Σύμφωνα με τους πίνακες απογραφής στα Γραφεία των περιοχών εποικισμού των αγροτών προσφύγων, στον οικισμό του Πρωτάτου αναλογούσαν 119 αγρότες πρόσφυγες και στον οικισμό του Χαμηλού 99. Μετά από την ολοκλήρωση του ελέγχου που έκανα κατέγραψα 77 και 82 αντίστοιχα.   Αυτή η διαφορά με οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι κατάλογοι που είχα στη διάθεσή μου δεν ήταν πλήρεις.

  Οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο Πρωτάτο προέρχονταν στην συντριπτική τους πλειοψηφία από τις περιοχές της Μητροπόλεως Ηράκλειας και ειδικά από το Καλόδενδρο Μυριοφύτου. Άλλες περιοχές που αναφέρονται είναι το Νεοχώριον, Παλαμούτ, Γάνου Χώρας, Περίστασις, Δουλούκιοϊ, Δογαντζή, Καβατζίκ, Μηλιώ.  Αϊβαλί και Σοφίδες της Βιζύης, Γενήκιοϊ της Χαλκηδόνας, Νίγδη Ικονίου, Τυρολόη και Κίος Νίκαιας.  (Περισσότερα διαβάστε παρακάτω στην ίδια σελίδα).

  Οι πρόσφυγες του Χαμηλού, (Καϊμπίκιοϊ η τουρκική ονομασία), προέρχονταν στην πλειοψηφία τους κυρίως από τις περιοχές των Σαράντα Εκκλησιών Πέτρα και Σκόπελο. Αρκετοί από τη Βαρνίτσα και Μαχμούτκιοϊ της Κεσσάνης και λιγότεροι από το Μάσταναρ, Σιγλή και Τυρολόη.  

   Τα ονόματα που κατέγραψα μπορείτε να τα διαβάσετε πιο κάτω. Διατήρησα την ορθογραφία, χωρίς να αλλάξω στοιχεία, ακόμη κι αν ήμουν βέβαιος για το λάθος. Μπορεί όμως κι έτσι να δηλώθηκαν την εποχή εκείνη. (1923 - 1928).   

ΠΡΩΤΑΤΟ [47021 - 47140 ] = 119 - 77

ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΔΗΣ ΑΡΓΥΡΙΟΣ ΑΝΑΓΝ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47045
ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΔΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΕΓΓΟΝ.ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47046Μ
ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΕΓΓΟΝ.ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47047Μ
ΑΦΡΑΤΙΝΑ ΧΡΥΣΟΜΑΛΗ Π. ΓΕΝ.ΠΑΣΧΑΛΗ ΧΡ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47057Μ
ΒΑΧΤΣΕΒΑΝΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΔΗΜ. ΠΕΡΙΣΤΑΣΙΣ-ΜΥΡΙΟΦΥΤΟΥ 47077
ΓΙΑΓΑΤΖΗΣ ή Ιωαννου ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟΝ-ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΩΣ 47052
ΔΗΜΟΥ ΖΟΠΗ ΠΕΘΕΡΑ:ΣΠΑΘΑΡΗ Γ. ΝΕΟΧΩΡΙΟΝ ΜΥΡΙΟΦΥΤΟΥ 47066Μ
ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΦΩΤΙΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΔΟΥΛΟΥΚΙΟΪ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 47099
ΙΩΑΝΝΟΥ ΕΛΕΝΗ ΣΥΖ.ΖΑΧΑΡΙΑ ΓΕΝ.ΤΣΟΛΑΚΗ ΝΕΟΧΩΡΙΟΝ ΜΥΡΙΟΦΥΤΟΥ 47053Μ
ΚΑΪΜΑΚΑΜΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47044
ΚΑΛΠΑΚΗΣ ΦΩΤΙΟΣ Κ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47029
ΚΑΤΡΑΝΙΤΣΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΗΡΑ ΣΩΤ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47089
ΚΑΤΡΑΝΙΤΣΑ ΕΥΔΟΞΙΑ ΣΥΖ.ΙΩΑΝΝΗ ΓΕΝ.ΜΟΥΡΟΥΔΗ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47049Μ
ΚΑΤΡΑΝΙΤΣΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΩΤ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47090Μ
ΚΑΤΡΑΝΙΤΣΑ ΕΥΓΕΝΙΑ ΣΩΤ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47091Μ
ΚΑΤΡΑΝΙΤΣΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΩΤ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47093Μ
ΚΑΤΡΑΝΙΤΣΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΑΧ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47048
ΚΑΤΡΑΝΙΤΣΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΙΩΑΝ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47098
ΚΑΤΡΑΝΙΤΣΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΩΤ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47092Μ
ΚΕΧΑΓΙΑ ΑΓΑΠΟΥΛΑ ΣΥΖ.ΜΑΛΑΜΑΤΑ ΓΕΝ.ΧΡΥΣΟΜΑΛΗ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47060Μ
ΚΕΧΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΜΗΤΗΡ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47063Μ
ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΡΑΜ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47062
ΚΕΧΑΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΡΥΣ. ΠΑΛΑΜΟΥΤ-ΓΑΝΟΥ & ΧΩΡΑΣ 47082
ΚΕΧΑΓΙΑΣ ή ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47059
ΚΟΤΖΑΣ ή ΚΑΜΤΣΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΙΚ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47094
ΚΟΥΡΤΕΣΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΪΒΑΛΗ-ΒΙΖΥΗΣ 47021Β
ΚΥΡΓΙΑΚΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47073Μ
ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47072
ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΤΕΡΙΑΝΟΥΛΑ ΑΔΕΛΦΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47074Μ
ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΟΥΛΤΑΝΑ ΑΔΕΛΦΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47075Μ
ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47076Μ
ΚΩΛΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΝ.ΛΑΜΠΙΔΟΥ ΔΟΓΑΝΤΖΗ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 47028Μ
ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜ. ΠΑΛΑΜΟΥΤ-ΓΑΝΟΥ & ΧΩΡΑΣ 47025
ΚΩΣΤΟΓΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΟΥΤ-ΓΑΝΟΥ & ΧΩΡΑΣ 47026Μ
ΛΕΜΟΝΙΑΡΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΠΑΝ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47021Α
ΜΑΚΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΪΒΑΛΗ-ΒΙΖΥΗΣ 47021Β
ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΤΩ ΝΕΟΧΩΡΙΟΝ-ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ 47031
ΜΠΑΧΣΕΒΑΝΗΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΑΡΓΥΡΙΟΣ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47095
ΜΠΑΧΤΣΑΒΑΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΡΓΥΡ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47068
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗ ΜΑΤΕΝΙΑ ΧΗΡΑ ΑΛΕΞ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47032
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗ ΚΡΟΥΣΤΑΛΕΝΙΑ ΧΗΡΑ ΑΘΑΝ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47084
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗ ΕΥΑΝΘΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΕΝ.ΘΥΜΝΑΚΗ ΑΘ. ΚΑΒΑΤΖΙΚ-ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 47035Μ
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΕΝ.ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ Μ. ΣΟΦΙΔΕΣ-ΒΙΖΥΗΣ 47069Μ
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗ ΚΡΟΥΣΤΑΛΕΝΙΑ ΣΥΖ.ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΠΕΡΙΣΤΑΣΙΣ-ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ 47078Μ
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗ ΑΓΑΘΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47080Μ
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗ ή ΜΟΥΧΤΑΡΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΥΖ. ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47037Μ
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΛΕΞ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47034
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΡΓ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47079
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗΣ ΑΡΓΥΡΙΟΣ ΔΗΜ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47081
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47033Μ
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΙΟΣ ΕΛΕΝΗΣ ΧΗΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47071Μ
ΜΠΑΧΤΣΕΒΑΝΗΣ ή ΜΟΥΧΤΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΛΕΞ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47036
ΜΠΟΥΤΟΥΡΟΓΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΙΚ. ΓΕΝΗΚΙΟΪ ΚΑΤΩ ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ 47030
ΞΑΘΑΛΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ Π. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47097
ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΣΑ ΕΓΓΟΝΗ:ΜΑΛΑΜΑΤΑ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47061Μ
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΑΓ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47024
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΑΪΒΑΛΗ-ΑΔΡ/ΠΟΛΕΩΣ 47021Β
ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΠΑΝ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47023
ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΠΟΥΠΟΥΛΑ ΧΗΡΑ ΔΗΜ. ΠΑΛΑΜΟΥΤ-ΓΑΝΟΥ & ΧΩΡΑΣ 47085
ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΗΜ. ΠΑΛΑΜΟΥΤ-ΓΑΝΟΥ & ΧΩΡΑΣ 47086Μ
ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ή ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΦΕΝΙΑ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47042
ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΓΔΗ-ΙΚΟΝΙΟΥ 47021
ΠΡΙΜΗ ΣΑΧΑΡΕΝΙΑ ΣΥΖ.ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΝ.Γ.ΖΑΧΑΡΙΟΥ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47022Μ
ΠΡΙΜΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΤΕΦ. ΤΥΡΟΛΟΗ-ΤΥΡΟΛΟΗΣ 47022
ΣΑΡΑΦΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΝΕΟΧΩΡΙΟΝ ΜΥΡΙΟΦΥΤΟΥ 47067
ΣΙΜΟΥ ΚΩΝ/ΝΑΙ ΧΗΡΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΠΑΛΑΜΟΥΤ-ΓΑΝΟΥ & ΧΩΡΑΣ 47083Μ
ΣΤΟΛΙΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΩΝ ΚΙΟΣ-ΝΙΚΑΙΑΣ 47021Α
ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΧΗΡΑ ΒΑΣ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47038
ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47050
ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗ ΠΟΠΟΥΛΑ ΒΑΣ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47039Μ
ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΑ ΒΑΣ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47040Μ
ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗΣ ή ΚΑΪΜΑΚΑΚΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ Κ. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47043
ΤΣΟΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ ΜΗΤΡΟΣ ΠΡΟΓΟΝΗ Ζ.ΙΩΑΝΝΟΥ ΝΕΟΧΩΡΙΟΝ ΜΥΡΙΟΦΥΤΟΥ 47055Μ
ΤΣΟΛΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΗΤΡΟΣ ΠΡΟΓΟΝΟΣ Ζ.ΙΩΑΝΝΟΥ ΝΕΟΧΩΡΙΟΝ ΜΥΡΙΟΦΥΤΟΥ 47054Μ
ΦΟΥΝΤΟΥΚΙΔΗΣ ΒΛΑΣΙΟΣ Γ. ΜΗΛΙΩ ΓΑΝΟΥ ΧΩΡΑΣ 47096
ΧΡΥΣΟΜΑΛΗ ΦΡΑΓΚΟΥΛΑ Π. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47058Μ
ΧΡΥΣΟΜΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Π. ΚΑΛΟΔΕΝΔΡΟ ΜΥΡΙΟΦ 47056

