ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Σάπες 1969: Ένα χρόνο μετά την πρώτη επίσκεψη, ο Αντιπρόεδρος της τότε "Εθνικής Επαναστατικής Κυβέρνησης" Στυλιανός Παττακός, γίνεται δεκτός για δεύτερη φορά στις Σάπες από το δήμαρχο Σαπών Χρήστο Τσιτσώνη, ο οποίος τον υποδέχεται με χειραψία. Πίσω ξεχωρίζουν οι μαθητές και μαθήτριες του Γυμνασίου και κορίτσια του Σώματος Ελληνίδων Οδηγών. Θυμίζω ότι την εποχή εκείνη συμμετείχαν σε παρόμοιες επισκέψεις αξιωματούχων όλη δύναμη των μαθητών των σχολείων, μαζί με τους καθηγητές και δασκάλους τους. Ο αξιωματικός της χωροφυλακής που φαίνεται ανάμεσα στους δύο, αν δεν κάνω λάθος είναι ο Κουρούμαλης. (περιμένω διόρθωση, αν κάνω λάθος).
Σάπες 31 Αυγούστου 1969: Πριν από την περίοδο της δικτατορίας υπήρχε η γιορτή των 'Ενόπλων Δυνάμεων" που γιορταζόταν τη 15η Αυγούστου. Από το 1967 και για επτά περίπου χρόνια, η γιορτή αυτή άλλαξε όνομα σε "Ημέρα Πολεμικής Αρετής των Ελλήνων". Ο εορτασμός της γινόταν την 29η Αυγούστου. Η φωτογραφία είναι από κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο Σαπών. Δεν θυμάμαι, (νομίζω πως όχι), αν συμμετείχαν και τα σχολεία, γιατί την περίοδο εκείνη τα σχολεία ήταν κλειστά. Συμμετείχε το δημοτικό συμβούλιο, οι τοπικές στρατιωτικές αρχές και της αστυνομίας και από τη φωτογραφία διακρίνω και οπλίτες του Τάγματος Εθνοφυλακής Σαπών.
Σάπες 28 Οκτωβρίου 1969: Κατάθεση στεφάνων την ημέρα της Εθνικής γιορτής της 28ης Οκτωβρίου. Από τα εικονιζόμενα πρόσωπα αναγνωρίζω (από αριστερά) τους Σπύρο Κηπουρό, δημοτικό σύμβουλο, Ελενίδη, γυμνασιάρχη, Ροδαράκη Νικόλαο, διοικητή Τ.Ε. Σαπών και Φρουράρχου, Χρήστου Τσιτσώνη, δημάρχου, Νουρή, Κουρούμαλη Ανδρέα, διοικητή του Α.Τ. Σαπών, Γεωργίου Παπαδόπουλου, δημοτ. συμβούλου.
Σάπες 28 Οκτωβρίου 1969: Η φωτογραφία είναι συνέχεια της προηγούμενης, της ίδιας ημέρας. Στην κεντρική πλατεία των Σαπών οι επίσημες αρχές του τόπου παρακολουθούν τα παρελαύνοντα τμήματα. Επάνω στην εξέδρα ο δήμαρχος Χρήστος Τσιτσώνης και ο διοικητής του Τ.Ε. Σαπών Νικόλαος Ροδαράκης. Αριστερά ο ιερέας πατέρας Βασίλειος, η Φωτεινή Ροδαράκη με την τσάντα. Ο Σπύρος Κηπουρός, επαγγελματίας και δημοτ. σύμβουλος, ο καθηγητής και γυμνασιάρχης Ελενίδης, Γεώργιος Παπαδόπουλος, αντιδήμαρχος (με το καβουράκι), ο κουρέας και δημοτ. σύμβουλος Ομέρ Ογλού Γιλμάζ, η διευθύντρια του δημοτικού σχολείου Μιχαηλίδου Παναγιώτα Παναγοπούλου. Τέλος, ο πρώτος από αριστερά είναι ο Γιώργος Γιαννόπουλος, εκπρόσωπος του συλλόγου Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου.
Σάπες 1970: Είσοδος της πόλης από την Αλεξανδρούπολη Η φωτογραφία ανήκει στη συλλογή του Χρήστου Τσιτσώνη και δείχνει πως ήταν η είσοδος των Σαπών από την πλευρά της Αλεξ/πολης. Τότε που δεν υπήρχε ακόμη η Εγνατία Οδός, όλα τα οχήματα υποχρεωτικά περνούσαν μέσα από τις Σάπες, κάτι που έδιδε κίνηση στον τόπο και περισσότεροι άνθρωποι μπορούσαν να περιηγηθούν την πόλη ή να προμηθευτούν διάφορα προϊόντα ή και να πιουν ένα καφεδάκι ή αναψυκτικό. Σήμερα τα διερχόμενα αυτοκίνητα και φορτηγά δεν έρχονται στις Σάπες και το μόνο που έχει βελτιωθεί είναι η αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας.
