Η Μαρίκα, Μαριώ πιο γνωστή στον τόπο μας τότε, ήταν το πρώτο παιδί της οικογένειας του Δημητρίου και της Κυριακούλας Μαλλίδου. Γεννήθηκε το 1924, στα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης των προσφύγων γονιών της στις Σάπες. Ήταν το μοναδικό κορίτσι από τα πέντε παιδιά της οικογένειας και κατά γενική ομολογία ήταν πάντοτε συμπαραστάτης και αρωγός στα αδέλφια της.  Αποφοίτησε από το Δημοτικό Σχολείο Σαπών το 1935-36. Έχω φωτογραφίες της εποχής εκείνης και θα τις παρουσιάσω πιο κάτω...  

  Στα δύσκολα χρόνια της εποχής εκείνης, ήταν πάντα βοηθός και συμπαραστάτης σε όλες τις δραστηριότητες του πατέρα της και αργότερα και των αδερφών της σε κάθε επαγγελματική πρωτοβουλία της οικογένειας. Στο νοικοκυριό, στις χαρές και τις λύπες, στις δύσκολες συνθήκες εργασίας στο κεραμιδαριό του πατέρα της! Πάντα με το χαμόγελο στο πρόσωπο! Έτσι τη θυμούνται όλοι, φίλοι, συγγενείς και γείτονες!

  Γύρω στα 1945, γνωρίζεται σ' ένα ταξίδι της με τρένο, με το Γιώργο Τατσίνα, που τότε ήταν φαντάρος κι ερχόταν να υπηρετήσει στον Έβρο και μετά στις Σάπες! Γρήγορα αναπτύχθηκε ένα ισχυρό αίσθημα αγάπης μεταξύ τους που κανένα εμπόδιο, όσο ισχυρό κι αν ήταν, δεν στάθηκε ικανό να τους χωρίσει!  Το 19...  παντρεύτηκαν κι έζησαν στις Σάπες, όπου και δημιούργησαν την οικογένεια τους. 

 Έκαναν τέσσερα παιδιά, την Ευφροσύνη, τη Δέσποινα, τον Κωνσταντίνο και την Κυριακή. Όμως το αγοράκι πέθανε σε ηλικία 2 ετών. Αργότερα εγκαταστάθηκαν οικογενειακώς στη Θεσσαλονίκη. Σήμερα ο Γιώργος Τατσίνας και η Μαριώ δε βρίσκονται στη ζωή, όμως τα παιδιά της και τα εγγόνια τη θυμούνται ως μια γυναίκα δραστήρια που άφησε εποχή.

  Στις Σάπες, ο Γιώργος Τατσίνας ασχολήθηκε κυρίως με τη μεταφορά και μετακίνηση ανθρώπων και υλικών με τα λεωφορεία του τότε νεοσύστατου ΚΤΕΛ Ροδόπης και για τρία χρόνια, στις αρχές του 1950, έκανε τα δρομολόγια μεταξύ Κομοτηνής και Νέας Σάντας. Επειδή οι ώρες δουλειάς ήταν ατελείωτες, ήταν αναγκασμένος να κοιμάται στη Νέα Σάντα. Έτσι τον ακολούθησε και η γυναίκα του με τα παιδιά του. Μέχρι που μπόρεσε να αγοράσει δικό του ιδιωτικό όχημα αγοραίου ταξί και πλέον ως ελεύθερος επαγγελματίας, μετέφερε τους κατοίκους της περιοχής στον τόπο προορισμού που επιθυμούσαν. (Υπάρχουν δυο φωτογραφίες)...

  Η Φρόσω παντρεύτηκε στη Θεσσαλονίκη τον Δημήτριο Κύρου και απέκτησαν ένα παιδί. Τη  Σταυρούλα Κύρου.

Η Δέσποινα παντρεύτηκε τον Γεώργιο Κουντούρη.  Απέκτησαν τρία παιδιά. Τον Ιωάννη, τη Μαρία και τον Εμμανουήλ.  . Σήμερα ζουν στη Θεσσαλονίκη.