ΧΑΜΗΛΟ [ 48421 - 48520 ] = 99 - 83

ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48454
ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48508
ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΑ ΧΗΡΑ ΗΛΙΑ ΣΥΖ.ΤΣΑΚΙΡΗ ΣΤ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48473Μ
ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ ή ΔΟΓΑΝΗ ΣΟΥΛΤΑΝΑ ΧΗΡΑ ΕΥΣΤΑΘ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48491
ΑΝΤΩΝΟΓΛΟΥ ή ΤΑΤΟΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΒΑΣΙΛ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48433
ΑΣΛΑΚΗΣ ή ΤΑΣΛΑΚΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΝΑΣΤ. ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48477
ΒΟΥΖΓΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ ΣΠΥΡΟΣ ΓΕΝ.ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΜΑΣΤΑΝΑΡ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48505Μ
ΒΟΥΖΓΑΣ ή ΜΠΟΥΖΟΥΚΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48503
ΒΟΥΖΓΑΣ ή ΜΠΟΥΖΟΥΚΗΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48504Μ
ΒΟΥΛΚΙΔΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48497
ΓΚΑΖΙΝΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΦΩΤΙΟΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48460
ΓΚΑΖΙΝΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΓΕΝ.ΓΚΙΝΙΤΙΔΟΥ ΣΙΓΛΗ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48461Μ
ΔΗΜΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΥΛΑ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48449Μ
ΔΟΜΠΡΙΔΗΣ ΦΩΤΙΟΣ ΔΟΜΠΡΗΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48486
ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΔΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΣ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48426
ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΔΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΣ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48507
ΖΑΦΕΙΡΙΑΔΗΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΦΩΤΙΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΣ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48496
ΖΑΦΕΙΡΙΑΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΦΩΤΙΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΣ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48501
ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48439Μ
ΚΑΡΑΜΑΛΗ ή ΚΑΡΑΜΑΝΙΔΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ [ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΙ] ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48427
ΚΑΡΑΜΑΛΗ ή ΚΑΡΑΜΑΝΙΔΟΥ ΠΑΓΩΝΑ ΧΗΡΑ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48428
ΚΑΡΑΜΑΛΗΣ ή ΚΑΡΑΜΑΝΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48428Μ
ΚΑΡΑΜΑΛΗΣ ή ΚΑΡΑΜΑΝΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48429Μ
ΚΑΡΑΜΑΛΗΣ ή ΚΑΡΑΜΑΝΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48430Μ
ΚΑΡΑΜΑΝΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48456
ΚΟΚΚΙΝΗ ή ΚΟΚΟΙΝΗ ΔΑΜΑΣΚΩ χήρα ΙΩΑΝΝΟΥ-ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48448
ΚΟΚΚΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48450Μ
ΚΟΣΙΤΖΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΘΑΝ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48423
ΚΟΣΙΤΖΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΘΑΝ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48437
ΚΟΣΟΥΤΖΗΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48422
ΚΥΡΙΑΖΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΥΡΙΑΖΗ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48489
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ [ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ] ΤΥΡΟΛΟΗ-ΤΥΡΟΛΟΗΣ 48511
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ ΤΥΡΟΛΟΗ-ΤΥΡΟΛΟΗΣ 48512
ΜΑΛΛΕΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ,  ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48462
ΜΑΛΛΕ ΚΩΝ/ΝΙA. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΓΕΝ.ΓΚΟΓΚΟΥ Μ. ΜΑΧΜΟΥΤΚΙΟΪ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48452Μ
ΜΑΛΛΕ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΧΗΡΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48465Μ
ΜΑΛΛΕ ΕΥΔΟΚΙΑ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48467Μ
ΜΑΛΛΕΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΙ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48450
ΜΑΛΛΕΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48451
ΜΑΛΛΕΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48463
ΜΑΛΛΕΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48464
ΜΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48468
ΜΑΛΛΕΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48498
ΜΑΛΛΕΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48466Μ
ΜΑΥΡΟΔΕΝΔΡΟΥ ΘΕΟΔΟΥΛΑ [ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΙ] ΜΑΧΜΟΥΤΚΙΟΪ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48452
ΜΠΕΚΙΑΡΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΟΛΥΧΡ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48457
ΜΠΟΔΟΥΡΟΓΛΟΥ ΛΕΜΟΝΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48446Μ
ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑ-ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48478Μ
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΚΟΠΕΛΟΣ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48482
ΝΤΑΛΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΣΥΖ.ΝΕΡΑΝΤΖΗ ΓΕΝ.ΓΚΟΓΚΟΥ Μ. ΚΑΒΑΚΛΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ 48480Μ
ΝΤΑΛΑΣ ή ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΝΕΡΑΝΤΖΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΑΧΜΟΥΤΚΙΟΪ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48479
ΠΑΝΤΑΖΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΣΥΖ.ΜΑΡΤΙΝΗ ΓΕΝΟΣ:ΓΚΑΡΟΥ ΜΑΧΜΟΥΤΚΙΟΪ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48475Μ
ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΜΑΡΤΙΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48474
ΠΑΝΤΑΖΗΣ ή ΠΑΝΤΑΖΙΔΗΣ ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ 48458
ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΩΝΣΤ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48483
ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ή ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΗΜ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48444
ΠΑΣΧΑΛΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΑΝΑΣΤ. ΓΕΝ.ΜΠΙΤΖΙΔΗ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48443
ΣΑΪΝΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48435Μ
ΣΑΣΙΔΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΔΗΜ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48438
ΣΚΕΡΛΕΤΗ ή ΣΚΕΡΛΕΤΙΔΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΧΗΡΑ ΑΘ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48500Μ
ΣΚΕΡΛΕΤΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΘΑΝ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48499
ΣΤΕΡΓΙΔΗΣ ή ΣΤΕΡΓΙΟΓΛΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48495
ΤΑΤΟΓΛΟΥ ή ΤΑΤΟΛΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48490
ΤΖΕΛΕΠΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48488
ΤΡΙΦΩΝΙΔΗΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΤΡΥΦ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48440
ΤΡΙΦΩΝΙΔΟΥ ΚΑΤΙΝΑ ΣΥΖ.ΑΝΕΣΤΗ ΓΕΝΟΣ ΚΛΗΤΣΙΔΗ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48442Μ
ΤΡΥΦΩΝΙΔΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48453
ΤΡΥΦΩΝΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48441Μ
ΤΡΥΦΩΝΙΔΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΓΕΝΟΣ ΚΥΡΙΑΖΙΔΗ Θ. ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48441Μ
ΤΣΑΚΙΡΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΣΚΟΠΕΛΟΣ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48471
ΤΣΑΚΙΡΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΚΟΠΕΛΟΣ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48421Β
ΤΣΑΚΙΡΗΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΚΟΠΕΛΟΣ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48472Μ
ΤΣΟΥΚΑΝΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δ. ΣΩΖΟΠΟΛΙΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ 48421Β
ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΣ ή ΚΑΜΠΑΔΑΪΔΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48487
ΦΩΤΑΚΙΔΗΣ ΑΛΕΞΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48424
ΦΩΤΑΚΙΔΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48510
ΦΩΤΑΚΙΔΟΥ ΘΕΟΔΟΣΙΑ ΧΗΡΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48425Μ
ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΦΩΤΙΟΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48421
ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48484
ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48513
ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48485Μ
ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ή ΚΟΥΦΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48485Μ
ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΩΝΗ ΧΗΡΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΤΡΑ-40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48445

   ΠΡΩΤΑΤΟ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

    Ο οικισμός του Πρωτάτου υπάγεται στο δήμο Μαρωνείας-Σαπών με έδρα τις Σάπες.  Η ονομασία του μέχρι το 1920  ήταν " Τσιριμπάσκιοϊ " (τουρκική ονομασία).  Μετέπειτα έλαβε την ονομασία "Πρωτάτον".   
   Ο πληθυσμός του χωριού κατά την απογραφή του 2001 ήταν 352  και το 2011 μειώθηκε στους 278 μονίμους κατοίκους.  Στην απογραφή του 1928, τότε δηλαδή που οριστικοποιήθηκαν οι μετακινήσεις των προσφύγων από και προς την Ελλάδα, ο πληθυσμός του Πρωτάτου ήταν 495 μόνιμοι κάτοικοι (Άνδρες: 257 και Γυναίκες: 238).

  ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ  Π Ρ Ω Τ Α Τ Ο Υ
  Πρωτάτον (Ροδόπης)
ΦΕΚ 194Α - 14/08/1924:   Ο οικισμός προσαρτάται στην κοινότητα Σαπών.
ΦΕΚ 51Α - 03/03/1925:   Ο οικισμός αποσπάται από την επαρχία Κομοτηνής του νομού Ροδόπης και υπάγεται στην επαρχία Σαπών του νομού Ροδόπης.
ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010:  Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Σαπών και προσαρτάται στο δήμο Μαρωνείας-Σαπών.

 Ο Οικισμός του Πρωτάτου αποτελείται από μεικτό πληθυσμό. Από τους χριστιανούς, οι περισσότεροι των οποίων έχουν θρακιώτικη καταγωγή* και οι υπόλοιποι, περίπου 25 οικογένειες, είναι Σαρακατσάνοι, που ήρθαν για μόνιμη εγκατάσταση μετά το 1960. Κάποιες οικογένειες ήρθαν από τη Νέα Σάντα, άλλες από τον Άβαντα, τη Δαδιά και οι περισσότερες από την Αισύμη. Ο λόγος που έφυγαν από εκεί ήταν η αλλαγή της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Στην Αισύμη ήταν κτηνοτρόφοι, όμως διαβλέποντας ότι αυτό το επάγγελμα στο άμεσο μέλλον δεν θα έχει καλές προοπτικές πούλησαν τα ζώα τους και στα καινούρια χωριά που μετακόμισαν ασχολήθηκαν με τη γεωργία, κυρίως στα χωριά Πρωτάτο και Λοφάριο. Οι υπόλοιποι κάτοικοι του οικισμού είναι μουσουλμάνοι γηγενείς.

*  Οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο Πρωτάτο προέρχονταν στην συντριπτική τους πλειοψηφία από τις περιοχές της Μητροπόλεως Ηράκλειας και ειδικά από το Καλόδενδρο Μυριοφύτου. Άλλες περιοχές που αναφέρονται είναι το Νεοχώριον, Παλαμούτ, Γάνου Χώρας, Περίστασις, Δουλούκιοϊ, Δογαντζή, Καβατζίκ, Μηλιώ. Αϊβαλί και Σοφίδες της Βιζύης, Γενήκιοϊ της Χαλκηδόνας, Νίγδη Ικονίου, Τυρολόη και Κίος Νίκαιας.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΦΕΚ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΕΝΟΡΙΩΝ.

Αριθμ. 927/2015/724/3.4.2015/15 (ΦΕΚ 932 Β/21-05-2015) : Αναγνώρισις συστάσεως Ενοριών της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής, συμφώνως προς το άρθρον 25 του Ν. 4301/2014.

 ..........

45. Ενορία του Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος χωρίου Πρωτάτο, με έδρα την τοπικήν Κοινότητα Πρωτάτου Ροδόπης, της Δημοτικής Ενότητος Σαππών, του Δήμου Μαρωνείας – Σαππών, της Περιφερειακής Ενότητος Ροδόπης, της Περιφερείας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ιδρυθείσα προ του έτους 1922, ως εμφαίνεται εκ του υπ’ αριθμ. πρωτ. 931/12.2.1922 εγγράφου του Τοποτηρητού της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας, Αρχιμανδρίτου Μιχαήλ.

Πρωτάτο 2017: Ο Ναός της Αγίας Τριάδος. Η ανέγερσή του τοποθετείται μετά το 1922. Αργότερα έγιναν προσθήκες τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά με πιο χαρακτηριστικές το καμπαναριό και τον πρόναο. Η εκκλησία γιορτάζει την ημέρα της Αναλήψεως. Τα παλιότερα χρόνια γινόταν ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια της περιοχής, όπου χιλιάδες επισκέπτες τιμούσαν τη γιορτή.  Πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό θα βρείτε εδώ.

ΧΑΜΗΛΟ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

    Το Χαμηλό υπάγεται στο Δήμο Μαρωνείας-Σαπών, με έδρα τις Σάπες. (Πιο κάτω δείτε όλες τις διοικητικές μεταβολές του χωριού).  

   Η ονομασία του χωριού μέχρι το 1920 ήταν " Καμπή Κιοϊ " (τουρκική ονομασία). Μετονομάστηκε σε "Χαμηλόν".  Η πληθυσμός με την απογραφή του 2001 ήταν 254 και το 2011 μειώθηκε στους 179 μόνιμους κατοίκους.  Στην απογραφή του 1928, τότε δηλαδή που οριστικοποιήθηκαν οι μετακινήσεις των προσφύγων από και προς την Ελλάδα, ο πληθυσμός του Χαμηλού ήταν 368 μόνιμοι κάτοικοι (Άνδρες: 171 και Γυναίκες: 197).

Ο οικισμός του Χαμηλού, μετά το 1922, δέχτηκε τους πρόσφυγες από την Ανατολ. Θράκη. Η πλειοψηφία τους προέρχεται από την Πέτρα και τη Σκόπελο της περιοχής των Σαράντα Εκκλησιών. Πριν από το 1920, στο χωριό κατοικούσαν Βούλγαροι και μουσουλμάνοι γηγενείς.  Δεν έχω πληροφορίες για Έλληνες χριστιανούς. Μέχρι το 1928 έφυγε και ο τελευταίος Βούλγαρος κάτοικος. ενώ οι μουσουλμάνοι παρέμειναν αφού εξαιρέθηκαν από τη συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών.

  Στο Χαμηλό πρωτοεγκαταστάθηκαν μετά το 1922, πενήντα περίπου οικογένειες από την Πέτρα 40 Εκκλησιών,  20 οικογένειες περίπου από την Βαρνίτσα Ηράκλειας Αν. Θράκης, 8 οικογένειες από την Σκόπελο 40 Εκκλησιών, 4 οικογένειες από το Μαχμούτ Κιοϊ (Μαχητής) Ηράκλειας, 2 από την Τυρολόη και από μια οικογένεια από το Μαστανάρ και Σιγλή Ηράκλειας, καθώς και από το Καβακλή και την Σωζόπολη Αν. Ρωμυλίας Βουλγαρίας.
 Το χωριό Πέτρα διατηρούσε σχολείο και νηπιαγωγείο, καθώς και μια εκκλησία προς τιμή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στις 15 Αυγούστου κάθε χρόνο, γινόταν μεγάλο πανηγύρι. Στην εκκλησία φυλάσσονταν η παμπάλαια και στρατιωτική θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που σήμερα βρίσκεται στη Νέα Πέτρα Σερρών, όπως και ένας μεγάλος ασημένιος σταυρός του 1640. Ο ναός της ήταν όπως ο ναός της Τήνου, εδώ έφταναν όλο το χρόνο πάρα πολλοί άρρωστοι από όλα τα χωριά της γύρω περιοχής. Ο Δεκαπενταύγουστος ήταν γεμάτος από προσκυνητές που έφερναν πολλά τάματα. Το πανηγύρι ήταν μεγαλοπρεπές. Οι κάτοικοι των γύρω χωριών καθώς και των 40 Εκκλησιών πήγαιναν με τα κάρα τους κατά χιλιάδες. Στη γιορτή της τα μέλη των Γυμναστικών Συλλόγων έκαναν αγωνίσματα όπως δίσκο, πήδημα, πάλη και άλλα. Μάλιστα συμμετείχε και ο μουσικός σύλλογος "Αρίων" των 40 Εκκλησιών με όλους τους επισήμους της.

  Το 1914-1915 οι Οθωμανοί λεηλάτησαν το χωριό από τροφές και από ζώα, καθώς και τις εκκλησίες με όλα τα αφιερώματα.  
  Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1922 ήρθαν στο χωριό Έλληνες στρατιώτες και τους ενημέρωναν ότι η Ανατολική Θράκη δόθηκε με εντολή των "Συμμάχων" αμαχητί από τον Ε. Βενιζέλο στους Τούρκους, οπότε πρέπει άμεσα να την εγκαταλείψουν. Έτσι όλοι οι κάτοικοι φόρτωσαν στα κάρα τους ότι κινητό μπορούσαν μαζί και ορισμένα ζώα και ξεκίνησαν για την προσφυγιά μέσα στο κρύο, τη βροχή, τα λασπόνερα και τους άτακτους Τσέτες. Εννέα μέρες έκαναν να περάσουν τον Έβρο ποταμό και να μπουν στην ελεύθερη Ελλάδα.  

   Στην προσπάθεια της η γιαγιά μου η Κωνσταντινιά Μαλλέ με τον δύο χρόνων γιο της Χρήστο και άλλα συγγενικά της πρόσωπα να περάσει τον ποταμό με σχεδίες έπεσαν στα ορμητικά νερά όλα τα αμάξια κι έτσι έχασαν τα πάντα. Ο παππούς μου ο Απόστολος Μαλλές, είχε έρθει πριν μερικούς μήνες στην Ελλάδα ως λιποτάκτης από τον τουρκικό στρατό και παρέμεινε να τους περιμένει στην περιοχή της Ορεστιάδας. Όταν συναντήθηκαν εγκαταστάθηκαν προσωρινά για κάποιους μήνες στον Απαλό.

  Μόλις πέρασαν 2-3 οικογένειες εγκαταστάθηκαν στον Πύργο Ορεστιάδας και άλλες 2-3 στον Απαλό Αλεξανδρούπολης. Σε λίγες μέρες αφού πέρασαν τα βουνά της Αλεξανδρούπολης σταμάτησαν στην Μέστη όπου και εκεί εγκαταστάθηκαν 2-3 οικογένειες.
  Από εκεί μια ομάδα εγκαταστάθηκε στην Νέα Πέτρα Ροδόπης όπου έκτισαν το ομώνυμο χωριό, άλλη ομάδα 15 οικογενειών εγκαταστάθηκαν στους Υφαντές της Κομοτηνής, 50 οικογένειες στην Αμβροσία και περί τις 200 οικογένειες εγκαταστάθηκαν στην Μονοκκλησιά Άνω Καμήλα, Ίβηρα στη Νέα Πέτρα Σερρών, καθώς και ορισμένοι στην περιφέρεια Ξάνθης. Μια μικρή ομάδα επίσης εγκαταστάθηκε στις Σάπες και μια ομάδα 50 οικογενειών περίπου εγκαταστάθηκαν στο Χαμηλό αφού διάλεξαν το μέρος αυτό ορισμένοι πρόκριτοι της Πέτρας.
  Από την Βαρνίτσα (Βάρνη) Ηράκλειας Κεσσάνης το 1922 είχε 165 κατοίκους και ήταν όλοι Έλληνες. Έγγραφο του Πατριαρχείου μας αναφέρει ότι το 1880 στην Βαρνίτσα γραμματοδιδάσκαλοι ή ιερείς διδάσκουν την ελληνική γλώσσα και ιστορία στα κελιά ή στους νάρθηκες των Εκκλησιών ανά 20-50 μαθητές. Όταν πέρασαν τον ποταμό Έβρο εγκαταστάθηκαν λίγες οικογένειες στο Μικρό Δέρειο, στην Μελία, στην Μέστη και στην Συκορράχη Αλεξανδρούπολης. Ορισμένες οικογένειες εγκαταστάθηκαν επίσης στον Λαγκαδά, στο νομό Σερρών και στο νομό Θεσσαλονίκης. Στον Νομό Ροδόπης εγκαταστάθηκαν από 2-3 οικογένειες στην Κρωβύλη, στην Διώνη και 20 οικογένειες στο Χαμηλό. Από την Σκόπελο 40 Εκκλησιών που είχε 1348 Έλληνες κατοίκους στο Χαμηλό εγκαταστάθηκαν 8 οικογένειες. Και από το ηρωϊκό Μαχμούτ-Κιοϊ (Μαχητής) εγκαταστάθηκαν 4 οικογένειες). Οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο χωριό αυτό πριν μείνουν εδώ διέμεναν για ένα χρόνο περίπου στους γύρω οικισμούς της Μέστης, του Κόμαρου και του Περάματος.

 Την περίοδο της Βουλγαρικής Κατοχής επέστρεψαν στο Χαμηλό αρκετοί από τους Βουλγάρους που ζούσαν στο χωριό πριν το 1928. Συμπεριφέρθηκαν με σκληρό τρόπο, παρ' όλο που δεν υπήρχε μόνιμη εγκατεστημένη στρατιωτική δύναμη. Αποχώρησαν οριστικά το 1944, μετά τη λήξη του πολέμου, παίρνοντας μαζί τους αμάξια και ζώα, φορτώνοντάς τα με ό,τι μεταφερόταν!

(ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ-ΟΙΚΟΓΕΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΑΠΌ ΠΑΡΑΣ. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟ)

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ  Χ Α Μ Η Λ Ο Υ 
Χαμηλόν (Ροδόπης)
ΦΕΚ 194Α - 14/08/1924:   Ο οικισμός προσαρτάται στην κοινότητα Σαπών
ΦΕΚ 51Α - 03/03/1925: Ο οικισμός αποσπάται από την επαρχία Κομοτηνής του νομού Ροδόπης και υπάγεται στην επαρχία Σαπών του νομού Ροδόπης
ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010:  Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Σαπών και προσαρτάται στο δήμο Μαρωνείας-Σαπών

 

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΦΕΚ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΕΝΟΡΙΩΝ.

Αριθμ. 927/2015/724/3.4.2015/15 (ΦΕΚ 932 Β/21-05-2015) : Αναγνώρισις συστάσεως Ενοριών της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής, συμφώνως προς το άρθρον 25 του Ν. 4301/2014. ..........

49. Ενορία του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου χωρίου Χαμηλό, με έδρα την τοπικήν Κοινότητα Χαμηλού Ροδόπης, της Δημοτικής Ενότητος Σαππών, του Δήμου Μαρωνείας – Σαππών, της Περιφερειακής Ενότητος Ροδόπης, της Περιφερείας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ιδρυθείσα προ του έτους 1921, ως εμφαίνεται εκ του υπ’ αριθμ. πρωτ. 692/3.11.1921 εγγράφου του Τοποτηρητού της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας, Αρχιμανδρίτου Μιχαήλ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

To 1922 όταν ήρθαν από την Ανατ. Θράκη ως πρόσφυγες οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας,  δημιουργήθηκαν τα Γραφεία εποικισμού. Στην περιοχή μας υπήρχε το Γραφείο Εποικισμού Κομοτηνής. Σ' αυτό καταγράφηκαν όσοι Έλληνες ήρθαν στη Ροδόπη. Κάθε πρόσφυγας, άνδρας και γυναίκα, έκαναν δηλώσεις, με τα στοιχεία τους. Κάθε τέτοιο έγγραφο είχε έναν αριθμό με το χαρακτηρισμό "Αριθμός Δηλώσεως". Το Γραφείο Εποικισμού της Κομοτηνής είχε τους αριθμούς από 40.061 έως 48.520. Αυτό σημαίνει ότι η περιοχή της Ροδόπης δέχτηκε τότε 7.459 πρόσφυγες.  Κάνοντας μια έρευνα στα στοιχεία αυτά, βρήκα τα ονόματα του παππού μου Απόστολου Μαλλέ, (48451), με καταγωγή από τη Βαρνίτσα και της γιαγιάς μου (48452), από το Μαχμούτ Κιοϊ Ηρακλείας. Στην ίδια σελίδα υπάρχει το όνομα του πατέρα του Κωνσταντίνου Μαλλέ και της μητέρας του Καλλιόπης. Όλοι οι υπόλοιποι Μαλλέδες, από τη Βαρνίτσα ήταν συγγενείς.

Χαμηλό 25/05/1937:  Η φωτογραφία προέρχεται από το προσωπικό μου αρχείο και πρόκειται για συγγενικό μου πρόσωπο. Είναι η Καλλιόπη, μητέρα του παππού μου ιερέα Απόστολου Μαλλέ. Ήρθε στο Χαμηλό πρόσφυγας μετά το 1922.    Στο πίσω μέρος της φωτογραφίας γράφει: "Λάβετε σώμα δίχως ψιχί (ψυχή) και σώμα δίχως έμα (αίμα) λάβε και το κορμάκι μου και ενθιμήσου (ενθυμίσου) εμένα". Καλλιόπη Μαλλέ, Εν Χαμηλώ τη 25η Μαΐου 1937.  Γεννήθηκε στη Βαρνίτσα Ανατ. Θράκης, πριν από το 1880. (το όνομα της υπάρχει στην παραπάνω σελίδα της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων ως χήρα του Ιωάννου με αριθμό 48485). Η φωτογραφία είναι βγαλμένη στο Χαμηλό Σαπών. Πέθανε σε ηλικία άνω των 90 ετών.

Αετοκορυφή 1935. Οικογενειακή φωτογραφία του παππού μου Απόστολου Μαλλέ.  Ο ιερέας Απόστολος Μαλλές, η γιαγιά μου Κωνσταντινιά, ο πρώτος γιος Χρήστος [όρθιος] και από αριστερά τα κορίτσια Θεοδούλα, Δημητρούλα, Καλλιόπη [στην αγκαλιά της παπαδιάς] Δέσποινα και ο Αλέκος. Η φωτογράφιση έγινε στην Αετοκορυφή, το 1935 στο πανηγύρι της Αναλήψεως.  Ο παππούς μου ήρθε πρόσφυγας πριν από τα γεγονότα του 1922, αφού εγκατέλειψε κρυφά την Ανατολική Θράκη ως λιποτάκτης του τουρκικού στρατού. Μετά από δυο χρόνια ήρθαν και τον συνάντησαν η Κωνσταντινιά με τον μόλις δυο χρόνων γιο τους Χρήστο, τον οποίο τότε γνώρισε στην περιοχή της Ορεστιάδας. Λίγο αργότερα εγκαταστάθηκαν στο Χαμηλό-Σαπών...  Τα υπόλοιπα παιδιά, γεννήθηκαν στην Ελλάδα. Ο παππούς μου έγινε παπάς γύρω στα 1927.

  Όταν πριν λίγο καιρό άρχισα την έρευνα για τους πρόσφυγες του τόπου μας, από τις αλησμόνητες πατρίδες των προγόνων μας, δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα υπήρχε εν ζωή σήμερα πρόσφυγας από την Ανατ. Θράκη, από την εποχή δηαλαδή του 1922!  Κι όμως αυτό συμβαίνει!
  Πρόκειται για τη γιαγιά Κερατσούδα Κοκκίνη Μπεκιαρίδου, κάτοικο Χαμηλού Σαπών, η οποία μάλιστα προέρχεται από το χωριό του παππού μου Απόστολου Μαλλέ.
  Η Κερατσούδα γεννήθηκε στη Βαρνίτσα το 1914. Ήταν 8 χρόνων, όταν το 1922, μαζί με την οικογένειά της, έπαιρνε το δρόμο της προσφυγιάς  με τα λιγοστά πράγματα που μπόρεσαν να πάρουν. Ο πατέρας της, είχε πεθάνει λίγο πριν κι έτσι  αρχηγός της αποστολής ήταν η μητέρα της Δαμάσκω.  Πήρε τα πέντε παιδιά της και μαζί με τη μητέρα της την Παρασκευή Δήμου, πέρασαν τα σύνορα για τη μάνα γη, την Ελλάδα. Μεγαλύτερος, ο γιος της  Παναγιώτης, που αργότερα, γύρω στα 1950, έγινε παπάς στην ενορία της Μέστης, η Μαριώ, την οποία έχασε σε ηλικία 22 χρόνων, το 1930. Ο Βασίλης, η Δέσποινα και τη μικρότερη Κερατσούδα, τα άλλα τρία παιδιά, ήρθαν για μόνιμη εγκατάσταση στο Χαμηλό, μαζί με αρκετούς ακόμη πατριώτες της από τη Βαρνίτσα.
 Η κ. Κερατσούδα, παντρεύτηκε το Γιώργο Μπεκιαρίδη, από την Πέτρα της Αν. Θράκης, επίσης πρόσφυγα. Απέκτησαν δυο παιδιά, το Δημήτρη και την Ελένη.
 Σήμερα, η γιαγιά Κερατσούδα είναι 103 χρόνων! Ο Θεός της χάρισε το προνόμιο να ζήσει πολλά πολλά χρόνια! Ένας μοναδικός άνθρωπος που έζησε σε χρόνια δύσκολα, τόσο στην ιδαίτερη πατρίδα της, όσο και στην Ελλάδα.  Εδώ και 1,5 χρόνο ζει με τα αγαπημένα της πρόσωπα στον Πειραιά. Ελπίζω κι εύχομαι να μπορέσω να έχω τις αναμνήσεις της κάπου καταχωρημένες, γιατί η ίδια είναι η ζωντανή ιστορία της προσφυγικής Ελλάδας.
Ευχαριστώ ιδιαίτερα την εγγονή της Βούλα Ανδρακάκου, για την πολύτιμη βοήθειά της στην καταγραφή των πληροφοριών.
 Από τα ονόματα που αναφέρονται ως πρόσφυγες, στους καταλόγους των αγροτών προσφύγων εντόπισα μόνο τα δυο ονόματα που είναι: (τα αρχεία που ερεύνησα είχαν ελλείψεις στα πρόσωπα)...
ΔΗΜΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΥΛΑ - ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ - 48449Μ (Μ= δεν ήταν αρχηγοί οικογενειών).
ΚΟΚΚΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ του ΙΩΑΝΝΗ - ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ - 48450Μ


ΕΠΑΝΩ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ:  Πριν από μερικά χρόνια, η γιαγιά Κερατσούδα, μαζί με την κόρη της Ελένη, είχε την τύχη να επισκεφθεί το χωριό που γεννήθηκε, τη Βαρνίτσα, στην περιοχή της Κεσάνης. Ιδιαίτερα φιλόξενοι ήταν οι κάτοικοι του χωριού, που πρέπει να σημειώσω ότι και αυτοί (πομακικής καταγωγής) είναι απόγονοι προσφύγων, που το 1922, ήρθαν από την περιοχή της Δράμας για να εγκατασταθούν εδώ στο σημερινό Pirnar.
 ΚΑΤΩ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΦΩΤΟ: Πριν από μερικά χρόνια, στα σκαλοπάτια του σπιτιού της μαζί με τα παιδιά της Δημήτρη και Ελένη.
ΚΑΤΩ ΔΕΞΙΑ ΦΩΤΟ: Η γιαγιά Κερατσούδα,  103 χρόνων  ζει σήμερα στον Πειραιά, μαζί με τα αγαπημένα της πρόσωπα. Της ευχόμαστε ο Θεός να της χαρίζει υγεία και καλή ζωή. 

Γύρω στα 1940: Η οικογένεια του Αθανασίου και της Κυριακής Ευστρατιάδη με τα πέντε παιδιά τους στο Χαμηλό. Από αριστερά: Χρυσούλα, Φρόσω, Ζουμπουλιά, Ανέστης και στην αγκαλιά της μαμάς η μικρή Νούλα. Όλα τα παιδιά γεννήθηκαν στην Ελλάδα, ενώ οι γονείς ήρθαν πρόσφυγες από την Σκόπελο των Σαράντα Εκκλησιών, που εγκαταστάθηκαν στο Χαμηλό μετά το 1922.  Ο Θανάσης γεννήθηκε το 1896 και πέθανε με μαρτυρικό θάνατο την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου (1947-1949), μαζί με 12 ακόμη συγχωριανούς του από τις ανταρτικές δυνάμεις του Δ.Σ.Ε. Η γυναίκα του είχε πεθάνει από φυσικό θάνατο λίγες ημέρες νωρίτερα.     Το όνομά του το εντόπισα  στους προσφυγικούς καταλόγους αγροτών με τα εξής στοιχεία: ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΔΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ του ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ -  ΣΚΟΠΕΛΟΣ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ  Αρ. Μητ. 48507

Χαμηλό Σαπών: Γύρω στα 1950. Αναμνηστική φωτογραφία γειτόνων του χωριού. Αριστερά ο Σουλεϊμάν Μεμέτ με τη γυναίκα του και δεξιά ο Κώστας Γκαζίνος, επίσης με τη γυναίκα του. Ο πρώτος είναι γηγενής κάτοικος του χωριού, αφού οι μουσουλμάνοι της Ροδόπης και Ξάνθης, εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή πληθυσμών της Συνθήκης της Λωζάνης. Ο Γκαζίνος Κώστας, ήταν πρόσφυγες από τη Βαρνίτσα της Κεσάνης, που ήρθαν στο Χαμηλό το 1922. Παρά τα δεινά που υπέφεραν οι πρόσφυγες πρόγονοί μας, δεν είχαν κανένα μίσος με τους ντόπιους γείτονες κατοίκους του χωριού. Ζούσαν μαζί και μοιράζονταν το μόχθο και τον ιδρώτα της καθημερινής ζωής.  Τον Γκαζίνο Κώστα, τον εντόπισα στους προσφυγικούς καταλόγους με τα εξής στοιχεία:

ΓΚΑΖΙΝΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ του ΦΩΤΙΟΥ - ΒΑΡΝΙΤΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ  Αρ. Μητρ. 48460

 