Πρωτοχρονιά 1971: Αναμνηστική φωτογραφία των δημοτικών συμβούλων του Δήμου Σαπών στην κοπή της βασιλόπιττας που έγινε στη Στρατιωτική Λέσχη Κομοτηνής. Αναγνωρίζω από αριστερά τους: Ρεφειάδη Αθανάσιο, Γεώργιο Παπαδόπουλο, Χρήστο Τσιτσώνη, Νουρή ......, Νικόλαο Καπέτση, [ ], Σπύρο Κηπουρό και Ομέρ Ογλού Γιλμάζ.
Σάπες 1971: Από τα εγκαίνια του Εθνικού Σταδίου Σαπών. Λίγο πριν αρχίσει η τελετή των εγκαινίων οι επίσημοι προσέρχονται στο χώρο. Στη φωτογραφία ο Νομάρχης Ροδόπης γίνεται δεκτός από το δήμαρχο Χρήστο Τσιτσώνη. Δίπλα του ο δάσκαλος Ιορδάνης Βεζυρίδης, μέλος της επιτροπής Σταδίου την εποχή εκείνη.
Σάπες 1971: Από τα εγκαίνια του Εθνικού Σταδίου Σαπών. Ο δήμαρχος Χρήστος Τσιτσώνης προσφωνεί τους επισήμους και ταυτόχρονα αναφέρεται στο χρονικό της δημιουργίας του Σταδίου. Στο μέσον των επισήμων ο τότε Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού Κων/νος Ασλανίδης.
Γενικη Γραμματεία Αθλητισμού - Εθνικόν Στάδιον Σαππών.
Με το γνωστό σήμα της εποχής εκείνης. Ένας φοίνικας με το στρατιώτη στη μέση. Ήταν το σύμβολο του τότε καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967. Για το στάδιο ο ίδιος ο Χρήστος Τσιτσώνης γράφει στο βιβλίο του: " Είναι κτισμένον είς χώρον έναντι του Χριστιανικού νεκροταφείου, διαχωριζόμενον μέ την όδόν Κομοτηνής, παραπλεύρως δέ τού Μουσουλμανικού τοιούτου. 'Ο Δήμος είχε δικό του «Δημοτικόν Στάδιον», χώρον μεταξύ ’Εκκλησίας 'Αγίου Κωνσταντίνου καί 'Ελένης καί 'Ελλ. Δημοτ. Σχολείου καί Γυμνασίου Σαπών. Δέν είχεν ό Δήμος ευχέρειαν εσόδων νά έξοπλίση τούτο καί παρέμεινεν άνεκμετάλλευτον. Έγράφη ότι ή Γ.Γ. ’Αθλητισμού ιδρύει τοιαύτα. Κατόπιν τούτου έζήτησε καί ό Δήμος βοήθειαν. 'Η άπάντησις ήτο «άν θέλωμεν Στάδιον πραγματικόν νά διαθέση ό Δήμος έκτασιν 25 στρεμμάτων περίπου», όπερ καί έγένετο διά διαφόρων συνδυασμών. Κατόπιν τούτου άνηγέρθη τό Έθνικόν Στάδιον Σαπών, ώς καί Κέντρον Νεότητος, εύρύχωρον, μέ βιβλιοθήκην, αίθουσαν πίνκ-πόνγκ. κλπ. ’Απέχει τής Κωμοπόλεως περίπου χιλιόμετρον δυτικώς. Έκεί οί μαθηταί κλπ. διαβάζουν τά ενδιαφέροντα αύτούς βιβλία, οί δέ παίκται ασχολούνται μέ τό ποδόσφαιρον κλπ. παιχνίδια. ’Ανωτέρω σχετική φωτογραφία".
1971: Εθνικό Στάδιο Σαπών: Ο Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού Κων/νος Ασλανίδης κόβει την κορδέλα σύμφωνα με την καθιερωμένη τελετή και πλέον το στάδιο τίθεται στην εξυπηρέτηση των αθλητικών αναγκών των συλλόγων και των νέων της πόλης.
Σάπες 25 Μαρτίου 1970: Οι επίσημες αρχές του τόπου από την κατάθεση στεφάνων στη Ηρώο Πεσόντων στην Εθνική Γιορτή της 25ης Μαρτίου. Από αριστερά οι: ιερέας πατέρας Βασίλειος, ο καθηγητής και γυμνασιάρχης Ελενίδης, ο δημοτικός σύμβουλος Ομέρ Ογλού Γιλμάζ, ο διοικητής του Τ.Ε. Σαπών Νικόλαος Ροδαράκης, ο δήμαρχος Χρ. Τσιτσώνης, ο διοικητής Κουρούμαλης Ανδρέας, ο δημοτ. σύμβουλος Νικόλαος Καπέτσης, ο αντιδήμαρχος Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο δημοτ. σύμβουλος Αθανάσιος Ρεφειάδης. Από τα άλλα πρόσωπα αναγνωρίζω τους καθηγητές Κων. Λουρίκα, Στέλιο Χατζησταύρου, Φωτεινή Σπανοπούλου. [η φωτογραφία είναι του 1970]
Σάπες 1972. Τη χρονιά εκείνη επισκέφτηκε το υποκατάστημα της ΑΤΕ Σαπών ο διοικητής της Αγροτικής Τράπεζας Αδαμόπουλος. Στο πρόγραμμα της επίσκεψής του περιλαμβανόταν και ο δήμαρχος Σαπών, ο οποίος δεν έχασε την ευκαιρία να του εκθέσει τα προβλήματα του τόπου όσον αφορά τα θέματα της αγροτικής οικονομίας και της κτηνοτροφίας. Βασικό αίτημα ήταν η παροχή ενισχύσεων και δανείων στους αγρότες της περιοχής μας. Τα υπόλοιπα πρόσωπα αποτελούσαν τη συνοδεία του διοικητή και ήταν συνεργάτες του της Α.Τ.Ε.
