"πρόταση των χειρών, διαστάσεις, εκτάσεις, στροφή της κεφαλής αριστερά, δεξιά"

 ...ήταν μερικά από τα παραγγέλματα του δασκάλου ή του γυμναστή προς τους μαθητές και αυτοί τα εκτελούσαν με ακρίβεια! Την ξέραμε ως σουηδική γυμναστική! Οι γυμναστικές επιδείξεις ήταν από τα πιο σημαντικά, αλλά και κουραστικά της σχολικής χρονιάς.

  Ήταν εκδήλωση όλων των σχολείων την περίοδο πριν από το 1940, αλλά και μετά το 1945. Το περιεχόμενό της ήταν κυρίως αθλητικό, αλλά και χορευτικό. Απ' όσο μπορώ να θυμάμαι διατηρήθηκαν μέχρι το 1971-72, ίσως και το 1973.

  Θυμάμαι πόσος κόπος και προσπάθειες γινόταν πολλές ημέρες πριν. Πρόβες πρωί και απόγευμα. Παρέλαση μαθητικών τμημάτων, σουηδική γυμναστική με ακρίβεια δευτερολέπτου, αθλητικοί αγώνες στίβου και χοροί ήταν τα βασικά μέρη των γυμναστικών επιδείξεων. Λευκά, κοντά παντελονάκια και άσπρα παπούτσια τα αγόρια, λευκές συνήθως φούστες και μπλουζάκια τα κορίτσια. Αρκετά πιο παλιά, θυμάμαι ότι τα κορίτσια του γυμνασίου φορούσαν μαύρες βράκες! Το βηματισμό έδιναν κάποιοι μαθητές που πρώτα είχαν ασκηθεί στο ταμπούρλο για να δίνουν το βηματισμό. Μετά άλλαξε (1962 περίπου) με μουσική από ηχητικές συσκευές. Αυτό το αναλάμβανε ο ραδιοτεχνίτης τότε Γιώργος Καζάκος. Λίγο αργότερα είχε συμβολή και η φιλαρμονική του Δήμου με εμβατήρια και δημοτικά τραγούδια στο χορευτικό μέρος. Θυμάμαι, μέχρι το 1968, που συμμετείχα κι εγώ με τη φιλαρμονική και στο τέλος των επιδείξεων παίζαμε τραγούδια, όπως: "το λεμονάκι", "Καραγκούνα", πεντοζάλη" κλπ.

   Τα χρόνια εκείνα ήταν μια γιορτή για όλους τους κατοίκους των Σαπών. Δεν ερχόταν μόνο οι συγγενείς και οι φίλοι, αλλά το σύνολο των κατοίκων. Τα σχολεία, με τη βοήθεια και του Δήμου έστηναν εκατοντάδες καρέκλες και πιο παλιά και θρανία, για να κάθονται οι θεατές. Στο κέντρο υπήρχε ένα τραπέζι με τους επισήμους. Ο δήμαρχος, οι στρατιωτικές και αστυνομικές αρχές, ο επιθεωρητής εκπαίδευσης. Τα παραγγέλματα έδιναν οι δάσκαλοι για το Δημοτικό και ο γυμναστής για το γυμνάσιο. Ασκήσεις ακριβείας, όπως αναπηδήσεις, εκτάσεις ανατάσεις των χεριών, κλίση της κεφαλής αριστερά, δεξιά, πρηνηδόν και πολλές άλλες ασκήσεις που εκτελούσαμε όλοι με εντυπωσιακή ακρίβεια.  Για πολλά χρόνια γινόταν στο γήπεδο πίσω από το παλιό δημοτικό σχολείο, (στο σημερινό Κέντρο Υγείας). Τα υπόλοιπα στο νέο δημοτικό στάδιο, μέχρι την κατάργησή τους.

Σάπες Μάιος 1949: Χρονικά η φωτογραφία αυτή είναι η πιο παλιά που έχω στο αρχείο μου με θέμα τις γυμνστικές επιδείξεις των σχολείων. Με ιδιαίτερη συγκίνηση διέκρινα στην άκρη δεξιά τον παππού μου, τον παπαπόστολο Μαλλέ, δίπλα στον Κωνσταντίνο Αγγελίδη και έναν αξιωματικό του στρατού. Ήταν τη χρονιά εκείνη που ήρθε από το Χαμηλό στις Σάπες, ως ιερέας της τοπικής μας εκκλησίας. Εδώ βλέπουμε κάποια πρόσωπα από τους θεατές που παρακολουθούσαν τις γυμνατικές επιδείξεις του δημοτικού σχολείου, μέσα στην αυλή του σχολείου. Η επόμενη φωτογραφία είναι από τις επιδείξεις της ίδιας ημέρας!  Τη γιαγιά που βλέπουμε με τα μαύρα ρούχα, μετά από πολλές διασταυρώσεις και συγκρίσεις εντόπισα ποια ήταν. Το όνομά της Χαρίκλεια Οικονόμου Πίνιου που ήρθε στις Σάπες από τη Λάιστα Ηπείρου και τότε ήταν η κααθαρίστρια του Δημοτικού Σχολείου Σαπών.  Δίπλα η θεία μου Δέσποινα Μαλλέ, κόρη του παπαπόστολου, η Οικονόμου με την κόρη της Βάσω, η Ελένη, υπάλληλος της Τράπεζας, η Καλλιόπη σύζυγος του γιατρού Μαλακόπουλου. Ακόμη, αναγνωρίζω αριστερά το νεαρό τότε Παναγιώτη Τραμπίδη και το Θόδωρο Τσιάκο, μανάβη στο επάγγελμα, με ηπειρώτικη καταγωγή. (αρχείο: Δέσποινα Μαλλέ).

  1949. Στο Δημοτικό Σχολείο. Είναι η πιο παλιά φωτογραφία που βρήκα από γυμναστικές επιδείξεις. Είναι το 1949 και γίνονται μέσα στην αυλή και μπροστά από το δημοτικό σχολείο Σαπών. Αντί για καθίσματα βλέπουμε τα θρανία να είναι αραδιασμένα γύρω γύρω κι εκεί να κάθονται οι θεατές. Η φωτογραφία είναι του γιατρού Ανδρέα Καφετζή (αυτός στο κέντρο της φωτογραφίας).

Κομοτηνή 1953: Μοναδική φωτογραφία ετών 59! Την εποχή εκείνη, πέρα από τις γυμναστικές επιδείξεις που γινόταν στα σχολεία στο τέλος της σχολικής χρονιάς, οι καλύτεροι αθλητές και αθλήτριες από κάθε σχολείο αποτελούσαν την ομάδα του που το αντιπροσώπευαν στους Πανθρακικούς Σχολικούς Αγώνες, οι οποίοι γινόταν κάθε φορά στην πρωτεύουσα ενός Νομού. Τη χρονιά εκείνη (1953) οι αγώνες έγιναν στην Κομοτηνή. Στη φωτογραφία βλέπουμε τη γυναικεία ομάδα του Γυμνασίου Σαπών. Τα ονόματα τους: Βικτώρια Βασιλειάδου, Συμεωνίδου, Γεωργία Γκαϊτζίδου, Μαίρη Σιδηροπούλου, Ελένη Μπεκιαρίδου, Φανή Αλμπανίδου. Από το πλήθος των αθλητών και των θεατών που φαίνονται στο βάθος συμπεραίνουμε τη σημασία και την αξία που δινόταν τότε σε τέτοιες εκδηλώσεις! (αρχείο: Κώστας Βραδέλης - δημοσιεύτηκε στην "ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΠΟΨΗ".

Koμοτηνή 1953: Φωτογραφία της ίδιας ημέρας με την προηγούμενη. Σε μια αναμνηστική φωτο μαθητές και μαθήτριες της αθλητικής ομάδας του Γυμνασίου Σαπών από τους Παμμαθητικούς Αγώνες του 1953 στην Κομοτηνή. Διακρίνονται οι: Μιχάλης Εμμανουηλίδης, Γεωργία Γκαϊντατζίδου, Βικτώρια Βασιλειάδου, Ελένη Μπεκιαρίδου, Μαίρη Σιδηροπούλου, Όλγα Συμεωνίδου, Μιχάλης Καλαϊτζίδης, Κώστας Βραδέλης, Ηλίας Αντωνιάδης, Γιώργος Πέτρογλου. Κάποια πρόσωπα δεν αναγνωρίστηκαν. Ζητάω τη βοήθειά σας. Η φωτογραφία ανήκει στο αρχείου του Κώστα Βραδέλη και δημοσιεύτηκε στην Ελεύθερη Άποψη.

1954: Από τις γυμναστικές επιδείξεις του Δημοτικού Σχολείου Σαπών. Στο παλιό δημοτικό γυμναστήριο, που ήταν ανάμεσα στο δημοτικό σχολείο και το Γυμνάσιο.  Η εκδήλωση έχει αρχίσει. Προηγήθηκε η παρέλαση των μαθητικών τμημάτων ενώπιον των επισήμων και των θεατών και η παράταξή τους στο κέντρο του γηπέδου. Οι θέσεις όλες έχουν ήδη χαραχθεί με ασβέστη. Τα παιδιά σε στάση ανάπαυσης ακούν την ομιλία από  το διευθυντή του σχολείου Παναγιώτη Τσίκουτα, ο οποίος ανεβασμένος σε ένα ξύλινο κιβώτιο μιλά για την εκδήλωση με βλέμμα στραμμένο προς τους επισήμους και τους θεατές.  Η όμορφη φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο του Πάνου Τσιάκου. Το 1954 αποφοίτησαν από το σχολείο οι:    Αμπατζής Δημήτριος, Βασιλειάδης Αριστοτέλης, Θωίδης Ελευθέριος, Καβαζίδης Σάββας, Καραγκιοζίδης Γεώργιος, Κηπουρός Γεώργιος, Κωφίδης Κων/νος, Μαρουφίδης Δαμιανός, Μπεκιαρίδης Κων/νος, Ουρεϊλίδης Γεώργιος, Παπαδόπουλος Πέτρος, Παυλίδης Συμεών, Σταυρίδης Αντώνιος, Τσιάκος Παναγιώτης, Τσουτζίδης Κυριάκος, Φελλάς Χρίστος, Εμμανουηλίδου Περσεφόνη, Ευκαρπίδου Ουρανία, Κωνσταντινίδου Γεωργία, Μαυρίδου Ελένη, Μπεκιαρίδου Αγγέλα, Παππά Σουλτάνα, Παπαθεοδοσίου Ελισσάβετ, Σαμίδου Ελευθερία, Χαδόλια Χρυσούλα, Χατζηβασιλείου Κυριακή,

Αλεξανδρούπολη 1954:   Τη χρονιά εκείνη (1954) οι αγώνες έγιναν στην Αλεξανδρούπολη από όπου και η φωτογραφία. Οι αθλητές που βλέπουμε στη σημαία είναι από το Γυμνάσιο Σαπών (Γ.Σ.) και είναι: σημαιοφόρος ο Θανάσης Καβούνης, Κώστας Χριστακίδης, Πασχάλης Κωνσταντινίδης, ο μετέπειτα βουλευτής, ο Χάρης Κωνσταντινίδης (δάσκαλος) και ο Κώστας Βραδέλης (γιατρός). Η φωτογραφία είναι του Κ.Βραδέλη και δημοσιεύτηκε στην "ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΠΟΨΗ".

1954: Γυμνάσιο Σαπών. Όμορφη φωτογραφία εποχής! Είναι οι μαθητές του Γυμνασίου Σαπών, που αποτελούν την ομάδα βόλεϊ του σχολείου. Πίσω φαίνεται το οίκημα όπου στεγαζόταν το Γυμνάσιο, ένα κτίριο με μικρές αίθουσες, δωμάτια καλύτερα, που δεν μπορούσαν να χωρέσουν τη δυναμικότητα των παιδιών της εποχής εκείνης. Οι μαθητές είναι οι: Δημήτριος Πάπος, Ηλίας Αντωνιάδης, Κώστας Βραδέλης, Γιώργος Ψαθάς, Πάνος Δημητριάδης και Μιχάλης Εμμανουηλίδης.  (αρχείο: Κ.Βραδέλης-δημοσιεύτηκε στην ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΠΟΨΗ").

1955: Γυμναστικές επιδείξεις του Γυμνασίου Σαπών, στο παλιό γήπεδο, όπου σήμερα υπάρχει το Κέντρο Υγείας. Στη φωτογραφία βλέπουμε την ομάδα των μαθητών αθλητών την ώρα που δίνουν τον όρκο του "ευ αγωνίζεσθαι". Πρόσωπα που αναγνωρίστηκαν είναι οι: Καβούνης Αθανάσιος, Καλαϊτζίδης Μιχάλης, Κώστας Χριστακίδης, Κώστας Βραδέλης, Νίκος Γκαγκατσάς και Γιώργος Ψαθάς. (Φωτογραφία δημοσιευμένη στην Ελεύθερη Άποψη, από το αρχείο του Κώστα Βραδέλη).  

1955 από τους αθλητικούς μαθητικούς αγώνες της Θράκης. Τη χρονιά αυτή οι αγώνες έγιναν στην Ξάνθη. Τα πρόσωπα που εικονίζονται είναι οι: Καβούνης Αθανάσιος, Τεφτσίδου Κούλα, Συμεωνίδου Όλγα, Κώστας Βραδέλης, Πασχάλης Κωνσταντινίδης και Δημήτρης Κωφίδης. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα "Ελεύθερη Άποψη" και ανήκει στο αρχείο του Κώστα Βραδέλη.

1957: Αναμνηστική φωτογραφία της Ε' τάξης του Δημοτικού Σχολείου Σαπών με δάσκαλο τον Δημ. Κατάκο! Ονόματα μαθητών που αναγνωρίστηκαν, Τάκης Παπαδόπουλος, Βοσνίδης, Κώστας Πέτρογλου, Φάνης Χοταμανίδης, Κρυστάλλης Σάκης, Καραθανάσης Τάσσιος, Κρυστάλλης Γιούλης, Χ"Θεοδώρου Άννα, Φρόσω Κεχαγιά, Μαρία Ψωμιάδου, Γεωργία Τσουφίδου, Βάσω Οικονόμου, Ειρήνη Σαγίρη, Παρθένα Κουσίδου, Πόπη Κεραμιδά.

Δύο επάνω φωτογραφίες από το 1959. Όμορφες φωτογραφίες από τις γυμναστικές επιδείξεις του Γυμνασίου Σαπών το 1959, με γυμναστή τον Κώστα Λουρίκα. Επάνω τα αγόρια και κάτω τα κορίτσια. Γίνεται αντιληπτό το πόσο δυσκολεύονται τα κορίτσια τη στιγμή που γονατίζουν στο κληρό χώμα του γηπέδου.

  Παιχνίδι από τις γυμναστικές επιδείξεις του Δημ. σχολείου το 1959, από το προσωπικό μου άλμπουμ. Ο Τάσος Χατζεϊπίδης μου πήρε το λουκούμι κι έμεινα με τη γλύκα!!!

Συνέχεια στη 2η σελίδα