Από το χωριό Βαρνίτσα (Pirnar) της Μητροπόλεως Ραιδεστού, το χωριό του παππού μου. Τις φωτογραφίες μου έστειλε ο διαδικτυακός φίλος Ibrahim Caka Demirbas, από την Τουρκία, που γεννήθηκε εδώ. Ενδιαφέρον έχει η πληροφορία του ότι οι συγγενείς του (πομακικής καταγωγής), ήρθαν πρόσφυγες το 1924 από την περιοχή της Δράμας και εγκαταστάθηκαν στη Βαρνίτσα, σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάνης.  Λίγα λόγια για τις φωτογραφίες: 1η φωτό: Βαρνίτσα: Δρόμος στον οποίο διακρίνεται ένα από τα ελληνικά σπίτια (δεξιά) όπως σώζεται από τότε.  2η Φωτό: Άποψη του χωριού από μακριά. 3η Φωτό: Στο κέντρο ένα παλιό πηγάδι, που υπάρχει από την εποχή που το χωριό το κατοικούσαν Έλληνες.  4η Φωτό: Παλιό ελληνικό λιθόκτιστο σπίτι  με την ίδια πόρτα, όπως σώζεται από το 1922. Ευχαριστώ το φίλο Ιμπραχίμ για τις φωτογραφίες... [ανάρτηση: 6/2/2017]

Βαρνίτσα, σημερινή ονομασία Pirnar. (Περιοχή Κεσάνης). Κατοικία όπως διατηρείται σήμερα (2017) χωρίς να κατοικείται. Παλιοί ιδιοκτήτες ήταν χριστιανοί Έλληνες που έφυγαν το 1922 μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, περί ανταλλαγής πληθυσμών. Οι περισσότεροι από αυτούς ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στη Θράκη και ειδικά στα χωριά της περιοχής μας, όπως το Χαμηλό και η Κρωβύλη. Τη φωτογραφία μου έστειλε ο İbrahim Çaka Demirbaş, που γεννήθηκε στη Βαρνίτσα. Οι πρόγονοί του (πομακικής καταγωγής) ήρθαν το 1924 από την περιοχή της Δράμας, σε εφαρμογή της ίδιας συνθήκης, και εγκαταστάθηκαν στο χωριό. Από τον ίδιο πληροφορήθηκα ότι δεν σώζεται η εκκλησία.  Αν έχω νέες πληροφορίες θα ενημερώσω τη σελίδα. 

Βαρνίτσα (Pirnar): Άλλες δυο φωτογραφίες από τη Βαρνίτσα, που μου έστειλε ο Ibrahim Demirbas γεννημένος εδώ. Οι φωτογραφίες απεικονίζουν ελληνικές κατοικίες όπως σώζονται σήμερα. Είναι εντυπωσιακή η όψη των κατοικιών που φαίνεται να έχουν υποστεί ελάχιστες μετατροπές!

Από το αρχείο του Τριαντάφυλλου Ζαφειριάδη μια μοναδικής αξίας οικογενειακή φωτογραφία. Εικονίζεται ο Ζαφειριάδης Χρήστος του Χρήστου, από τη Σκόπελο των Σαράντα Εκκλησιών. Το όνομά του περιλαμβάνεται ανάμεσα σε αυτά των αγροτών προσφύγων της ΕΑΠ με τα εξής στοιχεία!  ΖΑΦΕΙΡΙΑΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΦΩΤΙΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΣ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 48501.

Ο αριθμός 48501 είναι ο αριθμός μητρώου όταν καταγράφηκε από την Επιτροπή της ΕΑΠ, την εποχής της εγκατάστασής του στο Χαμηλό!  Τη φωτογραφία αλίευσα από ανάρτηση του Ζαφειριάδη Τριαντάφυλλου που έγραφε τα εξής: 

"Ζαφειριάδης Χρήστος ο προπάππος μου, γιός του Κοτζά Φώτη από τον Σκόπελο Ανατολικής Θράκης.Το 1922 μαζί με τον αδερφό του Ανέστη και τις οικογένειές τους εγκαταστάθηκαν στο Χαμηλό Σαπών. Αφιερωμένη στους συγγενείς, γιατί είναι καλό να γνωρίζουμε τις ρίζες μας".

  ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΧΡΟΝΟΣ"-Γράφει ο Π. Ανδρούτσος...
Για το Χαμηλό...

 Όταν εγκαταστάθηκαν εδώ βρήκαν να κατοικείται το χωριό από μουσουλμάνους καθώς επίσης και πολλά γκρεμισμένα σπίτια των σλαβόφωνων. Η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων τους μοίρασε τα οικόπεδα και τον κλήρο σε χωράφια ανάλογα με τα άτομα που είχε η κάθε οικογένεια. Όλοι βοηθώντας ο ένας τον άλλον έχτισαν τα σπίτια τους με πλιθιά φτιάχνοντας τα με πυλό, νερό και άχυρο. Την ίδια εποχή ένας θεοσεβούμενος μουσουλμάνος ο Ντεμήρ Αλή τους παραχώρησε δωρεάν έναν αγρό περί τα 2 στρέμματα που μέσα είχε ένα μικρό σπίτι και μια αποθήκη, αυτήν την αποθήκη την διαμόρφωσαν έτσι που άρχισαν να την λειτουργούν σαν εκκλησία προς τιμή του Αγίου Γεωργίου. Εδώ χειροτονήθηκε και ο πρώτος ιερέας του χωριού από την Βαρνίτσα, ο παπά Απόστολος Μαλλές.

 Το 1945-1950 δόθηκε δωρεά 5 στρεμμάτων από τον Θεοσεβούμενο μουσουλμάνο του χωριού τον Χατήπ-Αγά για το κτίσιμο νέας εκκλησίας. Με προσωπική εργασία τότε όλων των χωρικών έκτισαν την νέα και μεγαλύτερη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Στη θέση της παλιάς εκκλησίας σήμερα σώζεται μόνο το ιερό της που το διαμόρφωσαν και το χρησιμοποιούν σαν παρεκκλήσι γιορτάζοντας την ίδια ημέρα και οι δύο εκκλησίες μαζί. Επίσης στα νεκροταφεία του χωριού βρίσκεται και το εξωκκλήσι της Αγίας Μαρίνας. Εφημέριος του χωριού είναι ο πρεσβύτερος Νεκτάριος Παπαλεξίου. 

  Το 1940-41 κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο 3 ήρωες από το χωριό έδωσαν το αίμα τους για την πατρίδα, ήταν ο Μαλλές Ευάγγελος, ο Πανταζής Γεώργιος και ο Τσότρας Αριστείδης. Κατά την Βουλγαρική Κατοχή οι Βούλγαροι έποικοι εγκαταστάθηκαν στα σπίτια τους βάζοντας τους να διαμένουν ανά 2-3 οικογένειες σε ένα σπίτι ή στάβλο. Το ξύλο, η πείνα και οι αδικίες ήταν επί καθημερινής βάσεως. Τότε ήταν που συνέλαβαν και εκτέλεσαν τον Μπεκιαρίδη Γεώργιο όταν προσπάθησε να δραπετεύσει ενώ εργαζόταν στα μεταλλεία της Κίρκης σε υποχρεωτική εργασία.