Σάπες 28 Οκτωβρίου 1972: Από την κατάθεση στεφάνων στην Εθνική Γιορτή της 28ης Οκτωβρίου.
Σάπες 1972: Στις Σάπες μέχρι την εποχή εκείνη δεν υπήρχε ειρηνοδικείο κι έτσι όλες οι δικαστικές υποθέσεις των πολιτών της επαρχίας δικαζόταν στην Κομοτηνή. Εκατοντάδες ήταν οι άνθρωποι που ήταν αναγκασμένοι να ταξιδέψουν στην πρωτεύουσα του νομού. Οι τοπικές αρχές όμως, μετά από την παρέμβαση και του τοπικού εμπορικού συλλόγου, ο οποίος διαπίστωσε ότι το γεγονός αυτό αφαιρούσε ένα σημαντικό μερίδιο από την εμπορική κίνηση υπέρ των καταστημάτων της Κομοτηνής, αφού οι πολίτες συνδύαζαν να κάνουν και τις σχετικές προμήθειες. Ύστερα λοιπόν από επίμονες προσπάθειες η πολιτεία δέχτηκε το αίτημα των τοπικών αρχών και το 1972 αποφασίστηκε η ίδρυση Ειρηνοδικείου στις Σάπες. Η τελετή της θεμελίωσης έγινε στις Σάπες με την παρουσία και του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Αγαθάγγελου. Στη φωτογραφία ο δήμαρχος υποδέχεται στο χώρο του ηρώου τον υπουργό.
Σεπτέμβριος 2012: Μετά από 40 χρόνια λειτουργίας το Ειρηνοδικείο Σαπών συγχωνεύτηκε με αυτό της Κομοτηνής και φυσικά μεταφέρθηκαν εκεί όλες οι δραστηριότητες. Έτσι μια ακόμη υπηρεσία έκλεισε και η υποβάθμιση του τόπου συνεχίζεται.
Σάπες 1972: Συνέχεια της προηγούμενης φωτογραφίας. Η τελετή της θεμελίωσης έχει αρχίσει και ο δήμαρχος Χρήστος Τσιτσώνης προσφωνεί τον υπουργό και μιλάει για την αναγκαιότητα της λειτουργίας του Ειρηνοδικείου για τον τόπο.
Σάπες 1973 - Οδός Σωκράτους. Κανείς από τους σημερινούς Σαπαίους δε θα γνωρίσει αυτή την τοποθεσία. Ακόμη και οι παλιοί θα δυσκολευτούν! Τίποτα από αυτά που βλέπετε δεν υπάρχουν σήμερα! Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη ακριβώς μπροστά από το πατρικό μου σπίτι προς τα δυτικά. Εκεί που βλέπετε το στύλο και πιο πέρα τη βρύση ενδιάμεσα είναι ο δρόμος προς τα Αρριανά (οδός Μπακάλμπαση). Το 1973, ίσως και λίγο νωρίτερα ο δήμος άρχισε να κατασκευάζει και να επεκτείνει το αποχετευτικό σύστημα. Φαίνεται η κατάσταση που υπήρχε την εποχή εκείνη. Πέρα από την κατοικία με τη στοά, σήμερα βρίσκεται η κατοικία του γιατρού Πασχαλίδη Ιωάννη και σήμερα του επίσης γιατρού Καραμήτσιου Νίκου.
Σάπες 1974: Είναι η τελευταία φωτογραφία που δημοσιεύω από το αρχείο του Χρήστου Τσιτσώνη και είναι επίσης και το τελευταίο έτος της διακυβέρνησης της χώρας από το καθεστώς της 21ης Απριλίου. Τη χρονιά εκείνη στις Σάπες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Φαίδων Γκιζίκης, γίνεται δεκτός από το δήμαρχο Χρήστο Τσιτσώνη. Πίσω από αυτόν διακρίνω το Στρατηγό Αγαμέμνονα Γκράτσιο, διοικητή τότε της 12ης Μεραρχίας, με έδρα την Αλεξ/πολη. Τον θυμάμαι καλά, γιατί τότε υπηρετούσα ως Έφεδρος Αξιωματικός στη Στρατιωτική Λέσχη Αλεξ/πολης και είχα καθημερινή επαφή μαζί του, ιδιαίτερα την περίοδο του 1974, χρονιά που έγινε και η γενική επιστράτευση λόγω των γεγονότων της Κύπρου.
ΚΑΘΕ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΕΚΤΗ...