Γράφει ο Βάσος Διαμαντάκης

  Ο Βάσος, ήταν την εποχή του 1960 μαθητής του Γυμνασίου κι ένας από τους πιο δραστήριους και φιλότιμους προσκόπους της ομάδας των Σαπών. Ο πατέρας του Μιχάλης ήταν διευθυντής στο Δημόσιο Ταμείο των Σαπών. Μου έστειλε το Σεπτέμβριο του 2023 μια περιγραφή των αναμνήσεών του από τη συμμετοχή του στο 2ο Πανελλήνιο Τζάμπορι των Προσκόπων, το 1960.  Θα ήθελα να κάνω μια αναφορά για το 1963, χρονολογία που οργανώθηκε το 11 Παγκόσμιο Τζάμπορι Προσκόμων στο Μαραθώνα. 

Η κατασκήνωση του Παγκόσμιου Ιωβηλαίου Τζάμπορι στην Αμφίκλεια Παρνασσού Ιούλιο 1960

Βάσου Μ Διαμαντάκη ΑΘΗΝΗΣΙΝ: 8-9-2023

 Η κατασκήνωση του Παγκόσμιου Ιωβηλαίου Τζάμπορι προγραμματίσθηκε να γίνει στην Αμφίκλεια Παρνασσού σε υψόμετρο 1200 μέτρα το Ιούλιο του 1960 50 έτη από την ίδρυση του Προσκοπισμού ιδρυτής του οποίου υπήρξε ο Μπέντεν Πάουελ. Έλαβαν μέρος πρόσκοποι από όλη την Ελλάδα και όλο τον Κόσμο. Ήμουν για διακοπές στη πατρίδα μου την Αλεξανδρούπολη και με ειδοποίησε ο πατέρας μου Μιχάλης να πάω στις Σάπες όπου μέναμε. Από τις Σάπες μόνο 6 πρόσκοποι θα πηγαίνανε μαζί με καμιά 30αριά από την Κομοτηνή όλοι μαζί 35-40 άτομα. Κάναμε κάποιες ετοιμασίες εφόδια και εξαρτήματα στολές κανονικά ραμμένες με όλα τα απαραίτητα σήματα και με το αυτοκίνητο επήγαμε στην Κομοτηνή έξι πρόσκοποι.

 Οι πρόσκοποι των Σαπών που επιλέχθηκαν να λάβουν μέρος ήταν. Ο Αθανάσιος Κρυστάλλης, ο Γιώργος Κρυστάλλης, ο Στέφανος Χοταμανίδης, ο Τάκης Πρασίδης, ο Σωκράτης Γρηγορόπουλος και ο Βάσος Διαμαντάκης.

 Εκεί μας περίμενε ο Αρχηγός μας του Νομού Ροδόπης ο Μάϊκ. Μας πήγε στη Λέσχη Προσκόπων που ήταν πολύ ωραία με κήπο και ευρύχωρη και είπε ότι θα κοιμόμαστε για 1 εβδομάδα γιατί θα κάνουμε προετοιμασία. Εγώ τελικά έμενα τα βράδια σε συγγενικό σπίτι και πηγαινοερχόμουνα μία διαδρομή μόνος μου 2-3χλμ στην πόλη. Μια εβδομάδα κάναμε προετοιμασία εκπαίδευση όλη η ομάδα περίπου 35-40 άτομα. Την προηγούμενη της αναχώρησης έγινε γενική επίδειξη παρουσία πλήθους Κομοτηναίων πολιτών αν είμασταν σωστοί με διάφορους σχηματισμούς με όλη την κανονική μας εξάρτηση. Οι πρόσκοποι από τις Σάπες ενταχθήκαμε στις τέσσερες ενωμοτίες της προσκοπικής ομάδας Ροδόπης. Εγώ νομίζω ήμουν σε αυτήν της Αλεπούς. Είχαμε κοντάρια, γελιό στη πλάτη με τις κουβέρτες σαν στρατιώτες σακίδιο δεξιά δύο ορθογώνιες καραβάνες από αλουμίνιο η μία μέσα στη άλλη κουτάλι πιρούνι μαχαίρι και αριστερά ένα σακίδιο με 10χ10 φαρμακείο με διάφορα είδη πρώτης ανάγκης και φακό με φώτα λευκό κόκκινο μπλε πράσινο. Ο αρχηγός Μάϊκ μας είχε κάνει σκληρή εκπαίδευση και γυμναστική σαδιστικά. Χειροκροτήματα και μπράβο-μπράβο. Όλοι είμασταν αλάνθαστοι και εγώ από τους καλύτερους δεν το πίστευα πως μέσα σε μια εβδομάδα γίναμε άριστοι. Αντανακλαστικά στο έπακρο. Όποιος έκανε λάθος έβγαινε έξω και συνεχίζανε οι υπόλοιποι. Εγώ έμεινα στους τελευταίους 4-5 από τους 35-40 διότι δεν είχα κάνει λάθος έως την στιγμή εκείνη. Στο τέλος μείνανε δύο ο ένας ήταν ο Σωκράτης Γρηγορόπουλος και ένας Κομοτηναίος. Τελικά το λάθος το έκανε ο Κομοτηναίος και νικητής έμεινε ο Σωκράτης Γρηγορόπουλος αλλά οι βαθμολογητές εξέφρασαν διαφωνίες και τελικά έγινε επανάληψη και τη νίκη μετά στην επανάληψη την πήρε ο Κομοτηναίος. Όλα πολύ ωραία. Η Λέσχη Προσκόπων ήταν στον κεντρικό δρόμο απέναντι από τον ζωολογικό κήπο. Το βράδυ της προηγούμενης ημέρας αναχώρησης οι υπόλοιποι από τις Σάπες είπαν ότι θα μείνουμε να κοιμηθούμε στην Λέσχη διότι το Λεωφορείο θα αναχωρούσε ορισμένη ώρα το πρωί. Είπε ο Αρχηγός Μάϊκ να κοιμηθούμε στην Λέσχη. Εγώ συμφώνησα. Το βράδυ έφαγα σε συγγενικό σπίτι και μετά όλοι κάναμε βόλτα το βράδυ στη πόλη και κοιμηθήκαμε στην Λέσχη Προσκόπων.