  Κατά τον ξενοκίνητο και καταραμένο εμφύλιο όπου αδελφός σκότωνε τον αδελφό και χωριανός τον χωριανό, οι αντάρτες συνέλαβαν και εκτέλεσαν τους εξής κατοίκους του χωριού: Μαλλέ Αναστάσιο, Ζαφειριάδη Ανέστη, Παπάζογλου Αθανάσιο, Ευστρατιάδη Αθανάσιο, Χατζόπουλο Γεώργιο, Ντάλια Γεώργιο, Γκοντοσίδη Κωνσταντίνο, Βουλκίδη Κωνσταντίνο, Πανταζή Μαρτίνο, Τρυφωνίδη Νικόλαο, Αντωνιάδη Παναγιώτη, Κοσιτζή Τριαντάφυλλο και Μαλλέ Φώτιο. Για τους 17 πεσόντες κατοίκους του χωριού από το 1940 μέχρι το 1949 ανηγέρθηκε προς τιμή τους στην πλατεία, ηρώο με τα ονόματά τους.
  Στο Χαμηλό ζει από την ημέρα της εγκατάστασης του όταν ήταν ένα τρίχρονο αγοράκι ο Τρυφωνίδης Θεόδωρος. Αυτός γεννήθηκε το 1919, σήμερα είναι 103 χρόνων και ίσως είναι ο τελευταίος εν ζωή πρόσφυγας που γεννήθηκε στην σκλαβωμένη πατρίδα της Πέτρας 40 Εκκλησιών Αν. Θράκης. (έχει αποβιώσει το 2021).  Ο Σύλλογος Ανατολικοθρακιωτών Ροδόπης θα μπορούσε να τον τιμήσει σε μια εκδήλωσή του. Το χωριό τα τελευταία χρόνια ενισχύθηκε και από 2-3 οικογένειες παλιννοστούντων Ποντίων.

  Στο χωριό δραστηριοποιείται και ο Σύλλογος Γυναικών Χαμηλού που με διάφορες εκδηλώσεις προσπαθεί να κρατήσει τις θύμησες από τις σκλαβωμένες πατρίδες, καθώς επίσης και την συνοχή όλων των Χαμηλιωτών, μάλιστα κάθε εορτή του Αγίου Γεωργίου στον οικισμό πραγματοποιείται γιορτή και πανηγύρι με την υποστήριξη και του Αθλητικού Συλλόγου "Ασπίδα Χαμηλού".

Έθιμα Ανατολικοθρακιωτών

  Εξαιρετικές ήταν οι προετοιμασίες για τις χριστουγεννιάτικες γιορτές. Την παραμονή των Χριστουγέννων ζυμώνανε την χριστόπιτα που είχε επάνω το σημείο του σταυρού. Φτιάχνανε επίσης "τα λουκούμια" που ήταν μικρά μπαλάκια από προζύμι, τόσα όσα τα μέλη της οικογένειας. Σε κάθε "λουκούμι" έβαζαν από ένα ρεβίθι, κουκί ή νόμισμα. Τα λουκούμια αυτά τα έβαζαν πάνω στην χριστόπιτα.
  Άλλο έθιμο ήταν τα 9 φαγητά εκείνη την ημέρα, το γουρούνι σφαγμένο και κρεμασμένο ήταν στην γωνιά του κάθε σπιτιού με ένα σταυρό στην πλάτη. Η νοικοκυρά έπαιρνε ένα υνί έβαζε πάνω κάρβουνα με θυμίαμα και θυμιάτιζε όλο το σπίτι και ακολουθούσε το φαγοπότι της οικογένειας με τα 9 φαγητά.
  Την παραμονή των Χριστουγέννων τα μικρά παιδιά γυρνούσαν στα σπίτια και έλεγαν τα κάλαντα (σούρβα). "Σούρβα, γερό σταυρί, γερό κορμί και του χρον γιολ γεροί ...", οι νοικοκυρές τότε έδιναν στα παιδιά φρούτα, καρύδια και κάπου - κάπου χρήματα.
  Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς ζύμωναν την μηλίνα που μέσα έβαζαν ένα σημάδι. Τα μεσάνυχτα περίπου γινόταν οι μεταμφιέσεις (Τζαμαλοί). Φορούσαν γούνες ζώων και κρεμούσαν κουδούνια στις ζώνες τους. Τρεις νέοι φορούσαν γυναικεία ρούχα. Έπαιζε η γκάιντα και γύριζαν από σπίτι σε σπίτι μαζεύοντας δώρα και χρήματα που με αυτά γλεντούσαν τρεις μέρες.
  Στις 6 Ιανουαρίου πάνω σε ένα κάρο έβαζαν να καθίσει ο παπάς, ο πρόεδρος, ο δάσκαλος και μερικοί πλούσιοι του χωριού και τους μετέφεραν στο ποτάμι, εκεί τους έβρεχαν με νερό. Την άλλη μέρα το πρωί γιορτή του Αη Γιάννη οι χωρικοί γυρνούσαν στο χωριό με δοχεία με νερό όπου κατέβρεχαν όποιον έβρισκαν μέχρι να τους κεράσει, αυτό ήταν το έθιμο "τα βρεξούδια".
  Η επόμενη μέρα ήταν αφιερωμένη στην γυναίκα. Ήταν η μέρα της γυναίκας, ήταν "η μπάμπω γκιονού". Η γυναίκα τότε μπορούσε και διασκέδαζε με τις φίλες της. Τις αποκριές έφτιαχναν την "χάσκα". Ήταν ένα στρογγυλό κομμάτι σουσαμένιος χαλβάς. Τον έδεναν με ένα κομμάτι σπάγκο και το γυρνούσαν πάνω από τα κεφάλια των παιδιών για να το πιάσουν με το στόμα τους. Την τελευταία βραδιά της Αποκριάς (Κυριακή) οι νεότεροι πήγαιναν και ζητούσαν συγχώρεση από τους μεγαλύτερους.
  Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης οι νοικοκυρές μάζευαν τα σκουπίδια (φρακαλίζνα) και τα έκαιγαν μπροστά στην πόρτα (καίγνα οι ψύλλοι). Την Μεγάλη Πέμπτη που έβαφαν τα αβγά τρία τα έβαζαν στο εικονοστάσι και έμεναν εκεί για ένα χρόνο ακολούθως τα παράχωναν στο αμπέλι τους για να μη το βρει το χαλάζι. Μετά την Ανάσταση πήγαιναν στα μνήματα όπου άφηναν μερικά αβγά και τσουρέκια για τους νεκρούς συγγενείς τους.
  Άλλα έθιμα είναι η γεωργική γιορτή του Αγίου Τρύφωνα, η Πιπερούγκα, τα νυχτέρια, ο Κλήδονας. Επίσης πίστευαν στις μαγείες, στις βασκανίες και στις προλήψεις, γι' αυτά βέβαια πάντα υπήρχε τουλάχιστον μια "ειδική" γυναίκα που τους βοηθούσε πως θα "θεραπευθούν" ή πως να τις αποφεύγουν.

Πηγές: Μαρία Τρυφωνίδου / oisapes.mysch.gr - Κεραμυδάς Γ. / 
Δημήτριος Τζελέπης

ΑΕΤΟΚΟΡΥΦΗ/ΑΕΤΟΛΟΦΟΣ - ΑΜΦΙΑ/ΑΡΑΤΟΣ/ΑΡΙΣΒΗ - ΑΡΣΑΚΕΙΟ/ΑΣΚΗΤΕΣ - ΔΙΩΝΗ/ΣΤΡΥΜΗ - ΕΒΡΕΝΟΣ/ΙΑΣΙΟ - ΚΑΣΣΙΤΕΡΕΣ/ΚΙΖΑΡΙ - ΚΡΩΒΥΛΗ/ΛΟΦΑΡΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ/ΝΕΑ_ΣΑΝΤΑ - ΠΡΩΤΑΤΟ/ΧΑΜΗΛΟ - ΣΑΠΕΣ

Πρώτη ανάρτηση: 5/12/2016