βοηθό το Λάκη Σταυρίδη, γιο του τότε εργολάβου Αλέξανδρου Σταυρίδη, που ανέλαβε την επέκταση του κτιρίου. Η φωτογραφία ανήκει στο αρχείο του Παν. Ευσταθόπουλου και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ελεύθερη Άποψη".

1954: Οι μαθητές της ΣΤ' τάξης του Δημοτικού Σχολείου Σαπών σε μια αναμνηστική φωτογραφία με το δάσκαλό τους Παναγιώτη Τσίκουτα. Στο κέντρο φαίνεται μια ξύλινη φωτογραφική μηχανή πάνω σε τρίποδα. Ο δάσκαλος ήθελε να δείξει στους μαθητές του πώς γίνεται η εμφάνιση μιας φωτογραφίας. Την παρουσίαση έκανε ο φωτογράφος Αλέκος Χαρισιάδης. Από μια έρευνα που έκανα οι μαθητές της φωτογραφίας είναι οι: Αμπατζής Δημήτριος, Βασιλειάδης Αριστοτέλης, Θωίδης Ελευθέριος, Καβαζίδης Σάββας, Καραγκιοζίδης Γεώργιος, Κηπουρός Γεώργιος, Κωφίδης Κων/νος, Μαρουφίδης Δαμιανός, Μπεκιαρίδης Κων/νος, Ουρεϊλίδης Γεώργιος, Παπαδόπουλος Πέτρος, Παυλίδης Συμεών, Σταυρίδης Αντώνιος, Τσιάκος Παναγιώτης, Τσουτζίδης Κυριάκος, Φελλάς Χρίστος, Εμμανουηλίδου Περσεφόνη, Ευκαρπίδου Ουρανία, Κωνσταντινίδου Γεωργία, Μαυρίδου Ελένη, Μπεκιαρίδου Αγγέλα, Παππά Σουλτάνα, Παπαθεοδοσίου Ελισσάβετ, Σαμίδου Ελευθερία, Χαδόλια Χρυσούλα, Χατζηβασιλείου Κυριακή.  Τη φωτογραφία μου έδωσε η Αγγέλα Μπεκιαρίδου.

6 Ιανουαρίου 1954: Χοροεσπερίδα που οργάνωσε η Σχολική Εφορεία του Δημ. Σχολείου Σαπών, για την οικονομική ενίσχυσή του.  Την εποχή εκείνη η οικονομική κατάσταση των σχολείων δεν ήταν καθόλου ικανοποιητική. Η κρατική ενίσχυση ήταν φειδωλή και τα κενά κάλυπταν οι γονείς είτε ατομικά, είτε μέσω των Συλλόγων. Μια από αυτές τις δραστηριότητες ήταν και η οργάνωση των χοροεσπερίδων.  Ο βασικός στόχος ήταν, πέρα από τη διασκέδαση των καλεσμένων, να υπάρχει οικονομική ενίσχυση του σχολείου για τις ανάγκες λειτουργίας τους. Η λαχειοφόρος αγορά ήταν απαραίτητη διαδικασία. Τα μέλη της σχολικής επιτροπής περνούσαν από τα καταστήματα της πόλης και ζητούσαν προσφορές. Οι προσφορές αυτές ήταν είδη τα οποία πωλούσαν. Για παράδειγμα ένας τσαγκάρης έδινε ένα ζευγάρι παντόφλες κλπ.  Το βράδυ της χοροσπερίδας γινόταν και η πώληση των λαχείων και αφού τελείωνε η διάθεσή τους, σε κάποιο διάλειμμα του χορού γινόταν η κλήρωση των δώρων. Αυτή ακριβώς τη διαδικασία βλέπουμε στην παραπάνω φωτογραφία. Ο τότε δήμαρχος Καραθανάσης Δημήτριος διαβάζει τον αριθμό του κληρωθέντος λαχείου, ενώ στο άλλο του χέρι κρατάει το δώρο.  Από τα άλλα πρόσωπα αναγνώρισα τη διευθύντρια του σχολείου Αλκμήνη Γουναροπούλου-Ψαθά, τη Σταματία, σύζυγο του δημάρχου και την Κατίνα Πασχαλίδου.  Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και η αμέσως επόμενη φωτογραφία...  (Αρχείο: Καραθανάση Ισίδωρου)

Aπό το αρχείο του Δημ. σχολείου Σαπών: Απολογισμός χοροεσπερίδας της 20/2/1954.