 Σηκωθήκαμε την επόμενη πρωί ετοιμαστήκαμε τα συμμαζέψαμε όλα κουβέρτες τακτοποιημένες στο γελιό γύρω, χωρίς μαξιλάρια. Ήρθαν και οι υπόλοιποι Κομοτηναίοι μπήκαμε στη γραμμή και με ελεύθερο βήμα πορείας πήγαμε στον σταθμό λεωφορείων της Θεσσαλονίκης. Κάποια στιγμή μπήκαμε στο λεωφορείο και καθίσαμε όλοι και στα ενδιάμεσα καθίσματα καμιά 40άτομα και ξεκινήσαμε για την Αμφίκλεια του Παρνασσού με ενδιάμεση στάση στη Θεσσαλονίκη όπου μείναμε ένα βράδυ. Είχε προσκοπικό περίπτερο με διάφορα σήματα διακριτικά για το τι γνωρίζει και τι εκπαίδευση έκανε κάθε πρόσκοπος και αγοράσαμε διάφορα. Μείναμε το βράδυ όλοι στην Λέσχη Προσκόπων. Ήταν κοντά στην Στρατιωτική Λέσχη καμιά 300 μέτρα ανατολικά παραλιακά από τον Λευκό Πύργο προς την μεριά της Αρετσούς στην αρχή της λεωφόρου Β. Όλγας. Την επομένη ημέρα ετοιμαστήκαμε και ξεκινήσαμε για τον σταθμό λεωφορείων της γραμμής για Αθήνα. Ήταν αρκετά μακριά 2 ώρες διαδρομή στο άλλο άκρο της πόλης, κάναμε και στάσεις είμασταν φορτωμένοι σαν στρατιώτες. Από την Λέσχη περάσαμε κάτω από την Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ανεβήκαμε την Αγγελάκη πήραμε την Εγνατία φθάσαμε στα Λαδάδικα και ανεβήκαμε την περιφερειακή λίγο κάπου εκεί φθάσαμε στο σταθμό λεωφορείων για Αθήνα συνολική απόσταση 5-10 χλμ. Με το λεωφορείο ξεκινήσαμε για την Αμφίκλεια του Παρνασσού. Φθάσαμε το απόγευμα περνώντας μέσα από τις επικίνδυνες στροφές της ανηφόρας του Μπράλου. Φθάσαμε στον χώρο της κατασκήνωσης κοντά στην Αμφίκλεια και ένας υπεύθυνος της κατασκήνωσης μας οδήγησε στο μέρος όπου ήταν προορισμένος για τους προσκόπους του Ν. Ροδόπης. Στήσαμε τα αντίσκηνα και φάγαμε ξηρή τροφή. Μείναμε 15 ημέρες. Προτελευταία ημέρα λάβαμε μέρος σε διαγωνισμό κατασκευών όλες οι ομάδες προσκόπων της κατασκήνωσης. Η ομάδα του Ν. Ροδόπης φτιάξαμε μέσα σε ορισμένο χρόνο αερογέφυρα με 4 κορμούς πεύκων χιαστί, μια καρέκλα πολυθρόνα και μια πύλη νομίζω. Εγώ ήμουν με την ομάδα που έφτιαξε την πολυθρόνα και την πήγαμε να καθίσει μια υψηλή προσκεκλημένη προσωπικότητα ο διάδοχος Κωνσταντίνος αρχηγός των Προσκόπων τότε. Σε αυτόν η ομάδα προσκόπων του Ν. Ροδόπης βγήκε πρώτη Πανελλήνια και δεύτερη ομάδα σε όλους στους ξένους σε όλες τις βαθμολογίες κατά την διάρκεια της κατασκήνωσης. Είχανε διοργανώσει εκδρομή μια ημέρα. Κάθε ομάδα έκανε την προσωπική επιλογή της. Εμείς επιλέξαμε να πάμε στη κορυφή του Παρνασσού. Ξεκινήσαμε πρωί με λεωφορείο ανηφόρα με ξηρή τροφή 5-10 χιλιόμετρα σε χωματόδρομο και το μεσημέρι σταθήκαμε σε ένα ωραίο μέρος 1800 μέτρα υψόμετρο να ξεκουραστούμε. Η συνέχεια από όλους ήταν αδύνατη και αποφασίστηκε να συνεχίσουν μόνο 4 άτομα. Πράγματι τα τέσσερα άτομα συνέχισαν μόνοι τους και όλοι λέγαμε ότι σε 1 ώρα θα φθάνανε. Τελικά μετά 6 ώρες επιστρέψανε και μας φέρανε λίγο χιόνι αλλά δεν φθάσανε στην κορυφή διότι ήταν αδύνατο. Επιστρέψαμε βράδυ. Μια ημέρα χάθηκε μέσα στο δάσος ένας υπενωμοτάρχης. Τον φωνάζαμε μέσα στην χαράδρα και ακουγότανε 10 αντίλαλοι. Όταν τελικά τον βρήκαμε την επόμενη έλεγε ότι άκουγα τις φωνές αλλά δεν ήξερα από πού ερχότανε η φωνή λόγω λανθασμένης κατεύθυνσης της φωνής εξ΄ αντανακλάσεων. Τον βοηθήσανε βοσκοί για την επιστροφή. Φυλούσαμε θαλαμοφύλακες και σκοποί το βράδυ η βάρδια τρεις ώρες. Εγώ πολύ τυπικός. Το φαγητό μετρημένο. Κάθε πρωί γυμναστική. Το απόγευμα τραγούδια ψυχαγωγία. Τη τελευταία ημέρα στην αποχαιρετιστήριο συγκέντρωση εγώ έμεινα σαν φύλακας της κατασκήνωσης για το μισό διάστημα και μετά ήρθε ένας άλλος και πήγα και εγώ κάτω και με δεμένα σταυρωτά τα χέρια τραγουδούσαμε το αποχαιρετιστήριο τραγούδι.

  Τζάμπορι-Τζάμπορι χαράς ζωής στις κορυφές της Αμφίκλειας του Παρνασσού μας έχεις φέρει όλοι μας πιασμένοι χέρι-χέρι…

  Όταν τελείωσε η κατασκήνωση αναχωρήσαμε για Αθήνα και πήγαμε στην Πανελλήνια Λέσχη Προσκόπων στη οδό Ομήρου μεταξύ Πανεπιστημίου και Ακαδημίας δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου. Εκεί μείναμε 3-4 βράδια και τρώγαμε ξηρή τροφή. Η Αθήνα όπως και η Θεσσαλονίκη με τα μεγάλα κτήρια τους σηματοδότες και τα αυτοκίνητα με είχαν συνεπάρει. Είμασταν στο κέντρο της Αθήνας πηγαίναμε στη Βουλή στους ευζώνους στον Εθνικό Κήπο με τα ζώα. Χαθήκαμε μέσα στους δρόμους μέσα στη κίνηση δεν γνωρίζαμε να περάσουμε ένα δρόμο. Έπρεπε από τα φανάρια και με το πράσινο. Η ένταση στο έπακρο. Εγώ κατά λάθος από απροσεξία όχι δική μου ολοκληρωτικά γιατί κάποιος δεν διασφάλισε ένα αναμνηστικό δακτύλιο δώρο από το Πανελλήνιο Τζάμπορι 10χ10 εκατοστά κεραμικό επιορειχαλκομένο έσπασε. Πήγαμε στο κατάστημα των προσκοπικών ειδών στη Αρσάκειο Στοά βιβλίου και ευτυχώς βρήκαμε το ίδιο το αγόρασα και το αντικατέστησα. Τι περιπέτειες μέσα στην Αθήνα. Γυρίζαμε στο κέντρο πρωί μεσημέρι βράδι. Τα κτήρια της Πανεπιστημίου η Ακαδημία η Εθνική Βιβλιοθήκη το Πανεπιστήμιο ήταν ανοικτά και μπήκαμε μέσα και είδαμε την αίθουσα της Συγκλήτου με τα Αγάλματα και τις διακοσμήσεις μπήκαμε μέσα στη αίθουσα της Ακαδημίας και του Πανεπιστημίου. Επιτρεπότανε να μπεις μέσα. Στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου ένα βράδυ είδα ένα ηλικιωμένο με λευκή μπλούζα μακριά και είχε ένα τηλεσκόπιο μήκους 1 μέτρου. Ο αντικειμενικός φακός είχε διάμετρο 15 εκατοστά και μου είπε ότι έβλεπες τους πλανήτες. Εγώ κάποιους γνώριζα από την εγκυκλοπαίδεια του Ηλίου και του είπα να δω. Κάθε πλανήτης έκανε 1 δραχμή. Μου είπε ότι οι συνθήκες είναι να δεις μόνο τον ΔΙΑ και τον πατέρα του Κρόνο. Σκόπευσε πρώτα με την μικρή και μετά με την μεγάλη διόπτρα του τηλεσκοπίου. Πράγματι είδα τον ΔΙΑ με τις λωρίδες του και ο κύριος έλεγε τα στοιχεία του και λεπτομέρειες είδα τον Κρόνο μετά με τους δακτυλίους του αλλά την Σελήνη που του ζήτησα δεν υπήρχε οπτική επαφή. Αυτό έγινε κατά τις 10 το βράδυ εμπρός στο Πανεπιστήμιο προς την οδό Σταδίου. Κυκλοφορούσαμε με τα προσκοπικά με το παρεό καπέλο.

  Την επόμενη ημέρα αγόρασα από ένα κατάστημα της Πανεπιστημίου κατεβαίνοντας δεξιά λίγο πριν την στροφή προς Ομόνοια την θεά Αθηνά μαρμάρινο ολόσωμο άγαλμα ύψους 25 εκατοστά για το σπίτι. Την ημέρα της επιστροφής πρωί ξεκινήσαμε με στενοχώρια από την Αθήνα. Μας παρέλαβε το πούλμαν από την οδό Ομήρου και επήγαμε κατευθείαν στην Κομοτηνή. Φθάσαμε κατά τις 10-11 το βράδυ και δεν υπήρχε λεωφορείο του ΚΤΕΛ για τις Σάπες. Δεν είχαμε και χρήματα για την επιστροφή.

  Είπαμε πάλι να μείνουμε στην Λέσχη αλλά μας βρήκε ο γνωστός ταξιτζής από τις Σάπες ο Τατσίνας με την γυναίκα του που ήταν με μια παρέα 2-3 άτομα και τρώγανε. Ήτανε να πάει την παρέα σε ένα χωριό έξω από την Κομοτηνή. Τελικά μέσα μπήκαμε 6 εμείς 2-3 οι άλλοι και ο οδηγός με τη γυναίκα του. 10-12 άτομα αλλά ήταν Station Vagon με τρεις σειρές καθισμάτων. Τον γελιό και τις κουβέρτες τα αφήσαμε στην Λέσχη Προσκόπων Κομοτηνής. Πήραμε τα απολύτως απαραίτητα τα σακίδια με τις καραβάνες κλπ και με την στολή όπως είμασταν και αφού αφήσαμε τους πελάτες στο χωριό τους μετά φθάσαμε στις Σάπες ώρα 2-3 ξημερώματα. Κτύπησα την πόρτα του σπιτιού μου και με υποδέχθηκαν ο πατέρας μου Μιχάλης και η μητέρα μου Αγγελική. Τους έδωσα την μαρμάρινη ολόσωμη θεά Αθηνά ως αναμνηστικό της συμμετοχής μου στο Παγκόσμιο Ιωβηλαίο Τζάμπορι 1960 στην Αμφίκλεια Παρνασσού.

  Αξέχαστη και μεγαλειώδης εμπειρία. Την ενθυμούμαι και την διηγούμαι οπότε τύχει η ευκαιρία σε συγκεντρώσεις ως μία από τις μεγάλες στιγμές της ζωής μου. 

Ευχαριστώ το Βάσο Διαμαντάκη για την τιμή που μου έκανε να αφιερώσει τις αναμνήσεις του από το  Τζάμπορι του 1960 στην Αμφίκλεια του Παρνασσού...