Η Κυριακή, παντρεύτηκε τον Αλέξανδρο Ζουπάνο. Απέκτησαν δύο παιδιά. Τη Μαρία και το Σπύρο. 

 Λίγα λόγια για το Γιώργο Τατσίνα

  Λίγοι άνθρωποι έχουν την τόλμη να γράψουν σε βιβλίο τη ζωή τους! Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για άτομα που δεν έχουν συγγραφικό ταλέντο ή ικανές γραμματικές γνώσεις και ούτε αποσκοπούν σε κάποιο εμπορικό κέρδος. Την τόλμη αυτή μετέτρεψε σε πράξη ο Γιώργος Τατσίνας, ένα πρόσωπο που το θυμάμαι στις Σάπες, να είναι οδηγός ταξί. Για αρκετά καλοκαίρια ήταν αυτός που μας μετέφερε τα καλοκαίρια στη θάλασσα... Και μια φορά, κόντεψε να με πατήσει με το ταξί του, όταν από δική μου απροσεξία πετάχτηκα από το ένα πεζοδρόμιο στο άλλο. Από το βιβλίο αυτό θα επιλέξω μερικά σημεία που κατά τη γνώμη μου σηματοδοτούν τη ζωή αυτού του ανθρώπου.

  Η σχέση του με τον τόπο μας ξεκινά από τη γνωριμία του με τη Μαριώ Μαλλίδου. 

  Γεννήθηκε το 1920 στο χωριό Κρύφοβο της Ηπείρου, ένα χωριό ορεινό, άγριο, πετρώδες, άγονο, χωρίς νερό, όπως γράφει ο ίδιος. Ένα χωριό που το διάλεξαν οι κάτοικοί του γιατί τους πρόσφερα περισσότερη ασφάλεια στα χρόνια του Αλή Πασά!

  Γονείς του ήταν ο Κώστας  Δερβένζας και η Ευφροσύνη, κόρη του Παναγιώτη Φερεντίνου, από το Φορτώσι.  Δερβένζας ήταν το πραγματικό όνομα, αλλά επειδή τα χρόνια εκείνα συνήθιζαν με τρόπο σκωπτικό να δίνουν παρατσούκλια επικράτησε το "Τατσίνας". Παλιότερα υπήρχε ο προπάππος του με το όνομα Τάσος Αναστάσης. Οι χωριανοί τον φώναζαν "Τάτσι" και όταν τον έβλεπαν έλεγαν: "Έρχεται ο Τατσής. Μετά από παράφραση έμεινε το Τατσίνας! Έτσι χάθηκε το πραγματικό όνομα "Δερβένζας".

  Τον Γιώργο Τατσίνα, στην πραγματικότητα τον μεγάλωσε η γιαγιά του, αφού ο πατέρας του, μετά το θάνατο της Φρόσως, 2ης γυναίκας του, παντρεύτηκε με τρίτη και αδιαφόρησε για το γιο του. Δύσκολα ήταν τα παιδικά του χρόνια, γεμάτα με φτώχεια και στερήσεις. Τελικά, σαν μεγάλωσε λίγο, έφυγε στην Αθήνα κοντά στον αδερφό του. Μαζί του έζησε κάποια χρόνια και ξαφνικά αποφασίζει να φύγει λαθραία με ένα εμπορικό καράβι στη Θεσσαλονίκη, ζητώντας προστασία σε κάποιο θείο του, που ζούσε εκεί χωρίς δική του οικογένεια. Μαζί του έζησε κάποια χρόνια, χωρίς να είναι πάντα ευνοϊκά δεκτός. 

  Τα χρόνια πέρασαν δουλεύοντας καθημερινά για το μεροκάματο, κάνοντας ό,τιδήποτε εργασία του τύχαινε.  Θυμάται με ευγνωμοσύνη κάποια οικογένεια Μαϊδάτση, που του πρόσφερε στέγη και εργασία.