Πρόκειται για τον απολογισμό της σχολικής επιτροπής για τη χοροεσπερίδα της προηγούμενης φωτογραφίας, στις 6/1/1954.  Στις 25/2/1954 ολοκληρώθηκε ο τελικός απολογισμός, σύμφωνα με τον οποίο η σχολική εφορεία είχε κέρδη  920.500 δρχ.  Ίσως να σας φανεί τεράστιο το ποσό, αλλά αν ρίξετε μια ματιά σε κάποια είδη θα διαπιστώσετε ότι η αξία τους είχε αρκετά μηδενικά στην ουρά του! Για παράδειγμα τα ψηστικά και μόνο ενός αρνιού κόστιζαν 10.000 δρχ. ενώ η αξία του ήταν 145.000 δρχ.

 Διαβάζουμε μεταξύ των άλλων, ότι τα εισιτήρια ήταν 78 προς 10.000 δρχ. το καθένα. Πωλήθηκαν 992 λαχεία προς 1.000 δρχ. έκαστον.  Πωλήθηκαν ξεχωριστά 24 λαχεία ο τυχερός των οποίων θα κέρδιζε ένα αρνί. Κάθε δε λαχείο είχε αξία 24.000 δρχ. Τελικά διαπιστώνουμε ότι τα έσοδα έφτασαν τα 2.433.00 δρχ και τα έξοδα το 1.512.500. Άρα καθαρά έσοδα: 920.500 δρχ. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει και το ποσό των 226.000 δρχ. για το φόρο Εφορείας!!!   

26/01/1954:  Moναδικό και σπάνιο στοιχείο από το Δημοτικό Σχολείο Σαπών.

Την εποχή εκείνη κάποιοι μαθητές που τελείωναν το σχολείο στο τέλος της χρονιάς έδιναν απολυτήριες εξετάσεις για να πάρουν το Απολυτήριο του Δημοτικού Σχολείου. Κάποιοι μαθητές όμως που φοίτησαν σε άλλα σχολεία της επαρχίας και για κάποιους λόγους ήταν μεγαλύτεροι σε ηλικία, έπρεπε να δώσουν τις απολυτήριες εξετάσεις στο Δημ. Σχολείο των Σαπών. Βρήκα ένα φύλλο από το μάθημα της Καλλιγραφίας! "Τα καλά κόποις κτώνται", έπρεπε να γράψει με καλλιγραφικά γράμματα για να περάσει το μάθημα! Και βέβαια με ειδική πένα καλλιγραφίας!  Μάλλον ο εξεταζόμενος Χρήστος Κασέρης του Σιδέρη, πρέπει να το πέρασε το μάθημα!

23/1/1954:  Απολυτήριες εξετάσεις εις τα Ελληνικά (έκθεση). - Η πρώτη σελίδα

Με εντυπωσίασε και με συγκίνησε το κείμενο που έγραψε ο Χρήστος Κασέρης του Σιδέρη ως Έκθεση στις Απολυτήριες εξετάσεις του Δημοτικού Σχολείου Σαπών. Ο Χρήστος Κασέρης ήταν μεγαλύτερος σε ηλικία γι αυτό κι έπρεπε να δώσει εξετάσεις στις Σάπες για να πάρει το απολυτήριο του Δημοτικού Σχολείου. Βρήκα το γραπτό του και δημοσιεύω την πρώτη από τις τρεις σελίδες αναφοράς της έκθεσής του. Το θέμα ήταν: "Η αναχώρησίς μου δια την Κορέα." Επείδη έχει και ιστορική αξία μεταφέρω ολόκληρο το κείμενο, χωρίς να διατηρήσω με ακρίβεια την ορθογραφία, αφού και κάποιες λέξεις δεν ήταν ευδιάκριτες!

Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΣΙΔΕΡΗ

" 'Ηταν 24 Ιανουαρίου 1951. Βρισκόμουν στην 2η Μεραρχία, διμοιρίτης Μπαζούκας. Πρωί πρωί, παίρνοντας το ρόφημα, τελειώνοντας όλη την υπηρεσία με φωνάζει ο Λοχαγός: "Κασέρη έχεις απόσπαση δια την Αθήνα. Παίρνω το φύλλο πορείας, χαιρετώ τους συναδέλφους μου και όλους τους Αξιωματικούς και αναχωρώ δια τον προορισμό μου. Παρουσιάστηκα στην 7η Μεραρχία. Προοριζόμουν για το Εκστρατευτικόν Σώμα Ελλάδος. Χωρίς να χάσω την ψυχραιμία μου, εκτέλεσα τας διαταγάς των ανωτέρων μου. 

 15 Φεβρουαρίου 1951: Ανέβηκα στο καράβι "Τζένερολ" γεμάτος από χαρά και περηφάνεια. Όλους μας ζητωκραύγαζαν και μας εύχονταν να γυρίσουμε νικητές στην πατρίδα μας.  Συνεχίζοντας το ταξίδι μας φτάσαμε στην Αλεξανδρέτα της Μικράς Ασίας. Επήραμε και Τούρκους στρατιώτας. Σε 24 ώρες φτάσαμε στο Πορτ Σάιντ. Συναντήσαμε εκεί Έλληνες να μας επισκεφτούν με δώρα στο δρόμο. Συναντούσαμε λιμάνια, ωραίες πόλεις και φανταστικά οροπέδια. Περάσαμε το διώρυγα του Σουέζ, δεξιά η Αίγυπτος, η Καλκούτα, Κολόμπος, Άντεν, Σιγκαπούρη, Σιάμ. Εξακολουθώντας φτάσαμε στο μεγάλο λιμάνι της Κορέας, το Μπουτάν. Χιλιάδες γυναίκες και παιδιά Νοτίου Κορέας μας δέχθηκαν με στρατιωτική ορχήστρα. Ζητωκραυγάζοντας φτάσαμε γρήγορα στο μέτωπο. Άρχισε το πρωί είκοσι μέρες προέλαση το Ελληνικόν Τάγμα πέραν του 38ου παραλλήλου. Ήταν Μεγάλη Εβδομάδα. Το Ελληνικόν Τάγμα γιορτάζαμε το Πάσχα. γνωρίσαμε πολύ παράξενα εθίματα. Οι Κινέζοι ήταν πολύ οπισθοδρομικός λαός. Ένα πρωινό του, γιορτή του Πέτρου και Παύλου, έφυγα αεροπορικώς για το Τόκιον, στο Κεντρικόν Νοσοκομείον, όπου νοσηλευόμουνα. Μέσα στο νοσοκομείο μας περιποιότανε πολύ καλά. Σε λίγο χρονικό διάστημα, την 1η Αυγούστου 1951, ανεβήκαμε στο καράβι "Ισλανδία" και αναχωρήσαμε για την πατρίδα μας με αρκετούς τραυματίες των Ηνωμένων Εθνών. Σε λίγο χρονικόν διάστημα φτάσαμε στην Σμύρνη και μας υποδεχτήκανε με ορχήστρα στρατιωτική. Στις 3 Σεπτεμβρίου 1951, φτάσαμε στον Πειραιά. Εκεί μας περίμενε όλος ο στρατός με ορχήστρα. Μας πήγαν στην Πλατεία Κοραή, όπου μας περίμενε όλος ο λαός της Αθήνας κι οι Α.Α.Μ.Μ. οι Βασιλείς, ο Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος. Μας έκανε παράκληση και δοξολογία για τους πεσόντας. 

  Ακολουθήσαμε για το 430 νοσοκομείον αναπήρων, 27 Σεπτεμβρίου. Έγινε η παρασημοφόρηση των τραυματιών με την απονομή του Πολεμικού Σταυρού και Μεταλλείων Εξαιρέτων Πράξεων. Μας δώσανε άδεια 30 ημερών και ο καθένας πήγε για το σπίτι του.

  Δεν περιγράφεται η περιπέτεια αυτή, όσο και να θέλω να λέω λεπτομέρειες. Με τη βοήθεια του Θεού ξαναγύρισα νικητής στην ποθητή μας πατρίδα και έκανα την προσευχή μου, δοξάζοντας και ευχαριστώντας τον Θεό.        (Χρήστος Κασέρης του Σιδέρη).

       1955:  Πανέμορφη φωτογραφία των μαθητών της Α' τάξης του δημ.σχολείου Σαπών στη χιονισμένη αυλή της εκκλησίας. Είναι η τάξη του Γιώργου Πρασίδη, ο οποίος και μου έστειλε τη φωτογραφία. Κάνοντας μια έρευνα για τα ονόματα των μαθητών-μαθητριών της εποχής κατέγραψα τους: Αλεξιάδου Ελένη, Αθανασιάδου Πόπη, Αραμπατζή Γεωργία, Βασιλειάδης Θεόδωρος, Γεωργαντάς Κων/νος, Γκαϊτατζίδης Κων/νος, Θεμελή Βαρβάρα, Καζανιάδου Αθηνά, Κελέσης Γεώργιος, Κηπουρού Αναστασία, Κιουπτσής Δημήτριος, Κουγιουρούκης Νικόλαος, Κουγιουρούκη Νίκη, Κυριαζίδης Κυριάκος, Λιπορδέζη Αικατερίνη, Μαρουφίδης Θεόδωρος, Μαρσίδου Παγώνα, Μαυρίδου Ιουλία, Παπαδοπούλου Δάφνη, Παπαδοπούλου Μαρία, Παπαθεοδοσίου Πλούταρχος, Παυλίδης Ιωάννης, Πετμεζάς Κων/νος, Πιτακούδη Αναστασία, Πρασίδης Γεώργιος, Ρεφειάδου Δήμητρα, Ρεφειάδου Ειρήνη, Σαμαράς Κων/νος, Σαμίδης Θεοφάνης, Τατσίνα Ευφροσύνη, Τσαβδάρης Απόστολος, Τρουπιώτης Νικόλαος, Τσαντούκα Χαρίκλεια, Φωτίου Ανδρέας, Ψωμιάδης Θεοδόσης. 

Γύρω στα 1955: Δημοτικό Σχολείο Σαπών. Στο βάθος της φωτογραφίας δε διακρίνω το κτίριο του Γυμνασίου, που χτίστηκε το 1955. Πιθανόν η φωτογραφία να είναι από το 1954. Από τις γυμναστικές επιδείξεις του σχολείου. Είναι οι ίδιες μαθήτριες που υπάρχουν στην παρακάτω φωτογραφία, αλλά σε άλλη τάξη, σε μια αναμνηστική φωτογραφία πριν παρουσιάσουν το πρόγραμμά τους στις επιδείξεις. Από τα πρόσωπα που αναγνώρισα είναι από αριστερά όπως βλέπουμε: Τατσίνα Φρόσω, Πόπη Κεραμιδά, Γεωργία Τσοφίδου, Κουσίδου Ελένη (7η), Για τα άλλα κορίτσια δεν είμαι βέβαιος. Η φωτογραφία βρέθηκε στο αρχείο του θείου μου Αλέκου Παπαποστόλου.

Σύμφωνα με το 18/21-11-1929 Ν.Διάταγμα κάποιος πολίτης που δεν είχε απολυτήριο Δημοτικού Σχολείου, έπρεπε να υποβληθεί σε κατατακτήριες εξετάσεις με απόφαση της τοπικής Επιθεώρησης Εκπαίδευσης του Νομού. Στη συνέχεια ο/η υποψήφιος/α έπρεπε να δώσει εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα. Επιλέξαμε ένα από τα μαθήματα που έδωσε το Δεκέμβριο του 1955 η Καλαϊτζίδου Αικατερίνη. Το μάθημα ήταν στην Έκθεση. Μπορείτε να τη διαβάσετε γιατί έχει ενδιαφέρον...περιγράφει με αγωνία τους λόγους που αναγκάστηκε να το κάνει το 1955, ενώ διέκοψε το σχολείο από το 1936!!!

Δημοτικό Σχολείο Σαπών: 1955-56. Με δασκάλα τη Χρυσάνθη Τσίκουτα. Με πιο πολλές πιθανότητες πρόκειται για δυο τάξεις, την Γ΄και Δ' . Όμορφη φωτογραφία που όμως φαίνονται μόνο τα αγόρια, εκτός από ένα, την Βούλα Χατζηχανίδου-Κιουπτσή. Αναγνωρίστηκαν αρκετοί μαθητές, όπως οι: Λεφτέρης Γολγάκης, Θεόδωρος Ζαμπογιάννης, Σωκράτης Γρογορόπουλος, Φάνης Φωτακάκης, Δημήτρης Μαυρίδης, Τάσσιος Καραθανάσης, Βοσνίδης, Γιούλης και Σάκης Κρυστάλλης, Κώστας Πέτρογλου, Φάνης Χοταμανίδης. [Αρχείο: Τάσσιος Καραθανάσης].