  Το χρόνια ήταν δύσκολα και η επιβίωση είχε πολλά σκαμπανεβάσματα. Θυμάται τα χρόνια της εφηβίας του στα 1936, '37, '38, '39 και '40. Περιγράφει με αρκετές λεπτομέρειες γεγονότα και ονόματα της εποχής εκείνης. Και έρχεται η εποχή του Μεγάλου Πολέμου. Οι Ιταλοί κήρυξαν τον πόλεμο. Τότε παρουσιάζεται ως εθελοντής και στρατεύται. Μετά από λίγο βρίσκεται με τη Μονάδα του στα αλβανικά βουνά, μέχρι την υποταγή της χώρας στους Γερμανούς.  Περιγράφει με πολλές λεπτομέρειες τα γεγονότα που ο ίδιος έζησε τους μήνες εκείνους. Με την κατοχή ήρθε στη Θεσσαλονίκη. Εντάχθηκε στη δύναμη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και συμμετείχε στους αγώνες της αντίστασης κατά των Γερμανών και Βουλγάρων.  Επειδή περιγράφει επίσης με λεπτομέρειες πολλά γεγονότα, ονόματα, τοποθεσίες κλπ θεωρώ ότι θα είχε ιστορικό ενδιαφέρον να μελετηθεί η αξιοπιστία τους. Εγώ θα αποφύγω να πάρω θέση, γιατί δεν έχω και τις ιστορικές γνώσεις για να το κάνω.  (Συνέχεια τις επόμενες ημέρες).

 

  Με τη βοήθεια του διαδικτύου ήρθα σε επικοινωνία με τη Σταυρούλα Κύρου, εγγονή της Μαριώς, που ζει σήμερα στη Θεσσαλονίκη. Την ευχαριστώ για τον κόπο που έκανε και την εμπιστοσύνη που μου έδειξε για το φωτογραφικό υλικό που μου έστειλε.

  Επίσης, ευχαριστώ τη Δέσποινα Τατσίνα Κουντούρη για το πλούσιο φωτογραφικό υλικό και τη βοήθεια στη διαμόρφωση των βιογραφικών στοιχείων.  

Όλες οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο της Μαριώς Τατσίνα (Μαλλίδου).

Η σελίδα είναι υπό διαμόρφωση

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΑΠΩΝ:  Ίσως οι πρώτες φωτογραφίες της μικρής τότε Μαρίκας. Μαθήτρια το 1934 στην Πέμπτη τάξη και το 1935 στην ΣΤ' τάξη από μια θεατρική παράσταση με τον τίτλο: "Της πεθαμένης"! όπου τα κορίτσια ήταν αγγελάκια. Στις δυο φωτογραφίες η Μαρίκα είναι στον άσπρο κύκλο. (αρχείο: Κιρκινέζη Γαλήνη πρώτη και του Ιωσήφ Νικολαΐδη η δεύτερη). 

  1940 Στο Αλβανικό Μέτωπο
 Τα σύννεφα του πολέμου ήδη άρχισαν να μετατρέπονται σε βροχή και σε χιόνι, πάνω στις κορυφές της Πίνδου. Ο λαός μας αποδέχτηκε με ενθουσιαμό το υπερήφανο ΟΧΙ του πρωθυπουργού Ι. Μεταξά, στον Ιταλό φασίστα Μουσολίνη. Γενική επιστράτευση και ο Γεώργιος Τατσίνας, παρουσιάζεται από μόνος του, χωρίς να έχει επιστρατευτεί, και δηλώνει εθελοντής! Η πατρίδα τον εντάσει στη δύναμη του Πυροβολικού με την ειδικότητα του οδηγού. Συμμετέχει σε επιχειρήσεις μεταφοράς και προώθησης του πυροβόλων στις πολεμικές ζώνες. Καθημερινά έρχονται κατά μέτωπο με τις επιθέσεις και βομβαρδισμούς της ιταλικής αεροπορίας. Πολέμησε σε περιοχές που ο ίδιος θυμάται αργότερα. ¨Χότσιστα", "Ιβάν", "Τσακόνι", "Τσακάνι", "λίμνη Μαλίκης", "Πόγραδετς", "Κορυτσά", "Σόφιανη", "Μοσχόπολη", "Μνήμα της Γριάς". Χιόνια, παγωνιές, λάσπες, κρυοπαγήματα, ψείρες ήταν οι δυσκολίες που καθημερινά αντιμετώπιζαν στα μέτωπα των μαχών. Οι επιχειρήσεις κράτησαν και το 1941. "Γέφυρα Πετράνης" προς Πρεμετή, σφοδροί ιταλικοί βομβαρδισμοί. "Κοιλάδα Κλεισούρας". Σώθηκε από θαύμα, γιατί ο υπασπιστής Θεοδώρου τον έστειλε να του φέρει τσιγάρα. Εκείνη την ώρα ιταλική βόμβα έπεσε και σκότωσε όλους όσους ήταν κάτω από το δέντρο! Εννέα Μαρτίου 1941 και οι μάχες συνεχίζονται. Δέκα ημέρες κράτησαν σφοδροί βομβαρδισμοί. Αντέξανε, αλλά σε λίγο ήρθαν τα κακά μαντάτα. Άρχισε η Γερμανική επίθεση. Τελευταίες ημέρες του μήνα άρχισε η υποχώρηση του στρατού μας. Στις 19 Απριλίου ήρθε το σήμα της υποχώρησης προς Καλπάκι. Οι Γερμανοί επικράτησαν και οι Έλληνες στρατιώτες αφέθηκαν ελεύθεροι. Ο Γεώργιος Τατσίνας, πήγε στο χωριό του και έμεινε 30 ημέρες και μετά με τα πόδια στη Θεσσαλονίκη...

Όταν είδα αυτή τη φωτογραφία νόμισα ότι είναι από ταινία. Κι όμως είναι ο Γιώργος Τατσίνας στην κατοχική Θεσσαλονίκη, το 1943!.  ...  Όταν η Θεσσαλονίκη το 1941, ήταν υπό γερμανική κατοχή, η πείναι και οι δυσκολίες τον ανάγκασαν να πάει στη Γερμανία με 6μηνη σύμβαση εργασίας. Εκεί όμως αντιμετώπισαν τεράστιες συσκολίες και παρ όλο που οι 6 μήνες πέρασαν δεν τους άφηναν να φύγουν, γιατί είχαν ανάγκη από εργατικό δυναμικό. Το 1943 μετά από περιπέτειες γύρισε στη Θεσσαλονίκη. Ο ίδιος περιγράφει το περιστατικό ως εξής: "Όλα όσα πέρασα, όσα είδα, φυσικό ήτο να κλονίσουν την υγεία μου. Αλλά μόλις λευτερώθηκα, όλοι οι συνάδελφοι με ενισχύσανε οικονομικά, έτρωγα ό,τι καλύτερο έβρισκα και εδώ στη Θεσσαλονίκη που ήρθα, είχα χρήματα κι αγόραζα ό,τι καλό έβρισκα στη μαύρη αγορά. Έτσι συνήλθα γρήγορα, ήμουν νέος και γερός, ένοιωσα πάλι τις δυνάμεις μου. Αφού πρώτα φρόντισα και το Σωκράτη, έμεινα στη Θεσσαλονίκη οκτώ μέρες και μετά έφυγα στο Λαγκαδά". [ΑΡΧΕΙΟ ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ]

Ο γάμος του Γιώργου Τατσίνα με τη Μαριώ έγινε το 1947, την εποχή του Εμφυλίου.  Ο ίδιος, θυμάται τα γεγονότα εκείνα με τα εξής λόγια:  

"Tο 1947 με βρίσκει μαχόμενο στο στρατό.  Μια βδομάδα νωρίτερα μεταφέραμε την προίκα στην Κομοτηνή και στο δρόμο οι αντάρτες κάψανε το λεωφορείο που μετέφερε τα λίγα πράγματα της Μαριώς. Ευτυχώς οι αντάρτες δεν κάψανε τα λίγα υπάρχοντά μας, μόνο μια πόρτα που την είχαμε για καναπέ κάηκε. Έτσι, στις 20 Απριλίου 1947, στον Άγιο Γεώργιο Κομοτηνής με τις ευλογίες του ιερέως Παπαθανάση (Σπανού) και τις ευχές του κουμπάρου Δ.Τσάμπουρα από τη Γαλατινή Βοΐου Κοζάνης και των παρισταμένων συγγενών και φίλων, ο Γιώργος κι η Μαριώ γινόντουσαν ζευγάρι".

Γύρω στα 1952 - '53. Η Μαριώ κρατάει στην αγκαλιά της την κόρη της  Φρόσω και τον πατέρα της Δημήτρη Μαλλίδη. Ήταν τότε που γέννησε το τρίτο μοναδικό αγοράκι της τον Κων/νο που δυστυχώς σε ηλικία δύο ετών έφυγε από τη ζωή!

Στα σκαλοπάτια του σπιτιού της γιαγιάς Κυριακής, τότε που η οικογένεια του Γιώργου Τατσίνα έμεναν στο σπίτι της. Η γιαγιά κρατά στην αγκαλιά της το τρίτο παιδί τους τον Κωνσταντίνο. Εδώ είναι περίπου ενός έτους. Δυστυχώς μετά από ένα χρόνο έφυγε από τη ζωή λόγω παραλυσίας του εγκεφάλου!  Η θλίψη ήταν μεγάλη για τους γονείς και ιδιαίτερα η αντίδραση του πατέρα ήταν έντονη και συγκινητική. Μια αληθινή τραγωδία που κανείς δεν θα ήθελε να ζήσει! Τα άλλα δυο αδερφάκια στα πόδια της γιαγιάς, η Φρόσω και η Δέσποινα, στα τέσσερα και πέντε τους χρόνια, ίσως δεν μπορούσαν να συλλάβουν τη σοβαρότητα της ασθένειας του μικρού αδερφού τους.

O Γιώργος Τατσίνας, η μικρή Δέσποινα (κόρη του Βασίλη Μαλλίδη) στην πλάτη της γιαγιάς της, επίσης Δέσποινας και η Ευφροσύνη. 

Τότε που ο Γιώργος Τατσίνας εργαζόταν ως οδηγός στο λεωφορείο του Σωκράτη Ναθαναηλίδη ενταγμένο στη δύναμη του 46ου ΚΤΕΛ Ν. Ροδόπης. Εισπράκορας ήταν ο Θεόδωρος Καϊμάκης.

Νέα Σάντα 1953: Την εποχή που ο Γιώργος Τατσίνας εργαζόταν ως οδηγός του λεωφορείου του ΚΤΕΛ Ν. Ροδόπης. Τότε, λόγω της κακής κατάστασης των δρόμων και της ακαταλληλότητας των οχημάτων, συνέβαιναν πολλές βλάβες και καθυστερήσεις. Οπότε ο Γιώργος αναγκάστηκε να διανυκτερεύει στη Νέα Σάντα. Εκεί τον ακολούθησε   και η οικογένειά του. Ήρθαν κι έμειναν μαζί του για δυο χρόνια στο χωριό!  Στη φωτογραφία, ημέρα Εθνικής Γιορτής, υποθέτω 28 Οκτωβρίου από τα δέντρα που βλέπω πίσω, η Μαριώ ντύθηκε με τη σαρακατσάνικη στολή που ήταν και η τοπική ενδυμασία του μισού πληθυσμού της Νέας Σάντας.  Τα άλλα πρόσωπα είναι ο λοχαγός Ροδίτης, η μικρή Δέσποινα και η σύζυγος του λοχαγού.

Σάπες 1956:  Ένας ταξιτζής τις περισσότερες φορές είναι υποχρεωμένος να περιμένει για πολλές ώρες μέχρι να εμφανιστεί κάποιος επιβάτης να τον μεταφέρει εκεί που επιθυμεί. Φυσικό ήταν μερικές φορές από την κούραση και τη ζέστη να γείρει το κεφάλι του και να τον πάρει ο ύπνος! Και ο φωτογράφος δεν έχασε την ευκαιρία !  Φωτογράφος ο Αλέκος Χαρισιάδης, του οποίου ήταν και το μαγαζί, που την εποχή εκείνη ήταν και γαλακτοπωλείο. Είχε και τραπεζάκια για όσους ήθελαν να πιουν ένα γάλα ή το πολύ νόστιμο γιαουρτάκι που ο ίδιος έφτιαχνε. Ταυτόχρονα ήταν και φωτογράφος! Ο Γιώργος Τατσίνας, όταν πήρε τη φωτογραφία έγραψε πίσω τα λόγια αυτά: "Έτσι ξενυχτούσα για το ψωμί του παιδιού μου. Είχα δύο μέρες να κοιμηθώ, Ενθύμιον από το ΑΓΟΡΑΙΟΝ". 1956 Γιώργος Τατσίνας. 

Δυο φωτογραφίες με τα ίδια αδερφάκια, τη Φρόσω και τη Δέσποινα, το Δεκέμβριο του 1955 φωτογραφίζονται μπροστά στα Χριστουγεννιάτικο Δέντρο, φυσικό δέντρο, όπως ήταν όλα τότε, στολισμένα με χειροποίητα στολίδα από χαρτί ή ύφασμα, μπαλόνια, κουκλάκια, αστεράκια, κορδέλες και άλλα. Ας μην ξεχνάμε ότι τότε όλες οι γυναίκες ήξεραν να ράβουν. 

Στη 2η φωτογραφία από τις αποκριές του 1957, ντυμένα καρναβαλάκια για να πάρουν μέρος στη σχολική γιορτή...

Σάπες 1959:  Περίοδος αποκριάς και στο Δημοτικό σχολείο Σαπών πρόκειται να γίνει η γιορτή. Ήδη αρκετά παιδιά ντυμένα με στολές, άλλα με τους γονείς και άλλα μόνα τους κατυθύνονται προς τα εκεί...   Εμείς, βλέπουμε σε πρώτο πλάνο τα τρία αδερφάκια Φρόσω, Δέσποινα και Κυριακούλα την ώρα που ο φωτογράφος, πιθανόν ο Αλέκος Χαρισιάδης, αποτυπώνει φωτογραφικά εκείνη τη στιγμή!  Στο πίσω μέρος γράφει: " Ενθύμιον του 1959.  Η Σούλα βασίλισσα, η Δέσποινα Σουλιώτισσα και η Κούλα τσολιαδάκι"...

Όμορφη φωτογραφία όπου το ζευγάρι, ο Γιώργος και η Μαρίκα, μόνοι τους ετοιμάζουν ασβέστη για να κάνουν διάφορες εργασίες στο σπίτι τους. Σήμερα αγοράζουμε έτοιμο και λιωμένο τον ασβέστη, όμως τότε τον αγόραζαν σε στερεή μορφή, σαν πέτρα δηλαδή. Σχημάτιζαν μια κυκλική λακκούβα από άμμο και τη γέμιζαν με τον ασβέστη. Μετά με ντενεκέδες και άλλα δοχεία κουβαλούσαν νερό και το έριχναν στη λακκούβα. Ο ασβέστης σε λίγη ώρα άρχιζε να κοχλάζει. Πετάγονταν κομμάτια λιωμένου, καυτού ασβέστη!  Τότε υπήρχε κίνδυνος να πάθει εγκαύματα κάποιος, αν ήταν εκεί κοντά!

Το επάγγελμα του Γιώργου Τατσίνα ήταν οδηγός και ιδιοκτήτης ταξί ή καλύτερα ΑΓΟΡΑΙΟΥ.  Έτσι τα έλεγαν τότε, έτσι τα λένε και σήμερα! Ολοκαίνουριο μοιάζει να είναι το όχημα και με αυτό πάντρεψε πολλά νέα ζευγάρια και τα μετέφερε όπου επιθυμούσαν. Απ' όσο μπορώ να υποθέσω για φωτογράφιση στην Κομοτηνή ή την Αλεξανδρούπολη. Μ' αυτό μετέφερε και τους επιβάτες στα χωριά τους και το αντίθετο. Τότε, τα Ι.Χ. ήταν ανύπαρκτα! Μοιάζει να είναι Κυριακή ή γιορτή. Τα μαγαζιά είναι κλειστά. Πίσω βρισκόταν το κατάστημα Νεωτερισμών του Βασίλη Μαλλίδη, κουνιάδου του Γιώργου και το παντοπωλείο του ...... Δεν κατέχω το όνομα , αλλά όταν το βρω θα το συμπληρώσω...

Η Μαριώ δίπλα με τον αδερφό της Νεραντζή Μαλλίδη. Στην αγκαλιά του η μικρή Φρόσω.

Η μικρή Κυριακούλα με το θείο της Βασίλη βόλτα με το ποδήλατο.

Η μικρή Δέσποινα με δυο άλλα παιδάκια ντυμένα ναυτάκια. Δεν τα έχω αναγνωρίσει...

Οι μικρές αδελφούλες Δέσποινα και Ευφροσύνη με τα λευκά ρούχα, λίγο πριν ή μετά από τη σχολική γιορτή. 

Γύρω στα 1957 ή '58. Από τις γυμναστικές επιδείξεις του Δημοτικού. 

Κι αυτή η φωτογραφία είναι από την ίδια εκδήλωση των γυμναστικών επιδείξεων. Σε μια χαριτωμένη πόζα η Δέσποινα και δυο άλλες φίλες.

Η οικογένεια του Γιώργου Τατσίνα σε μια βολτούλα στην Αθήνα σε κάποιο πάρκο με φόντο ένα άγαλμα που δεν μπορώ να προσδιορίσω.  Η γυναίκα του Μαριώ με τα τρία της κοριτσάκια Φρόσω, Κυριακούλα και Δέσποινα...  

ΙΩΑΝΝΙΝΑ :  Δυο φωτογραφίες ενωμένες σε μία, όχι από εμένα, αλλά από τον ίδιο το φωτογράφο! Ο Γιώργος Τατσίνας, που είχε μια αδυναμία στην ιστορία και τα ιστορικά πρόσωπα, με τη σύντροφό του τη Μαρίκα, επισκέφθηκαν στα Ιωάννινα, το άγαλμα του στρατηγού της νίκης, όπως τον έλεγαν Αλέξανδρο Παπάγο.  Ο ανδριάντας του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου βρίσκεται τοποθετημένος στο Πάρκο Ωρολογίου στο κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων. Ο Παπάγος υπήρξε αρχιστράτηγος των ελληνικών δυνάμεων κατά τις μάχες εναντίον των Ιταλών το 1940 – 1941 που διεξήχθησαν κατά κύριο λόγο στην Ήπειρο.

Τον ανδριάντα κατασκεύασε το 1952 ο γλύπτης Βάσος Φαληρέας. Ο Παπάγος αποδίδεται με στρατιωτική ενδυμασία. Φοράει μπότες στα πόδια και πηλήκιο στο κεφάλι. Στο δεξί του χέρι κρατά τη στραταρχική ράβδο και στο αριστερό το ξίφος του. Πάνω στη στολή και στο λαιμό φέρει πλήθος παρασήμων. Πίσω του υπάρχει αρχαιοπρεπής κολόνα διακοσμημένη με ανάγλυφη φυτική διακόσμηση.