Γύρω στα 1957. Αποκριάτικη περίοδος και στο δημοτικό σχολείο των Σαπών, οι καρναβαλικές γιορτές ήταν από τις πιο αγαπητές σε μαθήτριες και μαθητές. Τη γιορτή παρακολουθούν και αρκετές μητέρες, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία. Από αυτές αναγνωρίζω την Διαμαντάκη, την Οικονόμου και την Αμπατζή. Από τα παιδιά, αριστερά ο Τάσιος Καραθανάσης, η Άννα Χατζηθεοδώρου, η Ρένα Χαστά, (για τα υπόλοιπα ονόματα θα επανέλθω). (αρχείο: Ισίδωρου Καραθανάση).

Δημοτικό Σχολείο Σαπών, σχολικό έτος 1957-58. Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Δ' τάξης με το δάσκαλό τους. Το όνομά του μου είναι άγνωστο και ζητώ βοήθεια από όποιον γνωρίζει. Γνωρίζω αρκετά πρόσωπα της φωτογραφίας. Για κάποια δεν είμαι βέβαιος και μερικά δεν τα γνωρίζω. Κάνοντας έναν έλεγχο για τα ονόματα των αποφοίτων   αυτής της τάξης σημείωσα τα εξής:  "Βοσνίδης Θεολόγος, Βεζυρίδου Παρασκευή, Βουλγαράκη Μαγδαληνή, Δημόπουλος Γεώργιος, Ευκαρπίδης Θεόδωρος, Καραθανάσης Αναστάσιος, Κεραμιδά Πηνελόπη, Κεχαγιά Ευφροσύνη, Κουσίδου Ελένη, Κρυστάλλης Αθανάσιος, Κρυστάλλης Γεώργιος, Μακρή Άννα, Μαρσίδου Αλεξάνδρα, Οικονόμου Βασιλική, Παπαδόπουλος Χρίστος, Πέτρογλου Κων/νος, Πάππου Μαρία, Πέτρογλου Κων/νιά, Ρεφειάδου Ελευθερία, Ρούφου Μαρία, Σαγίρη Ειρήνη, Σιδηρόπουλος Παναγιώτης, Τσερέκας Μιχαήλ, Τσοφίδου Γεωργία, Φωτίου Χαρίκλεια, Χατζηθεοδώρου Άννα, Χατζηχανίδου Βασιλική, Τερζενίδου Μαρία, Χοταμανίδης Στέφανος". Τώρα εσείς αναγνωρίστε όποια σας ενδιαφέρουν. 

1958: Εκδρομή του Δημοτικού σχολείου στο Πρωτάτο. Τα χρόνια εκείνα το χωριό αυτό ήταν ένας από τους αγαπημένους προορισμούς των σχολείων και των κατοίκων των Σαπών. Το ποτάμι που υπήρχε, πριν αλλάξουν την κοίτη του, έδινε άφθονο νερό στην περιοχή ακόμη και τους καλοκαιρινούς μήνες. Η βλάστηση ήταν τόσο πυκνή που έμοιαζε με τροπικό δάσος! Αυτό το όμορφο φυσικό περιβάλλον φιλοξενούσε σχολεία και κατοίκους τους ανοιξιάτικους μήνες σε εκδρομές και επισκέψεις. Η φωτογραφία αυτή είναι από μια εκδρομή του δημοτικού σχολείου Σαπών το Μάιο του 1958. Εδώ είναι μια παρέα μαθητών-μαθητριών της ΣΤ' τάξης, και 2 μικρών ακόμη της Α'. Ο ένας είναι ο Ισίδωρος Καραθανάσης και ο δεύτερος με το ψωμί στο στόμα ο υποφαινόμενος! Από αριστερά διακρίνονται οι: Βάσω Οικονόμου, Γιώργος Κεραμυδάς, Μαγδαληνή Βουλγαράκη, Τάσος Καραθανάσης, Ισίδωρος, Φάνης Χοταμανίδης, (;), Ειρήνη Σαγίρη και Πηνελόπη Κεραμιδά, της οποίας ανήκει και η φωτογραφία αυτή.

 

ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