Στο "Ντεμίρ Αλή" (Άγιος Γεώργιος). Ήταν η πιο επισκέψιμη παραλία για τους περισσότερους Σαπαίους το καλοκαίρι. Τη θυμάμαι γιατί πολλά καλοκαίρια παραθέριζα εδώ. Από αριστερά προς τα δεξιά διακρίνονται οι: Δέσποινα, Μαριώ, Ευφροσύνη, Κυριακούλα, οι αδερφές Ρούλα και Νίτσα Πάππου. Από πληροφορίες η άλλη γυναίκα ήταν κουνιάδα της Μαριώς από τα Γιάννενα.  Θα παρατηρήσατε επίσης και τις ψαράδικες βάρκες με τα φανάρια. Στην παραλία φαίνονται τα απλωμένα δίχτυα. Εκεί τα καθάριζαν και μπάλωναν τις τρύπες. Θα προσθέσω δε και κάτι άλλο. Ψηλά, στο κέντρο της φωτογραφίας υπάρχει μια λευκή σκηνή. Εκεί καθόταν μοναχή μια ηλικωμένη γυναίκα, μητέρα ενός γιατρού από την Ξάνθη. Το γνωρίζω, γιατί όταν πήγαμε για πρώτη φορά, παρακάλεσε τους δικούς μου να πάμε να κατασκηνώσουμε δίπλα της για να έχει παρέα.

Πάλι από την παραλία του "Ντεμίρ Αλή". Γνωστή εικόνα και αυτή. Υπήρχαν τότε βαρκάρηδες που τα Σαββατοκύριακα νοίκιαζαν τις βάρκες τους για μια θαλασσινή βόλτα, συνήθως μέχριτην κοντινή Αγία Παρασκευή. Πιθανόν να ετοιμάζονται για έναν θαλασσινό περίπατο. Τα πρόσωπα που αναγνωρίστηκαν από αριστερά είναι: (επάνω στη βάρκα) Πλαστήρας Πενηντάρης (γυαλιά),  Γεωργία Καϊντατζή, (στο κατάρτι), Σάββας Κοζίδης και η γυναίκα του Τασούλα (δεξιά με το μαύρο μαγιό). πίσω ο Βενιζέλος Κιρκινέζης (ο παπαβασίλης). Οι επόμενοι πρέπει να είναι η Αγγέλα και ο Ανέστης Χαρισιάδης και στην άκρη η Ευφροσύνη (Σούλα). Μέσα στο νερό ο Δημήτρης Αμαραντίδης, η Δέσποινα και η Μαριώ. 

Στο Δημοτικό Πάρκο των Σαπών οι αδερφές Δέποινα και Φρόσω, έχοντας στη μέση το μικρό ξαδερφάκι τους Δημήτρη του Αθανασίου Μαλλίδη. 

Από τα πρόσωπα της φωτογραφίας αναγνώρισα από αριστερά, την Μαριώ (1η αριστερά), ο Γιώργος Τατσίνας, οι κόρες του Δέσποινα και Φρόσω και τους Σταύρο Μακρή που ήταν ράφτης και το Γιώργο Παπά (κάτω δεξιά). Τα υπόλοιπα πρόσωπα είναι συγγενείς του Γιώργου Τατσίνα, όλοι από την Ήπειρο. Αριστερά του είναο ο αδερφος του και η κυρία πίσω από τη Μαριώ η νύφη του, ενώ η μεγαλύτερη σε ηλικία η μητριά του.  Ο νεαρός ξάδερφος των κοριτσιών. Κι έτσι φίλοι, γείτονες και συγγενείς απολαμβάνουν τη φιλοξενία του Γιώργου και της Μαριώς... (Αρχείο: Μαριώ Τατσίνα).

Σε άλλες σελίδες της οικογένειας:

Δημήτριος Μαλλίδης

Χαράλαμπος Μαλλίδης

Βασίλειος Μαλλίδης